تبعات کوتاه‌مدت و درازمدت بی‌اخلاقی در رقابت‌های سیاسی/ آیا نیازی به تدوین منشور اخلاقی است؟

غلامرضا کریمی، عضو هیئت علمی دانشگاه خوارزمی، در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) درباره چرایی اهمیت مسئله اخلاق سیاسی و انتخاباتی در یک نظام اسلامی گفت: از آنجا که نظام جمهوری اسلامی مبتنی بر آموزه‌‌های اسلامی است و ولایت فقیه نظارت تام بر فرآیند امور دارد لذا طبیعی است که توجه به مسائل و ضوابط اخلاقی که مورد تاکید دین اسلام است باید در روند فعالیت‌های سیاسی مدنظر قرار گیرد.

مردم به میزان توجه جریان‌های سیاسی به اخلاق انتخاباتی توجه می‌کنند

وی افزود: آیات قرآن و مشی پیامبر(ص) و ائمه معصومین بر مسئله اخلاق در جامعه اسلامی به عنوان بنیان و اساس زندگی اجتماعی تأکید فراوان کرده‌اند. متأسفانه از آنجا که روندهای انتخاباتی در طول سال‌های گذشته برای عده‌ای از افراد برای دستیابی به ثروت و قدرت در نظر گرفته شده است لذا توجه به اصول اخلاقی در رقابت سیاسی و انتخاباتی نیز به فراموشی سپرده شده است که این مسئله با چارچوب‌ ارزش‌های نظام اسلامی مغایرت مشخص و آشکار دارد.

کریمی اظهار کرد: درست است که برای برخورد با تک تک موارد بی‌اخلاقی ضرورتا قانونی در نظام جمهوری اسلامی وجود ندارد ولی از آنجا که مردم ما به رعایت ارزش‌ها و مسائل اخلاقی از سوی فعالان و جریان‌های سیاسی اهمیت زیادی قائل هستند براین اساس افراد و گروه‌‌هایی که اصول اخلاقی را زیر پا بگذارند به لحاظ مقبولیت مردمی دچار مشکل می‌شوند.

این کارشناس مسائل سیاسی عنوان کرد: بنابراین کاندیداها و حامیان آنها که می‌خواهند به ویژه تا دوماه باقی‌مانده به انتخابات فعالیت و کنش سیاسی انجام دهند می‌بایست اصول و ارزش‌های اخلاقی را مبنای فعالیت‌های خود قرار دهند و تلاش شود در نظام اسلامی موارد خلاف اخلاق در فعالیت‌ها و کنش‌های سیاسی روند کاهشی به خود بگیرد.

رعایت اخلاق سیاسی نیازمند تدوین منشور اخلاقی نیست

کریمی درباره اینکه رعایت اخلاق سیاسی نیازمند یک منشور اخلاقی است یا خیر، گفت: قبح برخی از ارزش‌های اخلاقی مانند دروغ و تهمت‌زنی توسط مسئولان سیاسی کشور درسال‌های گذشته نزد افکار عمومی شکسته شده است وگرنه اصول اخلاقی اسلام آنقدر واضح، روشن و صریح است که نیازی به تدوین یک منشور سیاسی مورد توافق احزاب و جریان‌های سیاسی وجود ندارد و هر کس اندک اعتقادی به چارچوب‌های دینی و ملی داشته باشد رعایت مسائل اخلاقی را مسلم و مفروض می‌داند.

وی تأکید کرد: به دلیل تکرار رویه‌های غلط غیراخلاقی در گذشته بعضا برخی افراد تصور می‌کنند باید با زیر پا گذاشتن اصول اخلاقی به هدف مدنظر خود که به قدرت رسیدن یک کاندیدا و جریان سیاسی است دست پیدا کنند و این مسئله را بدون اشکال می‌دانند و شاید این مسئله سبب شده است برخی افراد تدوین منشور اخلاقی را ضروری بدانند.   

دست‌یابی به قدرت با بی‌توجهی به اصول اخلاقی و از دست دادن اعتماد افکار عمومی در بلندمدت    

کریمی درباره این تفکر که در کوران رقابت‌های انتخاباتی، ایجاد هیجان، سخنان تند و تیز، وعده‌های غیرواقعی و حتی تهمت‌زنی به رقیب باعث رآی آوری و افزایش مشارکت انتخاباتی می‌شود، گفت: قطعا این مسئله تأثیر معکوس بر مشارکت مردم در انتخابات دارد و هیچ کسی با توسل به روش‌ها و ابزارهای غیراخلاقی نمی‌تواند به جایگاه مناسب اجتماعی و سیاسی دست یابد. شاید در یک دوره کوتاه فردی بتواند به آن جایگاه برسد اما این جایگاه دوام نخواهد داشت.

عضو هیئت علمی دانشگاه خوارزمی در پایان اظهار کرد: مردم ما مردمی آگاه و روشنی و در عین حال صبور هستند که نتایج اعمال و اقدامات افراد و گروه‌های سیاسی را رصد می‌کنند و اگر گروه، تشکل، جناح و افرادی بخواهند با روش‌های غیراخلاقی به قدرت دست پیدا کنند شاید در کوتاه مدت بتواند به این هدف برسند اما در بلندمدت اعتماد افکار عمومی را از دست خواهند داد و کم کم از صحنه سیاسی حذف می‌شوند.

مهدی مخبری