زیرساخت‌های حفظ عمومی قرآن تدوین شود
گروه مؤسسات قرآنی مردم‌نهاد: در پنجمین نشست تخصصی کرسی‌های نظریه‌پردازی «حفظ عمومی قرآن کریم» مطرح شد که به منظور حفظ عمومی قرآن، زیرساخت‌هایی باید طراحی شود.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، در پنجمین نشست تخصصی کرسی‌های نظریه‌پردازی «حفظ عمومی قرآن کریم» که روز گذشته 17 شهریور ماه در اتحادیه تشکل‌های قرآن و عترت کشور برپا شد، سید‌مهدی سیف، رضا نباتی، حسن محمدی به عنوان کارشناسان قرآنی حوزه آموزش قرآن کریم و جمعی از اصحاب رسانه حضور داشتند.
نقد و بررسی «حفظ عمومی قرآن کریم» از سلسله نشست‌های کرسی‌های نظریه‌پردازی فعالیت‌های قرآنی کشور است که در سال ۹۴ و با توجه به اهداف آموزش عمومی قرآن کریم و هم راستا در جهت توسعه آموزش قرآن، گامی موثر در عرصه پژوهش، گفت‌وگوهای داشته باشیم.
سیف با اشاره به اینکه عموم مردم می‌توانند در حوزه حفظ عمومی قرآن کریم گامی موثر بردارند، گفت: حفظ، یک وضع فعلی دارد که بیشتر بر مسابقات حفظ معطوف بوده و براساس آن رویکرد مسیر خود را طی می‌کند و سطح‌بندی که برای این حوزه در نظر گرفته شده، از نظر کمی مانند(حفظ جزء3، 4،5 و...) است و از نظر کیفیت سطح‌بندی صورت نگرفته است و حفظ با درک انجام نمی‌شود.
وی ادامه داد: نکته دیگری که باید در اینجا به آن اشاره کرد، وضع موجودی است که در حال حاضر در زمینه حفظ شاهد آن هستیم و نگهداری محفوظات که در این راستا، حفاظ برای تکرار و مرور با افت و خیزهایی همراه هستند و گاها شاهد افت‌هایی از سوی حفاظ هستیم.
وی با اشاره به اینکه آیا حفظ قرآن کریم برای همه یکسان است، بیان کرد: در میان آحاد جامعه، روش حفظی از قرآن را راه بیاندازیم، اما متاسفانه به طور جدی برنامه‌ای برای این وضع در نظر گرفته نشده است و حفظیات تنها در قالب مسابقات شکل گرفته‌اند و مسابقات تعیین‌کننده حفظیات هستند.
سیف در پاسخ به این سوال که تاثیر مسابقات در گسترش و تعمیق فعالیت‌ها چقدر است؟ اظهار کرد: مبحث مسابقات بحث مستقلی است که باید بازنگری، طراحی و بازسازی صورت گیرد.
سیف در ادامه با بیان اینکه آوردن قرآن به زندگی نه تنها لفظ و معناست بلکه باید در رفتار هم شاهد رفتار قرآنی باشیم، گفت: هرکس که با قرآن حشر و نشر داشته باشد خود به خود رفتار قرآنی پیدا می‌کند. ما باید در راستای حفظ قرآن مطلوب‌تر گام برداریم. ما برای حفظ باید چارچوب‌های قرآن و راه و رسم معصومین و خط قرمزهای الهی را حفظ کنیم ولی فقط نباید به روش‌های شخصی خود اکتفا کنیم و به نوعی خود را در این روش‌های شخصی حبس کنیم. باید برای کودکان، نوجوانان، بی‌سوادان، آن‌هایی که دارای سواد عالی هستند در کل تمام افراد جامعه برنامه‌های آموزشی مفیدی ارائه دهیم.
این استاد قرآنی در ادامه خاطرنشان کرد: اولین گامی که در زمینه حفظ در جامعه باید برداشته شود، تقسیم بندی آن است که به دو بخش حفظ عمومی(مردم) و حفظ تخصصی(متخصصان این حوزه) تقسیم شود و در زمینه حفظ عمومی، برنامه، روش، آسیب شناسی انجام شود و در گام‌های دیگر می‌توان بخش حفظ عمومی را به سطح نونهالان، سطح ابتدایی، سطح بزرگسالان و بانوان، کارمندان، نیروهای مسلح و... تقسیم‌بندی کرد.
