فاصله جوانان از مطالعه عامل ایجاد سبک زندگی ناصحیح است/ آخرین معجزه خداوند، کتاب است

حجت‌الاسلام سید حسین خادمیان، کارشناس دینی رسانه ملی در گفتگو با کانون خبرنگاران نبأ وابسته به خبرگزاری ایکنا، به مناسبت هفته کتاب و کتابخوانی و بزرگداشت علامه طباطبایی به ارائه مطلبی در این باره پرداخت.

استاد حوزه و دانشگاه با اشاره به آیه 23 زمر« اللَّهُ نَزَّلَ أَحْسَنَ الْحَدِیثِ کِتَابًا مُّتَشَابِهًا مَّثَانِیَ تَقْشَعِرُّ مِنْهُ جُلُودُ الَّذِینَ یَخْشَوْنَ رَبَّهُمْ ثُمَّ تَلِینُ جُلُودُهُمْ وَقُلُوبُهُمْ إِلَى ذِکْرِ اللَّهِ ذَلِکَ هُدَى اللَّهِ یَهْدِی بِهِ مَنْ یَشَاءُ وَمَن یُضْلِلْ اللَّهُ فَمَا لَهُ مِنْ هَادٍ؛ «خدا زیباترین سخن را [به صورت] کتابى متشابه متضمن وعد و وعید نازل کرده است آنان که از پروردگارشان مى‏هراسند پوست بدنشان از آن به لرزه مى‏افتد سپس پوستشان و دلشان به یاد خدا نرم مى‏گردد این است هدایت‏خدا هر که را بخواهد به آن راه نماید و هر که را خدا گمراه کند او را راهبرى نیست.» گفت: در اهمیت کتاب همین بس که خدای متعال که خالق عالم است و بر جز و کل هستی احاطه و علم و تسلط مطلق و بلا شریک دارد از میان همه ممکنات کتاب را به عنوان آخرین معجزه آسمانی برای پیامبرخاتم(ص) انتخاب کرد.

وی ادامه داد: انتخاب کتاب به عنوان آخرین معجزه از چند حقیقت خبر می دهد؛  ظرفیت کتاب برای به کمال رساندن بشریت یعنی هیچ چیز مانند کتاب نمی‌تواند انسان را به سعادت و کمال و تکامل برساند.  ماندگاری کتاب و اتقان مطالب آن،  این که در آینده و هماره شیطان بیشترین سرمایه گذاریش را روی جهالت مردم قرار می دهد و انتخاب کتاب یعنی بهترین و قوی ترین سلاح مبارزه با شیطان در هر ضلعی کتاب و کتاب خوانی است.

کارشناس مذهبی با اشاره به آیه 103 نساء « فَأَقِیمُوا الصَّلَاةَ إِنَّ الصَّلَاةَ کَانَتْ عَلَى الْمُؤْمِنِینَ کِتَابًا مَّوْقُوتًا ﭘﺲ ﻧﻤﺎﺯ ﺭﺍ ﺍﻗﺎﻣﻪ کﻨیﺪ. حقیقتا ﻧﻤﺎﺯ ﻫﻤﻮﺍﺭﻩ ﺩﺭ ﺍﻭﻗﺎﺗﻰ ﻣﺸﺨﺺ ﻭ ﻣﻌیﻦ ﻭﻇیﻔﻪ ﺍﻯ ﻣﻘﺮﺭ ﻭ ﻟﺎﺯم ﺑﺮ ﻣﻮﻣﻨﺎﻥ نوشته شده ﺍﺳﺖ؛ گفت: شما وقتی به قرآن نیز رجوع می کنید می بینید عبادات کلیدی را نیز با واژه مأنوس و رساننده مفهوم  کتاب و کتابت بیان فرموده است.

