حجت‌الاسلام حسینی:
استراتژی مسابقات قرآن با تدوین نظام جامع مشخص می‌شود
گروه فعالیت‌های قرآنی: رئیس مرکز امور قرآنی سازمان اوقاف و امور خیریه اظهار کرد: نظام جامع مسابقات قرآن که هم‌اکنون در ستاد عالی هماهنگی مسابقات قرآن در حال تدوین است، استراتژی مسابقات قرآن خواهد بود.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) حجت‌الاسلام والمسلمین سیدمصطفی حسینی، رئیس مرکز امور قرآنی سازمان اوقاف و امور خیریه در نشست «ارزیابی سی و هشتمین دوره مسابقات سراسری قرآن» که پیش از ظهر امروز، 26 دی‌ماه در خبرگزاری ایکنا برگزار شد، به ارائه گزارشی از فعالیت یکساله مرکز امور قرآنی سازمان اوقاف و امور خیریه و ستاد عالی هماهنگی مسابقات قرآن کشور و نحوه برگزاری سی و هشتمین دوره مسابقات سراسری قرآن پرداخت و گفت: بعد از گذشت بیش از سه دهه از انقلاب اسلامی باید تغییراتی در نحوه برگزاری مسابقات قرآن اتفاق می‌افتاد که خوشبختانه طی یکسال گذشته اتفاقاتی افتاده است و در حوزه فنی، شاهد چندین اتفاق اساسی بودیم.
وی افزود: یکی از اتفاقات در حوزه فنی، تغییر آئین‌نامه بود. از سال گذشته، نشست‌های اولیه با حضور اساتید برگزار شد تا پس از پنج سال آئین‌نامه مجدداً با تغییراتی همراه باشد که این تغییرات اعمال شد.
حسینی در ادامه گفت: خردادماه سال جاری نشستی با مشارکت بیش از 50 نفر از داوران و اساتید قرآن در قم برگزار شد و تغییراتی در آئین‌نامه مسابقات با نظر این اساتید و داوران مسابقات قرآن ایجاد شد؛ اگرچه این تغییرات بنیادی نبود، اما حدود 25 درصد ویرایش شد و نکاتی که در بخش‌های وقف و ابتدا، صوت و لحن و... به‌دست آمده بود در پنج کارگروه مورد بحث و بررسی قرار گرفت و حتی نتایج این بررسی‌ها در اختیار برخی از اساتید که در این جلسه حضور نداشتند نیز قرار گرفت.
وی ادامه داد: آئین‌نامه جدید مسابقات قرآن امسال برای نخستین‌بار در سی و هشتمین دوره مسابقات قرآن مورد استفاده قرار گرفت.
رئیس مرکز امور قرآنی سازمان اوقاف عنوان کرد: اتفاق دیگری که در حوزه فنی رخ داد بحث سطح‌بندی بود که البته موضوع سطح‌بندی، بحث جدیدی نبود و طی سال‌های گذشته اساتید و داوران مسابقات قرآن همواره بر این موضوع تأکید داشته و عنوان می‌کردند بهتر است تغییراتی در نحوه انتخاب برترین‌ها صورت گرفته و یک سطح‌بندی ایجاد شود.
وی افزود: مدل پیشنهادی که در جهت سطح‌بندی ارائه شده بود در ستاد عالی هماهنگی مسابقات قرآن مطرح شد و با اکثریت آراء به تصویب رسید؛ نحوه سطح‌بندی نیز به این صورت است که به جای اینکه رتبه اول، دوم و سوم داشته باشیم یک مبنایی را تعیین کنیم و حدنصاب‌هایی را مشخص کنیم تا اگر شرکت‌کنندگان حدنصاب لازم را داشته باشند امتیازات ممتاز و پایین‌تر را به دست آورند.
حسینی عنوان کرد: اگرچه، امسال در قرائت آقایان، یک نفر ممتاز داشتیم اما بدین معنا نیست که هر سال یک ممتاز خواهیم داشت؛ چرا که امسال در رشته قرائت فقط یک نفر موفق شد حدنصاب مورد نظر را کسب کند و ممکن است سال آینده چند نفر بتوانند حدنصاب لازم را بدست آورند همانطور که امسال در رشته حفظ، چهار نفر عنوان ممتاز را کسب کردند.
رئیس مرکز امور قرآنی سازمان اوقاف ادامه داد: به جهت فنی، امتیازات دیگری هم داشتیم به این صورت که همانند سال‌های گذشته داوران دیگر اطلاع نداشتند که چه کسی تلاوت می‌کند و فقط امتیاز می‌دادند. اساتید این مدل را برای داوری بهتر دانستند چرا که معتقد بودند در این صورت داوری با صحت بیشتری انجام می‌شود.
وی در ادامه اظهار کرد: امسال، بُعد آموزشی و تربیتی نیز برای ما بسیار اهمیت داشت که براین اساس قبل از برگزاری مسابقات یک اردوی آمادگی برای تمامی برگزیدگان استانی در مشهد مقدس برگزار شد تا شرایط یکسان در آموزش برای تمامی شرکت‌کنندگان از استان‌های مختلف ایجاد شود. همچنین تلاش داریم چنین دوره‌هایی را به فصلی برای تمامی استان‌ها داشته باشیم تا قاریان و حافظان در نقاط مختلف کشور چند روزی را در محضر اساتید قرآن کسب فیض کنند.
