احمد خیالی خطیبی، پژوهشگر و عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز در گفتوگو با خبرگزاری بینالمللی قرآن(ایکنا) با بیان اینکه در دوره معاصر با کمبود اشعار عمیق و پرمحتوا که در شأن پیامبر اسلام(ص) باشد روبهرو هستیم، عنوان کرد: در گذشته ادبی ایران تا زمان صفویه بسیاری از شاعران متعهد و بزرگ ادب فارسی از جمله فردوسی، عطار، مولانا و ... در تحمیدیه آثار خود پس از نعت پروردگار، به ستایش مقام پیامبر اسلام(ص) میپرداختند. خطیبی با اشاره به اینکه در آن دوره تعداد معدودی از شاعران از جمله کسایی مروزی درباره ائمه معصومین(ع) نیز شعر میسرودند، اضافه کرد: از زمان صفویه شعر شیعی نیز رونق گرفت و شاعران ستایش، مدح و رثای 14 معصوم(ع) را نیز در اشعار خود گنجاندند.
این پژوهشگر گفت: در زمان معاصر بهتر است برای عمق بخشیدن به اشعار نبوی آن را مستدل کنیم و شاعران از روایات و احادیث بیشتر استفاده کنند. اکنون نیز اشعار نبوی زیادی سروده میشوند که به دلیل برخوردار نبودن از استدلال و بهره نبردن از روایت و احادیث چندان عمق ندارند و باید در این زمینه اقدام اساسی شود. البته در زمان کنونی نمیتوان توقع داشت شاعران معاصر به سبک ادیبان دورههای گذشته شعر بگویند؛ چراکه تحولات تاریخی، اجتماعی و سیاسی بر شیوه سرایش شعر و قالبهای ادبی نیز تاثیرگذار است.
اوج غزل نبوی در گفتار سعدی
این استاد زبان و ادبیات فارسی افزود: تا قبل از سعدی شاعران بسیاری در مدح پیامبر اسلام(ص) اشعار نغز سرودند، ولی اوج تحمیدیه نبوی را میتوان در سعدی دید. سعدی که استاد مسلم فصاحت و بلاغت ادب فارسی است با سرودن قصیدهای که امروز شهرت بسیاری دارد، شعر نبوی را در زمان خود به اوج رساند.
«ماه فرو ماند از جمال محمد
سرو نباشد به اعتدال محمد
قدر فلک را کمال و منزلتی نیست
در نظر قدر با کمال محمد
وعده دیدار هرکسی به قیامت
لیلة اسری شب وصال محمد
آدم و نوح و خلیل و موسی و عیسی
آمده مجموع در ظلال محمد
عرصه گیتی مجال همت او نیست
روز قیامت نگر جمال محمد
وانهمه پیرایه بسته جنت فردوس
بو که قبولش کند بلال محمد
همچو زمین خواهد آسمان که بیفتد
تا بدهد بوسه بر نعال محمد
شمس و قمر در زمین حشر نتابد
نور نتابد مگر جمال محمد
شاید اگر آفتاب و ماه نتابد
پیش دو ابروی چون هلال محمد
چشم مرا تا به خواب دید جمالش
خواب نمی گیرد از جمال محمد
سعدی اگر عاشقی کنی و جوانی
عشق محمد بس است و آل محمد»
وی ادامه داد: اگر ما نگاهی به ادبیات فارسی خصوصا شعر بیندازیم، تنها در میان هزاران شاعر پارسیگوی، شاید تعداد انگشت شماری شاعر پیدا کنیم که دانسته یا ندانسته دیوان شعر خود را با نام و نعت رسول خدا (ص) مزین نساخته اند. بی شک نعت و ستایش پیامبر اسلام (ص) آن هم به زبان شعر یکی از فصیحترین سخنان فارسی است که ماندگاری بس جاودانه دارد.