حجت‌الاسلام خادمیان با اشاره به آیه 183 بقره « یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا کُتِبَ عَلَیْکُمُ الصِّیَامُ کَمَا کُتِبَ عَلَى الَّذِینَ مِن قَبْلِکُمْ لَعَلَّکُمْ تَتَّقُونَ ﺍﻯ ﺍﻫﻞ ﺍیﻤﺎﻥ ! ﺭﻭﺯﻩ ﺑﺮ ﺷﻤﺎ نوشته شده است، ﻫﻤﺎﻥ ﮔﻮﻧﻪ کﻪ ﺑﺮ ﭘیﺸیﻨیﺎﻥ ﺷﻤﺎ ﻣﻘﺮﺭ ﻭ ﻟﺎﺯم ﺷﺪ، ﺗﺎﭘﺮﻫیﺰکﺎﺭ ﺷﻮیﺪ.» تشریح کرد: حتی در آخرت هم کار انسان با کتاب خوانی شروع می شود و قرآن انسان را متوجه خواندن کتاب می کند و این که اعمال آدمی به صورت کتاب به او عرضه می شوند.

وی با توجه به آیه 13، 14 اسراء«  وَکُلَّ إِنسَانٍ أَلْزَمْنَاهُ طَائِرَهُ فِی عُنُقِهِ وَنُخْرِجُ لَهُ یَوْمَ الْقِیَامَةِ کِتَابًا یَلْقَاهُ مَنشُورًا؛  اقْرَأْ کِتَابَکَ کَفَى بِنَفْسِکَ الْیَوْمَ عَلَیْکَ حَسِیبًا ﻭ ﻋﻤﻞ ﻫﺮ ﺍﻧﺴﺎﻧﻰ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻯ ﻫﻤیﺸﻪ ﻣﻠﺎﺯم ﺍﻭ ﻧﻤﻮﺩﻩ ﺍیﻢ ، ﻭ ﺭﻭﺯ ﻗیﺎﻣﺖ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺍﻯ ﺭا (کﻪ کﺘﺎﺏ ﻋﻤﻞ ﺍﻭﺳﺖ) ﺑﺮﺍﻯ ﺍﻭ ﺑیﺮﻭﻥ می‌ﺁﻭﺭیﻢ کﻪ ﺁﻥ ﺭﺍ ﭘیﺶ ﺭﻭیﺶ ﮔﺸﻮﺩﻩ ﻣﻰ  ﺑیﻨﺪ .(اسرا :13) (ﺑﻪ ﺍﻭ ﻣﻰ  ﮔﻮیﻨﺪ:) کﺘﺎﺏ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﺨﻮﺍﻥ ، کﺎﻓﻰ ﺍﺳﺖ کﻪ ﺍﻣﺮﻭﺯ ﺧﻮﺩﺕ ﺑﺮ ﺧﻮﺩ ﺣﺴﺎﺑﮕﺮ ﺑﺎﺷﻰ .(اسرا: 14)» تشریح کرد: این تعابیر در قرآن بی جهت به کار نرفته است ،  بلکه یکی از رازها و اسرار آن توجه دادن انسان به اهمیت کتاب و کتابت و مطالعه کتاب است.

استاد حوزه ادامه داد: وقتی معجزه می‌شود کتاب، عبادت می‌شود کتاب، قیامت می‌شود کتاب، یعنی انسان باید بداند و متوجه شود اگر با کتاب مأنوس بود می‌تواند راه رسیدن به سعادت، آرامش، تکامل و زندگی برتر را به خوبی و سلامت طی کند.

کارشناس دینی افزود: اگر از کتاب فاصله گرفته شود، از درست زندگی کردن دور شده و به انحراف کشیده می‌شود.

وی ادامه داد: کسانی که با کمال انسانیت دشمنی دارند در تمام دوران‌ها اولین کار پنهانی و مؤثری را که انجام می‌دهند دور نمودن انسان از مطالعه است.

استاد حوزه و دانشگاه، با بیان اینکه بعضی از مردم به خاطر ثقیل و سنگینی کتاب و اینکه مطالب را نمی‌فهمند کتاب را کنار می‌گذارند این را وسوسه و نقشه شیطان دانست.

