تعریف گرایش در مقطع کارشناسی علوم قرآن؛ پیشگیری از آفت بزرگ پژوهشی

به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن (ایکنا)، تعریف شش گرایش برای مقطع کارشناسی رشته علوم قرآن و حدیث این روزها در کمیسیون توسعه پژوهش و آموزش عالی قرآنی کشور تحت نظر ابوالفضل خوش‌منش، دبیر این مجموعه در حال پیگیری است. این مجموعه در وزارت علوم مستقر است و از مهم‌ترین فواید آن می‌توان به یکپارچه‌سازی آموزش‌ این رشته در دانشگاه‌های سراسر کشور اشاره کرد. برای آشنایی با این طرح می‌توانید گفت‌وگوی ما با ابوالفضل خوش‌منش را درباره آن در اینجا بخوانید.

به منظور استفاده از صحبت‌های اساتید این رشته، انعکاس خدمات و کارآمدی‌ها و احیاناً شناخت کاستی‌ها به سراغ عباس تقویان، عضو هیئت علمی دانشگاه امام صادق(ع) رفتیم تا نظر وی را در این رابطه جویا شویم. این گفت‌وگو را در ادامه می‌خوانید:

عباس تقویان، عضو هیئت علمی دانشگاه امام صادق(ع) در گفت‌وگو با ایکنا درباره این طرح، گفت: کار جامعی بوده است. از اساتید بسیاری نظرخواهی شده است. در واقع از یک آفت بزرگی پیشگیری کردند و اگر این کار را نمی‌کردند آن آفت در واقع بدتر می‌شد.

وی افزود: گرایش‌هایی برای مقطع لیسانس رشته علوم قرآن و حدیث تعیین کرده‌اند تا هم برای جامعه کاربردی شود و هم از آن هرج و مرج و نابسامانی که قبلاً وجود داشته و هر دانشکده‌ای به سلیقه خود واحدها را کم و زیاد می‌کرده و بعد بعضی از حیطه‌های پژوهشی و آموزشی را مهم‌تر تلقی می‌کرده و آن‌ها را پررنگ‌تر و بعضی‌ها را کم‌رنگ‌تر جلوگیری شود؛ هدفشان این بوده که می‌خواسته‌اند این رشته را ساماندهی کنند.

عضو هیئت علمی دانشگاه امام صادق(ع) عنوان کرد: اگر کل واحدهای کارشناسی را 140 واحد بگیریم که 25 الی 30 واحد آن به یک گرایش مشخص اختصاص ییدا می‌کند، طبیعتاً دانشجویان در مقطع لیسانس خیلی در گرایش‌های مختلف تفاوتی ندارند مگر اینکه یک زمینه ابتدایی محدودی در یک موضوع‌های خاصی برای دانشجو فراهم می‌شود که بتواند آن را در کارشناسی ارشد پررنگ‌تر کند و در آنجا در آن زمینه بیشتر کار پژوهشی انجام دهد.

هدایت دانشجویان به سمت کارهای پژوهشی

وی افزود: گمانم این است که ده‌ها کارشناسی که در این زمینه نظر داده‌اند نظرشان این بوده است که ما دانشجو را به‌طور کلی از حالت صرف آموزشی که الان وجود دارد به سمت کار پژوهشی هدایتش کنیم. دانشجو را آماده‌ کنیم برای اینکه در مقاطع ارشد بتواند مقالات پژوهشی جان‌دار و خوبی را بنویسد و نیازهای جامعه را برطرف کند؛ الان متأسفانه کارهای پژوهشی زیر چتر آموزش خیلی نازل و کمر‌نگ انجام می‌شود. همه این حرکت‌ها به خاطر این است که پژوهش را پر رنگ‌تر کنند.

تقویان اظهار کرد: ما تابحال گرایشی در مقطع کارشناسی نداشته‌ایم. هر دانشکده‌ای به خاطر آزادی عملی که در یک محدوده‌ای به آن داده شده می‌توانسته یک مقداری مانور بدهد و درس‌ها را بر حسب نیاز خودش یا بر حسب دیدگاه خودش که فکر می‌کند آن درس‌ها اهمیت بالاتری دارد، کم و زیاد کند؛ لذا دانشجو در بعضی حیطه‌ها مطالعات پژوهشی بیشتر و در بعضی‌ حیطه‌ها مطالعات کمتری می‌کند.

عضو هیئت علمی دانشگاه امام صادق(ع) عنوان کرد: وزارت علوم در این رابطه اقدام کرده که در شش حیطه که بر حسب نیازهای فعلی جامعه تعریف شده‌اند، برای دانشجویان مقطع کارشناسی رشته قرآن و حدیث حیطه پژوهشی معرفی کنند که دانشجو را در آن حیطه‌ها بیشتر تقویت کنند.

دانشجو در مقطع کارشناسی صرفاً یک شنونده است

وی در رابطه با استقبال جامعه علمی از این طرح، گفت: اگر این طرح درست اجرا شود، به نظرم استقبال می‌شود. در جریان هستم که چه نقاط ضعف و چه نقاط قوتی در رابطه با رشته علوم قرآن و حدیث وجود دارد. دانشجو در مقطع کارشناسی صرفاً یک شنونده است هیچ کار اضافه‌ای انجام نمی‌دهد و هیچ فعالیت فوق برنامه‌ای ندارد.

تقویان عنوان کرد: به جرئت می‌توانم بگویم که در مقطع کارشناسی ارشد نیز متأسفانه اجرای برنامه به همین شکل ادامه پیدا می‌کند؛ یعنی به جای اینکه ما در مقطع کارشناسی ارشد دانشجو را با پژوهش آشنا کنیم و او را در مسیری قرار دهیم که تحقیق انجام دهد و در حقیقت قرآن‌شناس پرورش پیدا کند فقط درس‌هایی را به او ارائه می‌دهیم و به کیفیتی هم ارائه می‌دهیم که فقط در کلاس شنونده است، چند درسی هم که در کارشناسی ارشد برایش تکلیف علمی و مقاله‌نویسی پیش‌بینی شده است خروجی‌های خوب و مثبتی از آن‌ها دیده نمی‌شود همین دانشجو در آینده می‌خواهد در مقطع دکتری پایان‌نامه بنویسد. در همان کارشناسی ارشد هم که پایان‌نامه می‌نویسد طبیعتاً اگر مسبوق به یکسری کارهای اصولی و پژوهشی نباشد پایان‌نامه‌اش واقعاً پایان‌نامه کاربردی قابل استفاده‌ای نخواهد بود.

عضو هیئت علمی دانشگاه امام صادق(ع) اظهار کرد: در این مسیر از کارشناسی تا دکتری، کسانی که در این طراحی‌ها دخیل هستند دنبال این هستند که دانشجو را از ابتدا درگیر کار پژوهشی کنند.