برگزاری 18 محفل ادبی جشنواره شعر فجر/نگاه سیاسی به ضرر ادبیات است

به گزارشخبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، نشست خبری دهمین جشنواره بین‌المللی شعر فجر صبح امروز، 21 دی‌ماه با حضور اسماعیل امینی، دبیر علمی و مهدی قزلی، دبیر اجرایی جشنواره در بنیاد شعر و ادبیات داستانی ایرانیان برگزار شد.
قزلی در این نشست با بیان اینکه تلاش‌مان این است که هفته نخست اسفندماه اختتامیه جشنواره را برگزار کنیم، گفت: امیدوارم امسال سال تثبیت جشنواره باشد و این جریان به ثبات برسد و هر سال در پایان بهمن و اوایل اسفندماه بهترین کتاب سال شعر را به جامعه ادبی معرفی کنیم.
وی افزود: امسال این جشنواره در دو بخش رقابتی و غیر رقابتی برگزار می‌شود که بخش رقابتی آن شامل کتاب شعر، کتاب شعر کودک و نوجوان و کتاب پژوهشی درباره مکاتب ادبی است و بخش غیررقابتی نیز به محافل ادبی اختصاص یافته است که نخستین محفل ادبی 26 دی‌ماه در شهر قم با حضور شاعران برگزار می‌شود.
قزلی ادامه داد: یک محفل هم برای افغانستانی‌ها وجود دارد، همچنین محافلی نیز در استان‌های ایلام، خراسان شمالی، همدان، کرمان، سیستان و بلوچستان و آذربایجان غربی خواهیم داشت، بنابراین 15 محفل ادبی داخلی و 3 محفل ادبی خارجی با حضور شاعران برگزار می‌کنیم.
دبیر اجرایی جشنواره شعر فجر در ادامه درباره عدم حضور برخی از شاعران برجسته در میان هیئت علمی و احتمال حضور آنها در میان داوران عنوان کرد: داوران تا قبل از اعلام اسامی نامزدها معرفی نخواهند شد و اگر عبدالجبار کاکایی و یا شاعران دیگری در میان اعضای هیئت علمی حضور ندارند، به این دلیل است که تعداد نفرات اعضای هیئت علمی محدود است و باید هشت نفر انتخاب شوند و این محدودیت سبب شد تا نتوانیم از کسانی که قابلیت حضور در هیئت علمی را دارند، بهره‌مند شویم، اما در بخش محافل ادبی از آنها بهره‌مند خواهیم شد.
وی بیان کرد: جایزه کتاب سال، انتخاب کتاب سال شعر را به جایزه شعر فجر تفویض کرده است و امیدواریم امسال مانند آنچه میراث جایزه کتاب سال در بخش شعر درباره انتخاب نشدن اثر بود، نباشد، کما اینکه سال گذشته نیز این گونه نبود.
قزلی یادآور شد: همزمان با اختتامیه جشنواره شعر فجر، آموزش متمرکزی برای شاعران جوان کمتر از 30 سال خواهیم داشت که ظرفیت این آموزش‌ها برای 300 نفر است.
وی در ادامه در پاسخ به سؤالی درباره شیوه انتخاب اعضای هیئت داوران اظهار کرد: هیئت علمی جشنواره شعر فجر حکم‌شان را از وزیر ارشاد دریافت می‌کنند و این افراد به پیشنهاد معاون فرهنگی وزیر ارشاد و از نیز مشاوره‌هایی که مسئولان جشنواره شعر می‌دهند، معرفی می‌شوند که این تعداد معرفی شده بیش از 8 نفر است، اما در نهایت 8 نفر حکم دریافت می‌کنند و داوران نیز از سوی همین اعضای هیئت علمی انتخاب می‌شوند و معیار آنها نیز عالم بودن، شاعر بودن و مسلط بودن به اوضاع شعر سال‌های اخیر است، همچنین براساس آمادگی که یک شاعر در بررسی کتاب و حوزه شعر دارد، به عنوان داور انتخاب می‌شوند.
قزلی درباره آثار مورد داوری در جشنواره شعر فجر نیز گفت: حدود 3 هزار عنوان کتاب در این دوره از جشنواره داوری می‌شود.