وی ادامه داد: انسان باید کتاب را بخواند هرجا را فهمید الحمدلله و هر کجا را نفهمید متوجه جهل و کمبود های  خود می شود و لذا تحقیق می کند و از ظلمات خارج می‌شود.

حجت‌الاسلام خادمیان گفت: وقتی در جامعه ما کتاب‌خوانی ترویج و جدی گرفته می‌شود که متولیان به این نکته ایمان بیاورند که حذف کتاب از زندگی ما کار شیطان و دشمن است و یک نقشه حساب شده از سوی دشمنان است که نمی‌خواهند ارتقای مملکت را ببینند.

وی ادامه داد: ایران را همه با کتاب‌ها و کتاب‌خانه‌هایش می‌شناسند مهم‌ترین چیزی که بعد از ورود اسلام به ایران در تاریخ ایرانیان بر تارک تاریخ می‌درخشد کتاب‌خانه‌های ایران بود و لذا هر دشمنی که به ایران حمله کرد اول کتابخانه‌های ایران را آتش زد و این یعنی اهمیت کتاب و نقشه دشمن برای حذف کتاب از زندگی ایرانیان است.

کارشناس مذهبی به چند روایت از ائمه پیرامون کتاب‌خوانی اشاره کرد؛ از امام صادق(ع) که می‌فرماید، «تامل یا مفضل ما انعم الله تقدست اسماوه به علی الا نسان من ...الکتابه التی بها تقید اخبار الما ضمین للباقین للاتین  و بها تخلد الکتب فی العلوم و الاداب و غیرها» ای مفضل در نعمتهایی که خداوند به انسان ارزانی داشته است بیندیش ...از جمله این نعمت‌ها نویسندگی است که اخبار گذشتگان را به باز ماندگان و از بازماندگان به آیندگان می‌رساند، به سبب آن است که دانش‌ها و آداب و جز آن‌ها در کتاب‌ها جاویدان می‌ماند. (بحار‌الانوار ج60؛ص257) و در روایت دیگر آمده قال امیر المؤمنین علی(ع)، «من تسلی بالکتب لم تفته سلوه» هرکس که با کتابها آرامش یابد . راحتی و آسایش از او سلب نمی‌گردد(غررالحکم ص 233) و همچنین قال امیرالمؤمنین علی (ع):« الکتاب ترجمان النیه» (نوشتار ؛بیانگر قصد و نیت آدمی است  غررالحکم درالکلم ص80)؛ قال امیرالمؤمنین علی(ع): «عقول الفضلاءفی اطراف اقلامها» (دانش و عقل  دانشمندان در نوشتار آنان آشکار می شود  غررالحکم ص365)؛ قال امیرالمومنین(ع):«نعم المحدث الکتاب» (کتاب نیکو گوینده ای است .غررالحکم ج6ص167)؛ قال الصادق(ع): «احتفظوابکتبکم فانکم وف تحتاجون الیها»، (کتابهای خویش را حفظ کنید زیرا به زودی  به آن ها نیازمند می شوید بحار الا نوار ج2ص152)؛ قال ابوعبدالله(ع) «یاتی علی الناس زمان هرج لا یا نسون فیه الا بکتبهم» (روزگار پر از فتنه ای بر مردم خواهد شد که جز به کتابهایشان انس و آرامش نگیرند . کافی ج1ص52).

استاد حوزه با تأکید بر اینکه نباید در حکومت اسلامی کتاب گران باشد، گفت: تا می‌توانیم از همه چیز کسر کنیم و به یارانه کتاب اضافه کنیم تا حتی این کتاب‌های مهم خصوصا در حوزه فقه، حدیث، انسانی، اخلاقی و ... رایگان شود؛ باید کتاب برای طلبه و دانشجو رایگان شود؛ باید در هر ترم درسی کتب خوانی برای طلبه و دانشجو واحد درسی شود.