وی با تاکید بر اینکه، روش حفظی که برای عموم در نظر گرفته می‌شود، آسان و سبک است، افزود: حفظی که در بخش حفظ عمومی قرآن کریم برای آحاد مردم در نظر گرفته می‌شود، شیرین، روان و اثرگذار است و طوری باید طراحی صورت گیرد که عموم مردم بتوانند از عهده آن بر بیایند و ازسوی دیگر به این نکته اشاره کرد که در حفظیات، در حال حاضر تنها به قرائت توجه می‌شود در صورتی که الفاظ و قرائت آیات قرآن کریم با درک و فهم کامل شده که این در مورد حفظ عموم نیز بسیار تاثیر گذار است که باید مورد توجه قرار گیرد.
مهدی سیف در ادامه گفت: فعالیت‌های قرآنی خوبی در حال حاضر در کشور آغاز شده است که پیشرفت به سمت حفظ جامع است که در این حرکت، آیات توام با فهم قرآن مورد توجه قرار گیرد که انس با قرآن کریم به دنبال آن بوجود می‌آید.
سیف افزود: اگر ما به صورت جامع حفظ قرآن را ترویج دهیم مردم این حفظ را در تمام مراحل زندگی خود به کار می‌برند. اینکه مقام معظم رهبری می‌فرمایند ما 10 میلیون حافظ باید داشته باشیم نشان از این دارد که ایشان یک چشم‌انداز بلند در این راستا دارند. ما هم نباید آیه یاس بخوانیم و بگوییم که نمی‌توانیم یا نمی‌شود. حفظ قرآن، وعده الهی است که با همت ما در جامعه باید تحقق پیدا کند. در بسیاری از کشورهای اسلامی حفظ قرآن در بین عموم افراد جامعه تحقق یافته است چرا ما در این راستا مأیوس باشیم و بگوییم این امر امکان‌پذیر نیست. رویه زندگی مسلمانان در برخی مناطق به گونه‌ای است که منجر به حفظ نسبی قرآن شده است.
سیف با تاکید بر اینکه رویه زندگی مسلمانان در برخی از مناطق جهان اسلام منجر به حفظ قرآن شده است، افزود: برای نمونه در کشورهای دیگر، عموم مردم، آیات قرآن را در نمازها و فریضه‌های دینی به جای می‌آورند که این رفتار همه روزه برای این مسلمانان منجر به انس و حفظ قرآن کریم شده است.
این استاد قرآن و مولف کتاب با اشاره به اینکه قرآن کریم باید وارد زندگی مردم شود، بیان کرد: با توجه به فرمایش مقام معظم رهبری، جامعه را باید آماده کرد و چشم اندازی قرآنی به همراه تامل و تفکر در فهم قرآن ایجاد کرد و البته نظر مقام معظم رهبری، یک نظر واقعی و براساس یک سیره معصومین و براساس منطق و عقل است که باید نگاهی موشکافانه به این فرمایش داشته باشم.
سیف اظهار کرد: برای بسط و گسترش حفظ عمومی قرآن کریم، راهکار اول این است که لزوم حفظ آیات برای قشرهای مختلف مانند نونهالان، نوجوانان، کم سوادان و متخصصان بررسی شود و در این ارتباط آموزش و پرورش نقش اساسی در آموزش عمومی دارد که باید دغدغه و تجربه حفظ را مسئولان داشته باشند تا برنامه‌های اصولی را میان فعالیت‌های قرآنی انجام دهند.
وی در ادامه با اشاره به اینکه مسابقات حفظ قرآن کریم در سطح پایین بسیار ضعیف برگزار می‌شود، گفت: مسابقات حفظ قرآن کریم در سطوح بالاتر استانی و کشوری در راس قرار گرفته است و در صورتی است که مسابقات را باید به صورت جشنواره‌ای و عمومی طراحی کرد که همه خانواده‌ها شرکت کنند.
این کارشناس قرآنی با تاکید بر اینکه برای حفظ عمومی قرآن کریم روش‌هایی توصیه شده است، بیان کرد: به غیر از برنامه، اصول و سطح‌بندی در باب حفظ عمومی قرآن کریم، روش‌هایی باید در نظر گرفته شود و آموزه‌ها و مسائل(قرائت، روخوانی، تجوید، درک و فهم) را سطح بندی کرد و این سطح‌بندی را نیز مجدد به سطوح آسان و دشوار تقسیم کرد.
وی ادامه داد: یکی از روش‌ها که می‌توان برای حفظ عموم مردم بیان کرد، روش قطره‌ای است که روزی چند دقیقه برای حفظ وقت گذاشته شود و همچنین برنامه‌ای آزمایشی برای حفظ و قرائت در نظر گرفت. حفظ یک جمله از قرآن کریم را می‌توان روش دیگری برای حفظ عمومی قرآن کریم دانست که به دنبال آن انس قرآن با کریم بوجود خواهد آمد.
