بشیر جعفرینیا، تهیهکننده رادیو در گفتوگو با خبرگزاری بینالمللی قرآن(ایکنا)، درباره ویژگی کارهای مناسبتی در رادیو چنین اظهار نظر کرد: روند ساخت کارهای دینی در رادیو اینگونه است که از دو هفته قبلتر از مناسبت مد نظر از طرف تهیهکننده برنامه، سفارش یا طرحی به مدیران رادیو ارائه میشود. این طرح نیز براساس نیازهایی که شبکه در آن ایام دارد شکل میگیرد. زمانی که طرح تصویب شد کارهای تحقیقاتی و اجرایی آغاز میشود تا در آن ایام برنامه از رادیو آماده پخش شود.
تقسیمبندی برنامههای رادیو به دو شکل
وی افزود: برنامههای مناسبتی رادیو دو شکل عمده دارد. ابتدا برنامههای کارشناسمحور که در آنها کارشناسی که برای حضور دعوت شده به سؤالات مطرح شده پاسخ میدهد. برنامه دیگری نیز وجود دارد که به صورت تأملی اجرا میشود. یعنی شنونده نیز با کار درگیر میشود. بنابراین برنامه شکلی دو طرفه پیدا میکند. این اتفاق ممکن است از طریق تلفن به وجود آید یا اینکه گزارشهایی که تهیه میشود باعث دو طرفه شدن بحث در آن برنامه شود. برای تولید یک برنامه در رادیو حتماً نیاز است که سازندگان آن نسبت به موضوع آگاهی لازم داشته باشند. این شرط در برنامههای ترکیبی شکل بسیار جدیتری به خود میگیرد.
این برنامهساز رادیو مثال زد: وقتی درباره امام صادق(ع) بخواهیم کاری را تولید کنیم، ابتدا باید بدانیم که رسالت این امام در زمان خودش چه بوده است. امام صادق(ع) در ایام حیاتشان با خرافات مبارزه میکردند، برای همین نیز ما باید سعی کنیم خرافاتی که امروز در جامعه خودمان وجود دارد را شناسایی کرده و نسبت به برطرف کردن آن بکوشیم.
وی ادامه داد: درباره امامان دیگر هم شرایط فرق میکند، نمونه دیگر امام رضا(ع) است که با نام امام رحمت و مهربانی معروف شده، پس باید این خصلت در برنامه محور باشد یا بارزترین آنها ابا عبدالله(ع) است که محوریت آثار به عدالتطلبی، مبارزه با زورگیری و حقطلبی برمیگردد. درباره مناسبتهای ملی نیز شرایط این گونه است یعنی اگر میخواهیم به پیروزی انقلاب بپردازیم تنها به روایت قصه انقلاب اکتفا نکنیم، بلکه چگونگی و هدف انقلاب را هم برای مخاطبان خود آشکار کنیم.
چگونگی شکلگیری جذابیت در برنامههای رادیو
جعفرینیا در پاسخ به این سؤال که چگونه یک برنامه رادیویی جذابیت پیدا میکند؟ بیان کرد: همان طور که پیشتر گفتم، همسو بودن پیام برنامه با نیازهای مردم یکی از شرایط جذابیت در کارهای رادیویی است و شرط دیگر اینکه مخاطب رادیو باید با برنامه ارتباط پیدا کند تا آن را دنبال کند. این اتفاق نیز از طریق پیامک و مصاحبههای تلفنی رخ میدهد. برای نمونه طرح پرسشی از سوی کارشناس برنامه و پاسخهایی که ارائه میشود میتواند موفقیت یک برنامه رادیویی را مشخص کند. جدا از دو شرط اصلی، ساختار و نحوه اجرای برنامه هم از نکات فنی است که انتظار میرود موفقیت یک برنامه رادیویی را مشخص کند.
وی در پایان تصریح کرد: برنامههای رادیویی همیشه از پرمخاطبترین برنامههاست. برای همین ما به عنوان برنامهساز باید سعی کنیم که به کیفیت این برنامهها بیفزایم تا باعث بالا رفتن اطلاعات مخاطبان شویم، در غیر این صورت با برنامههای سطحی نمیتوان به خواسته مورد نظر رسید.
داوود کنشلو