هنر هفتم موظف است چهره‌ای زیبا از اسلام ترسیم کند/ سینما را به منبر تبدیل نکنیم
گروه هنر: یک پژوهشگر فرهنگی گفت: هنر هفتم ابزاری است که از آن باید به عنوان وسیله‌ای تاثیرگذار در تبلیغ آموزه‌های اسلامی بهره برد.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن (ایکنا) سومین جلسه از سلسله نشست‌های تخصصی «دین و سینما» با حضور حجت‌الاسلام والمسلمین محمدرضا زائری، نویسنده و پژوهشگر فرهنگی طی امروز، چهارم شهریورماه در پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برگزار شد. در ابتدای این جلسه زائری در سخنانی اظهار کرد: سینما موظف است که چهره‌ای زیبا از اسلام و انقلاب به جهانیان ارائه دهد. این اقدام نیز با کارهای سطحی و ظاهری قابل دستیابی نیست، بلکه باید به صورتی آگاهانه انجام شود.
وی افزود: در حوزه موضوعات دینی برخی مسائل وجود دارد که ممکن است کار کردن در این حوزه را با سختی همراه کند. اتفاقی که برای «رستاخیز» روی داد و به نوعی کار را با حاشیه‌های مختلف مواجه کرد. برای رهایی از این دست مشکلات نیز راهکارهایی وجود دارد که به چند نمونه آن اشاره‌ای می‌کنم.
این پژوهشگر ادامه داد: تفکیک مخاطبان می‌تواند یکی از راه‌هایی باشد که به آن اشاره کردیم. چون ممکن است مخاطبان مختلف سلایق گوناگونی نیز داشته باشند. برای همین اگر قرار است برای داخل کشور فیلمی به نمایش درآید باید استانداردهای خود را داشته باشد و کاری که در داخل به نمایش در می‌آید نیز چارچوب‌های خاص خود را. مثال دیگر به رسانه‌ها بر می‌گردد. منظور این‌که اثری که در تلویزیون برای عموم پخش می‌شود با کاری که در شبکه نمایش خانگی به نمایش درمی‌آید با هم تفاوت‌های بسیاری دارد.
مخاطب‌شناسی؛ شرط موفقیت سینمای دینی
زائری ادامه داد: مخاطب‌شناسی موضوع دیگری است که باید به آن توجه جدی کرد. یعنی برای ساختن فیلم دینی سینما را نباید منبر کرد، همان گونه که منبر جایی برای سینما شدن نیست. در کلامی می‌خواهم بگویم، اگر قرار است فیلمی دینی ساخته شود با استانداردهای خاص خود، تولید شود. این اتفاق کمک می‌کند تا اثر دینی مورد نظر بهتر به دل و جان تماشاگر بنشیند.
وی ادامه داد: مسئله دیگر این‌که در آثار دینی باید سعی کرد از حاشیه‌های احتمالی دوری جست. یکی از این قبیل حاشیه‌ها، استفاده از بازیگران است. منظور این‌که بازیگرانی برای نقش‌های مذهبی انتخاب شوند که در ذهن تماشاگران تصویری نادرست نداشته باشند. رعایت این شرط می‌تواند کمک کند تا حاشیه‌های احتمالی کار را درگیر خود نکند، البته نقدی نیز به این تفکر وارد کرده‌اند و آن هم این است که چگونه آنتونی کویین یا آهنگسازی همانند موریس ژار توانسته‌اند در فیلم «الرساله» این‌گونه بدرخشند.
این پژوهشگر با بیان این‌که در سینمای دینی نتوانسته‌ایم از پتانسیل خود به درستی بهره ببریم، گفت: متاسفانه در حوزه سینمای دینی ما نتوانسته‌ایم از داشته‌هایمان به درستی بهره ببریم و عمدتاً کارهای مورد نظر را بر دوش کسانی گذاشته‌ایم که جزء نیروهای ارزشی هستند، اما به لحاظ فنی کیفیت لازم را در کارهایشان دارا نیستند.
شعارزدگی آفت سینمای دینی
زائری در بخش دیگری از سخنان خود تصریح کرد: آسیب رایج ما در سینمای دینی این است که در ظاهر متوقف مانده‌ایم، یعنی در یک فیلم یا سریال دینی بارها نماز خواندن یا مسجد را تصویر کرده‌ایم، اما در واقع مضمون اسلامی در کار لحاظ شده است. این اتفاق را ما به عنوان شعارزدگی در کارهای دینی می‌شناسیم.
وی ادامه داد: راه دیگر برای پرداختن به موضوعات دینی در سینما این است که راه‌های میان‌بر را در سینمای دینی بشناسیم. برای درک بهتر موضوع مثالی می‌زنم. در فیلم «روز واقعه» در حاشیه به عاشورا پرداخته شد، اما نگاه و عمقی که در آن بود به شدت زیبا و تاثیرگذار بود، اما این اتفاق در «رستاخیز» نیفتاد و باعث شد مشکلات عدیده‌ای برای اثر پیش آید.
این پژوهشگر در بخش دیگری از سخنان خود تصریح کرد: موضوع دیگر این‌که در ساخت فیلم‌های دینی باید به روی پیش‌تولید سرمایه‌گذاری کلان شود، یعنی به روی تحقیق و پژوهش وقت و سرمایه‌گذاری لازم انجام شود. این مسئله نیز برعهده وزارت ارشاد است، والا سینماگر به تنهایی قادر نیست، چنین هزینه‌هایی را تقبل کند.
وی در پایان بیان کرد: حضور متولیان زیادی که در حوزه فیلم‌های دینی وجود دارند، سبب شده که روند تولید این دست تولیدات بسیار آهسته باشد. برخلاف برخی کشورها که این مسئله وجود ندارد؛ یعنی وقتی دانشگاه الازهر یک فیلم را تایید می‌کند دیگر در مصر فیلمی با مخالفت دیگران مواجه نمی‌شود.