کارشناس مذهبی با اشاره به اینکه باید بخشی از پول دریافتی از جهت  جرایم رانندگی، مواد مخدر و سایر مجازات ها در دادگاه‌ها ، به کتاب واریز شود گفت: اداره دخانیات باید بابت هر نخ سیگار درصدی قابل توجه را به امر تنزیل یافتن قیمت کتاب متوجه سازد.

وی ادامه داد: در اسلام بهترین مهریه برای زن تعلیم علم است و این یعنی اهمیت و اثر کتاب در زندگی برتر در حکومت اسلامی باید از همه چیز گرفت و به کتاب سرریز نمود.

حجت‌الاسلام خادمیان با تاکید بر اینکه اگر همه مردم کتاب نخوانند و فقط یک سطر کتاب بخوانند اگر در روز یک کتاب در دسترس آنان باشد و یک سطر بخوانند نتیجه این می شود که مردم هر روز یک سطر به معلوماتشان اضافه شده است. هر روز 80 میلیون معلومات مفید به فضای فکری کشور اضافه شده و این یعنی موفقیت و پیشرفت واقعی که ساده است.

وی اضافه کرد: علت کم رنگ شدن کتاب در جامعه بی انگیزه شدن اهل علم از تألیف به علت گرانی چاپ کتاب و مراحل سخت اداری آن است و این که ما هیچ تبلیغی درباب کتاب نداریم؛ به جهت گرانی کتاب اساتید نمی‌توانند اهل دانش را به تحقیق مجبور کنند. با بزرگ شدن شهرها و سختی نقل و انتقال و ترافیک رفتن به کتابخانه ها تقریبا غیر ممکن شده است

وی افزود: وقتی استاد خود هم نتواند کتاب بنویسد و بخرد قطعا نمی تواند به طلبه و دانشجو سفارش کند و همین باعت مرگ کتاب در جامعه می شود و خطر بی تفاوتی به کتاب را نسل بعدی به سختی خواهد دید .
استاد حوزه و دانشگاه گفت: بهترین کتاب‌ها آن است که در باب شبهات فکری جوانان باشد و در همه ابعاد بتواند نیازهای فکری آنان را بر طرف و شبهات آنان را پاسخ  دهد.

وی ادامه داد: کتاب های اخلاق و سرگذشت خوبان و یا بدکرداران در رفتار انسان خصوصا جوان خیلی اثر گذار است و فکر عملی جوان را اصلاح می کند.

حجت‌الاسلام خادمیان افزود: علامه طباطبایی کسی که در اوج سختی‌ها به کتاب خوانی و کتاب نویسی همت گذاشت و کتاب را در بین افراد جامعه تروبج و احیا نمود. با همه معلوماتش که زبانزد خاص و عام بود ارجاع به کتاب و توجه به کتاب تعلیم داد. ایشان به یکی از شاگردان خود فرموده بود دستت را روی اسم مولف بگذار و کتاب را بخوان و سپس ببین نام مؤلف کیست.

وی ادامه داد: این‌ها اثرات تربیتی زیادی دارد که در جای خودش باید بحث شود. مرحوم علامه در غربت و فقر تفسیر عمیق المیزان را به سختی چاپ کرد و نام گذاری بزرگداشت  ایشان به نام کتاب،  زنده کننده اهمیتی است که ایشان برای کتاب و نوشتن تعلیم داد.

وی در پایان با اشاره به سخن مقام معظم رهبری که فرمودند: « من بخش مهمی از تاریخ را در اتوبوس و ماشین مطالعه کردم.» گفت: ما عادت کرده‌ایم حتی با کتاب خوابمان می برد.

لازم به ذکر است حجت‌الاسلام خادمیان تا کنون کتاب‌هایی در موضوعات فقه، اصول‌فقه، تربیت، اخلاق، ادبیات، مدیریت وحدیث؛ و نزدیک به هزار مقاله از من در روزنامه‌ها و مجلات علمی

چاپ شده است.

علیرضا برومند