حجت الاسلام علی اکبر دریاکناری، کارشناس فقه و مذاهب که مدرس درس سواد رسانهای نیز هست، در گفتوگو با خبرگزاری بینالمللی قرآن(ایکنا) به تشریح طرحی پرداخت که طی آن به دانشآموزان برخی از مدارس کشور سواد رسانهای آموزش داده میشود و عنوان کرد: علم رسانه علمی قدیمی است و در گذشته بیشتر به بررسی رسانه سینما و فیلم پرداخته میشد اما سواد رسانهای که امروزه مطرح و ضرورت بررسی آن بیشتر به چشم میآید مربوط به شبکههای اجتماعی مانند تلگرام، واتس آپ و ... است.
جبر اجتماعی موجب میشود خانوادهها برای بچهها تلفن همراه بخرند
وی به جبر اجتماعی که موجب می شود خانوادهها به خرید تلفن همراه و تبلت برای کودکان و نوجوانان خود اقدام کنند نیز اشاره و عنوان کرد: شبکه های اجتماعی، شبکههای جهانی باز هستند از آن جهت که میتوان از طریق آنها با هر کسی ارتباط برقرار کرده و هر چیزی را جستوجو کرد؛ همین ویژگی موجب شده بتوان از طریق آنها فرهنگها را تغییر داد.
این استاد حوزه و دانشگاه در ادامه تصریح کرد: لذا سواد رسانهای یا روشنگری در این بحث یکی از مباحث مهم جنگ نرم در دوران معاصر است که بر همین اساس سازمان تبلیغات اسلامی به برگزاری طرح ارتقای سواد رسانهای در مدارس اقدام کرده است.
وی با اشاره به اینکه اساتید مختلف حوزه و دانشگاه در این دوره تدریس و به نقد رسانههای مجازی میپردازند، گفت: تلاش میشود احکام شرعی را با پیامدهایی که در قالب شبکههای اجتماعی برای خانوادهها و شخصیت خود شخص رخ میدهد تطبیق دهیم.
دریاکناری در پاسخ به این سؤال که با توجه به رشد فیلترشکنها، فیلترکردن سایتها نتیجه بخش نیست، چگونه میتوان قدرت انتخاب درست دانشآموزان را باید بالا برد، گفت: بستگی به مدرسی که این مسئله را تدریس میکند، دارد. نگاه اولیه دانشآموزان این است که فکر میکنند مدرس قرار است به آنها بگوید فضای مجازی حرام است و حتی واکنشهای منفی به حضور در این کلاسها نشان میدهند اما واقعیت این است که ما در این کلاسها به نقد فضای مجازی و ارائه سواد رسانهای استفاده از این فضا میپردازیم و نقد یعنی بیان خوبیها و بدیها.
وی ادامه داد: این دست خود مدرس است که چگونه با مخاطبان خود ارتباط برقرار کند، شخصاً شبکههای اجتماعی را نعمت میدانم که باید از آنها به خوبی استفاده کرد.
دریاکناری شبکه های اجتماعی را یک زبان و ابزار مشترک دانست که میتوان به کمک آنها با همه دنیا ارتباط برقرار کرد، اما این مسئله را نیز عنوان کرد که این شبکه ها باید کنترل شود؛ یعنی جوانی که هنوز اعتقادش قوی و محکم نشده اگر وارد فرهنگهای مختلف شود، فرهنگ اصیل خودش تغییر پیدا کرده و متزلزل میشود. البته این مسئله محدود به ایران نیست و در سایر کشورها مانند فرانسه و آلمان نیز این موضوع مطرح است و در این کشورها نیز مطرح میشود که فرهنگ فرانسوی و آلمانی در حال از بین رفتن هستند و مسئولان این دو کشور خواستار این شده بودند که کمتر کتابها و رسانههای انگلیسی زبان را در کشورشان تبلیغ کنند.
وی با اعلام این مطلب که فرهنگ و سبک زندگی آمریکایی در سطح دنیا در حال گسترش است و نه تنها ایران بلکه همه کشورها با هر فرهنگ و تمدنی این احساس خطر را میکنند که دچار کمرنگ شدن هویت فرهنگی و دینی شده اند، اظهار کرد: پس از برگزاری این کلاس ها و نقد فضای مجازی و شبکه های اجتماعی، دانش آموزان به خوبی متوجه می شوند که چگونه باید از این فضا و شبکه های اجتماعی استفاده کنند.
این مدرس سواد رسانه ای در پایان عنوان کرد: شاگردانی را داشته ایم که پس از دریافت آموزش ها برخی از شبکه های اجتماعی را از تلفن همراه خود حذف و یا عنوان کرده اند که پس از یک یا دو سال که سن آنها بالاتر رفت از برخی شبکه های اجتماعی استفاده خواهند کرد.