امینی در این نشست گفت: در سال‌های پس از پیروزی انقلاب اسلامی، جریان شعر فارسی تحولاتی پیدا کرد، چه از نظر اینکه خودمان طرفدار انقلاب هستیم و چه از نظر یک ناظر علمی، اوضاع شعر فارسی پس از پیروزی انقلاب از لحاظ رشد تعداد شاعران و گستردگی شعر در کشور توسعه یافته است، همچنین گونه‌های ادبی نیز افزایش یافته‌اند و همان گونه که در دوره‌ای، یک شیوه رشد پیدا می‌کرد و بقیه گونه‌های ادبی در سایه بودند، اما اکنون شرایط تغییر یافته و جدال‌هایی که بر سر مکاتب ادبی بود، کنار رفته است.
وی در ادامه عنوان کرد: در دوران پس از پیروزی انقلاب اسلامی هم اقبال به شعر بیشتر بوده و هم تعداد کتاب‌ها افزایش یافته و از میان این تعداد کتاب است که کتاب‌های خوب انتخاب می‌شوند و در هیچ دوره‌ای از تاریخ ایران شاعران درجه یک زن نداشتیم و از سوی دیگر شاعران جوان نیز تعدادشان افزایش یافته است و می‌توان گفت شعر نوجوان و شاعران جوان به یک پدیده تبدیل شده‌اند و این همه مدیون توسعه شعر در کشور است و این امر نیز ناشی از آثار پرشمار کتاب و شاعران است.
امینی گفت: تنها جایی که کتاب‌های شعر را داوری می‌کند نمی‌تواند لزوماً جشنواره شعر فجر باشد و جشنواره‌ها و جوایز دیگری نیز می‌توانند به این موضوع بپردازند و بهترین کتاب شعر مورد نظر خود را معرفی کنند، اما باید گفت که اعتبار جشنواره‌ها بیشتر به اعتبار کسانی است که به عنوان اعضای هیئت علمی انتخاب می‌شوند نه مقدار جایزه آنها.
دبیر علمی جشنواره شعر فجر تصریح کرد: تمرکز جشنواره شعر فجر از سال گذشته از ارسال آثار به بررسی کتاب‌های شعر تغییر یافته و مهمترین دلیل نیز این است که در ارسال شعر، همه توان شعری دخیل نیست و شاعران حرفه‌ای دوست ندارند، چندان در اوضاع جشنواره‌ها و داوری‌ها حضور یابند و از سوی دیگر اینکه با این روش همه بضاعت شعری در داوری‌‌ها حضور می‌یابد و کسی از دایره داوری بیرون نمی‌ماند و نیازی هم به ارسال اثر نیست.
وی در ادامه اظهار کرد: به دلیل پویندگی شعر، شاخه‌های بسیاری در این حوزه وجود دارد و از این رو است که نمی‌توان کتاب‌ها را براساس موضوع یا گونه‌های ادبی بررسی کرد و از سوی دیگر گونه‌های تثبیت نشده‌ای وجود دارند که نمی‌توان آنها را دسته‌بندی کرد؛ از این رو همه کتاب‌ها در یک شاخه قابل بررسی نیستند.
امینی درباره نگاه سیاسی فضای رسانه‌ها به حوزه ادبیات گفت: فضای رسانه همه چیز را از منظر سیاست می‌بیند؛ چرا که رسانه‌ها در اختیار سیاست هستند و متأسفانه از سال گذشته تاکنون هیچ کاری در رابطه با کتاب‌های برگزیده جشنواره شعر فجر انجام نشده، اما حاشیه‌های پوچ برجسته شده است.
وی با بیان اینکه نگاه سیاسی به حوزه ادبیات به ضرر این حوزه است، ادامه داد: زمانی که از برخی از طیف‌های روشنفکری برای موضوع دفاع مقدس دعوت می‌کنیم، می‌گویند در مجامع دولتی شرکت نمی‌کنم، اما وقتی جشنواره ادبی در حوزه دهه فجر در یکی از کشورهای اروپایی برگزار می‌شود، حضور می‌یابند؛ چرا که می‌دانند اخباری از آنها انعکاس نمی‌یابد.
دبیر علمی دهمین جشنواره شعر فجر در پاسخ به سؤالی درباره وجود برخی از آثار رویایی در میان کتاب‌های مورد بررسی گفت: یدالله رویایی نه شعرهایش شعر است و نه مقاله‌هایش مقاله و این موضوع را از نظر علمی بیان می‌کنم و نه سیاسی. چون از سیاست چیزی نمی‌دانم، اما به نظر برخی این شخص خوب است، چون خوب فحش می‌دهد.
وی در پایان تصریح کرد: داوری آثار فقط در حوزه شعر فارسی است، اما اگر کتاب برجسته‌ای غیر از زبان فارسی وجود داشته باشد، از آن تقدیر می‌شود.