علوم انسانی اسلامی بازوی توانمندی برای فقه است
گروه حوزه‌های علمیه: اسلام برای علوم اسلامی فرایند و مسیر و مقصد تعریف کرده است و به همین دلیل است که نتیجه می‌گیریم که علوم انسانی می‌تواند بازویی توانمند برای فقه باشد.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) حجت‌الاسلام والمسلمین ابراهیم علیدوست امشب 12 آبان در سومین همایش علوم انسانی و اسلامی در مدرسه علمیه امام کاظم(ع) گفت: تعریف علوم انسانی همانند فقه با گستردگی خاصی توام است.
وی افزود: در تعریف فقه دو گسست وجود دارد؛ اول اینکه بیان می کند که فقه عملیات استنباط بسیط است و وظیفه آن حول محور حکم‌شناسی و موضوع‌شناسی است.
عضو جامعه مدرسین بیان کرد: نوع دیگر تفکری که در این زمینه به چشم می خورد، مسئله اختلاف در تعریف گستره شریعت است؛ این تفکر در زمینه اندیشه شمول حداکثری و اندیشه کلی‌گویی و حداقلی شکل گرفته و نظراتی در این خصوص مطرح شده است که پذیرش هر کدام از این موارد مستلزم پذیرش یک مسیر مشخص و طبیعتا از جمله این مباحث است.
عضو جامعه مدرسین بیان کرد: این گستره زمانی خودنمایی پیدا می کند که فقهایی در زمینه ای نظر می دهند و باب اجتهاد را باز می کنند که ممکن است فقیه دیگری بیان کند که نباید در این حوزه وارد شد.
وی گفت: این اختلافات باعث نگاه‌های جدیدی در زمینه‌های فقهی سیاسی هم شد نظیر مسایل و اختلافاتی که بین برخی علما در زمینه مشروطه بوجود آمد و تفاوت نظر مشروطه‌طلبان با مشروطه‌خواهان نیزدر همین مسئله بود.
این استاد حوزه بیان کرد: اگر بخواهیم بین علوم انسانی و فقه تناسب ایجاد کنیم باید نظرات مختلف را در یک جا حمع کنیم و بین این نظرات، واژه‌گزینی کیفی انجام دهیم مثلا در موضوع علوم انسانی می‌توانیم این تعریف را بپذیریم که این علوم از هست‌ها و رابطه هست بحث می‌کند و فقه نیز عملیات استنباط است.
وی گفت: در اینجا، فقه در تمام ساحت‌ها و حوزه‌های شریعت وارد می‌شود و این شریعت جامع گاهی ما را وارد مصداق‌شناسی می‌کند پس علوم انسانی می تواند به موضوع‌شناسی و مصداق‌شناسی در فقه نیز کمک کند که قطعا چنین کارویژه‌ای نیز خواهد داشت.
علیدوست بیان کرد: البته در این میان، فقیه نیز نمی‌تواند خود را از آنچه که در حوزه علوم انسانی تولید شده است و بخشی از توان علمی بشر است را نادیده بگیرد.
وی گفت: اسلام برای علوم اسلامی فرایند و مسیر و مقصد تعریف کرده است و به همین دلیل است که نتیجه می گیریم که علوم انسانی می تواند بازویی توانمند برای فقه باشد.
این استاد حوزه بیان کرد: یکی از وظایف فقیه در کنار کشف و استنباط، تلاش در جهت اجرای مبانی فقیهی است که در اینجا نیز علوم انسانی باز هم می تواند تئوری‌سازی و اجرا کند.
وی گفت: در این میان، فقیه می‌تواند به علوم انسانی جهت دهد به همین خاطر است که معتقدیم، فقیه نمی‌تواند دور خود یک دیوار بکشد و خود را از حوزه‌هایی چون اخلاق بی نیاز بداند.
علیدوست بیان کرد: فقه جواهری به شرطی که انرژی‌های درونی خود را پیدا و بیدار کند می‌تواند در زمان غیبت امام معصوم(عج) پاسخگوی همه حوادث واقعی در دنیای معاصر باشد.
وی با ذکر این مطلب که می توان از عرف و مصلحت نیز در کنار منابع چهارگانه به استباطات فقهی کمک کرد گفت: راه‌های اصلی استنباط همان چهار راه اصیل است ولی عرف با پیشینه‌کاوی و پسینه‌کاوی می‌تواند کارایی فقه را بیشتر کند.
