شناسایی دین با تمسک به سیره و سنت نبوی

حجت‌الاسلام عزالدین رضانژاد، رئیس پژوهشکده علوم اسلامی در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، گفت: سیره پیامبر اکرم(ص) برگرفته از دستورهای قرآن کریم است. مقصود ا ز سیره پیامبر(ص) مجموعه‌ای از گفتار، کردار و تقریر پیامبر(ص) است. (تقریر به این معناست که صحابه و یاران پیامبر(ص) کاری را در حضور ایشان انجام می‌دادند و پیامبر آن‌ها را تصدیق می‌کردند).
وی افزود: با استناد به آیات قرآن سیره پیامبر برای مسلمانان حجت شده است. قرآن کریم پیامبر اکرم را به عنوان پیامبری که ارتباط وحیانی با خداوند داشتند و کلامشان از روی هوا و هوس نبود معرفی می‌کردند.
دانشیار جامعه المصطفی(ص) سخن پیامبر را سخن دین دانست و افزود: در قرآن کریم حضرت ابراهیم(ع) و پیامبر اکرم(ص) به عنوان الگو و سرمشق امت‌ها معرفی شده‌اند. پیغمبر اسلام اسوه حسنه برای همه امت‌ها هستند. وقتی پیغبر سرمشق و الگو باشد اعمال، رفتار، کردار، سنت و سیره ایشان در همه جوانب مورد توجه مسلمین  قرار می‌گیرد؛ پس توجه به سیره پیغمبر به خاطر این است که قرآن ایشان را به عنوان سرمشق و الگو معرفی کرده‌اند.
وجود محمد(ص) رحمت للعالمین است
رضانژاد در رابطه با سیره پیامبر اکرم در مسائل انسانی گفت: وجود پیغمبر(ص) رحمت للعالمین است. وجود ایشان برای همه دنیا رحمت است، از این نگاه سیره پیغمبر برای همگان مورد توجه است؛ البته سیره پیامبر(ص) در مسائل فقهی و احکام دینی نیز حجیت دارد. به عنوان نمونه در سوره حجرات آمده است که مردم در مواردی که با هم اختلاف دارند به سراغ پیغمبر بروند؛ چرا که سخن پیغمبر اکرم،  کلام فصل و راهگشاست.
وی افزود: پیغمبر(ص) برای اینکه مسائل شرعی و احکام دینی را به مردم یاد بدهد در جاهای مختلف  گفته است آن گونه که من نماز می‌خوانم شما نماز بخوانید. محمد رسول‌الله در سال های آخرعمر مبارک خود به حج تمتع رفتند و نحوه حج گذاشتن را آموزش دادند، پس سیره پیامبر در انجام عباداتی مانند نماز و حج و مسائل دیگر باید مورد عنایت مسلمانان باشد.
رضانژاد سیره، منش‌ و اصول اخلاقی پیامبر(ص) را برای همه جهانیان معتبر دانست و افزود: پیامبراکرم(ص) ارزشهای اخلاقی را زنده و هدف رسالت خود را احیای کرامت اخلاقی معرفی کردند. مرحوم علامه طباطبایی  در کتاب « سنن النبی» روایات مربوط به سیره خانوادگی، اجتماعی، فردی و سیاسی را جمع آوری و دسته بندی کردند. علامه در این کتاب حتی به کیفیت لباس پوشیدن و عطری که پیامبر استفاده می‌کردند اشاره کردند. این کتاب می‌تواند راه والگویی باشد تا به سنت و سیره پیامبر(ص) توجه بیشتری کنیم.
وی افزود: سیره پیامبر(ص) در سایه دین قابل مشاهده است، اگر اعتقادات، احکام و اخلاق را سه رکن دین اسلام بدانیم و سیره پیامبر را نسبت به این سه بعد مورد توجه قرار بدهیم همان کاری را کرده‌ایم که امامان معصوم (ع) انجام دادند. زمانی که از امامان معصوم پرسیده می‌شد چه کسی را باید الگوی خود قرار بدهند، امامان همگی پیغمبر(ص) را به عنوان الگو معرفی می‌کردند.
عصر امام صادق(ع) عصر احیای سنت پیامبر(ص) بود

عضو هیئت علمی جامعه المصطفی اظهار کرد: امامت امام صادق(ع) حدود یک قرن و نیم بعد از هجرت پیغمبر اسلام آغاز شد. در زمان امامت امام جعفر صادق(ع) زمانه و زمینه بازگویی مجدد احکام دینی بر روش و سیره پیامبر اکرم(ص) به وجود آمد.
رضانژاد عصر امامت امام جعفرصادق(ع) را عصر احیای روایات و احادیث بر مبنای سنت پیامبر معرفی کرد و افزود: در دوره امامت امام جعفر صادق استدلال نسبت به معارف زیاد می‎شود و دیدگاه‌های فقهی و کلامی در میان مسلمانان افزایش پیدا می‌کند.
این استاد دانشگاه تصریح کرد: بنی‌عباس بعد از کنار گذاشتن مرجعیت سیاسی امامان سعی داشت تا مرجعیت علمی امامان معصوم را در بین مردم حذف کند و مردم در مسائل علمی به آنها استناد نکنند. اما امام جعفرصادق(ع) علاوه بر اینکه بر سفره علم دینی را گستردند و از طریق امامان پس از خود به خصوص امام باقر(ع) به علوم مختلف دسترسی داشتند، بخشی از علوم دینی را با توجه به سیره پیامبر (ص) به مخاطبان انتقال می‌دادند.
وی افزود: امامان دیگر نیز همواره توصیه می‌کردند که نباید سنت و سیره پیامبر(ص) فراموش شود. امام حسین(ع) فرمودند سنت پیامبر از بین رفته و نابود شده است و به جای سنت پیامبر نوآوری‌های جدیدی به نام دین به خورد مردم می‌دهند. امام فرمودند «من به عنوان عضوی از اهل بیت اجازه نمی‌دهم که سنت پیامبر از بین برود و بدعت جایگزین این سنت شود». توجه به سنت آنقدر مهم است که امام حسین(ع) یکی از انگیزه‌های قیام خود را احیای سنت پیامبر برشمردند امام رضا(ع) نیز در همین مسیر زنده کردن سنت پیامبر گام برداشتند.
رضانژاد در آخر گفت: امام صادق(ع) همواره در سخنان خود به سیره پیامبر استناد می‌کردند و می‌گفتند پیغمبر اینگونه  فرمودند؛ از این رو امام جعفر صادق(ع) احیا کننده سیره و سنت پیغمبر اسلام در زمان خود بودند. مذهب شیعه نیز بر آن است که سیره پیغمبر(ص) را از طریق اهل بیت(ع) بشناسد و به آن عمل کند.