حسینی افزود: اتفاق دیگر حضور کارشناس در سالن برگزاری مسابقات بود تا نکاتی که لازم بود قاریان و حافظان بدانند این کارشناسان به آنها منتقل کند و در واقع حضور این کارشناس در سالن مسابقات به مقوله یک کارگاه آموزشی برای قرآنیانی بود که در کرمانشاه حضور پیدا می‌کردند.
وی عنوان کرد: همچنین امسال بسته‌های فرهنگی مختلفی در مسابقات سراسری قرآن پیش‌بینی شده بود و با توجه به اینکه دو نفر اول مسابقات بین‌المللی قرآن امسال و سه نفر عضو گروه تواشیح باقرالعلوم(ع) که برگزیدگان مسابقات تواشیح در سال 93 بودند در حادثه منا جان خود را از دست دادند این بسته‌های فرهنگی با محوریت قاریان مهاجر الی‌الله تهیه و توزیع شد. بوستانی که در کنار سالن برگزاری مسابقات قرآن بود نیز به نام قاریان مهاجر الی‌الله نامگذاری شد.
رئیس مرکز امور قرآنی سازمان اوقاف و امور خیریه در ادامه گفت: تجلیل از پیشکسوتان قرآنی که در دهه 60 رتبه اول مسابقات قرآن را به دست آورده بودند از جمله هاشم روغنی، محمدحسین سبزعلی، محمدرضا ستوده‌نیا و ام‌الفخر علامه از دیگر برنامه‌های ما در سی و هشتمین دوره مسابقات سراسری قرآن بود. تجلیل از خانواده مرحوم استاد علامی که بنا بود به عنوان داور در این مسابقات حضور داشته باشند از دیگر برنامه‌های ما بود.
وی ادامه داد: همچنین با اقدام خبرگزاری ایکنا چندین نشست تخصصی با محوریت سطح‌بندی، آئین‌نامه و... در حاشیه مسابقات برگزار شد که این نشست‌ها نیز انعکاس بسیار خوبی داشتند. در سی و هشتمین دوره مسابقات سراسری قرآن کانال تلگرام نیز ویژه این مسابقات راه‌اندازی شد و علاوه بر آن پخش زنده این مسابقات از رادیو قرآن از دیگر برنامه‌های رسانه‌ای بود.
حسینی در این بخش از سخنان خود عنوان کرد: گاهی اوقات ممکن است نگرانی‌هایی درباره یک اتفاق جدید وجود داشته باشد مبنی بر اینکه آیا این اتفاق و تغییرات با مطالعه دقیق رخ داده است یا خیر که در پاسخ به این نگرانی‌ها باید عنوان کنم درباره تصمیماتی که تاکنون گرفته شده است تا زمانی که حجت شرعی نداشتیم کاری را انجام ندادیم؛ چرا که طی یکسال گذشته تلاش داشتیم کارها را به صورت دقیق دنبال کنیم.
وی با بیان اینکه ما می‌خواهیم با این اقدامات سلامت و تأثیرگذاری مسابقات بیشتر شود، افزود: یکی از پیشنهادات اساتید در روند برگزاری، تعیین قرعه شرکت‌کنندگان از قبل بود به این صورت که تعداد زیادی قرعه از قبل به شرکت‌کنندگان بدهیم تا بروند روی این قرعه‌ها کار کنند و برای مسابقات آماده شوند و دیگر نیازی نباشد که در روز رقابت، قرعه‌ها به شرکت‌کنندگان داده شود و این اتفاق می‌تواند طلیعه‌ای برای ایجاد تغییرات در مسابقه قرآن باشد.
رئیس مرکز امور قرآنی سازمان اوقاف با عنوان این مطلب که می‌توانیم ده‌ها اقدام در جهت لذت‌بخش بودن مسابقات قرآن انجام دهیم، اضافه کرد: به عنوان مثال پیش از این مسابقات قرآن شکوفه‌ها ویژه شرکت‌کنندگان زیر 16 سال و مسابقات قرآن بزرگسالان ویژه شرکت‌کنندگان بالای 16 سال بود در حالی که این تقسیم‌بندی با هیچ ملاکی قابل تعریف نبود.
وی ادامه داد: از طرفی ما 33 سال مسابقات قرآن دانش‌آموزی داریم که با توجه به موازی بودن این مسابقات با مسابقات قرآن شکوفه‌ها تصمیم گرفتیم مسابقات قرآن گروه سنی زیر 18 سال که دانش‌آموزان هستند به آموزش و پرورش واگذار کنیم تا در قالب مسابقات دانش‌آموزی برگزار شود و مسابقات قرآن بزرگسالان نیز ویژه شرکت‌کنندگان بالای 18 سال باشد.
حسینی در این بخش از سخنان خود درباره لزوم در نظر گرفتن استراتژی برای برگزاری مسابقات قرآن جمهوری اسلامی ایران، گفت: استراتژی مسابقات همان چیزی است که به نام نظام جامع مسابقات از آن نام می‌بریم؛ نظام جامع مسابقات قرآن که در حال تدوین است طی یک سال گذشته فعال‌تر دنبال می‌شود و کار تدوین این نظام از سوی کمیته طرح و برنامه در حال انجام است.
وی با بیان اینکه این نظام چشم‌انداز مسابقات قرآن را تعیین کرده و راهبردها و برنامه‌های کلان را مشخص می‌کند، افزود: در قدم اول برای تدوین نظام جامع مسابقات قرآن، فرمایشات مقام معظم رهبری مورد توجه قرار گرفت و البته اگر رهنمودهای رهبر معظم انقلاب تاکنون به درستی مورد توجه قرار گرفته بود ما امروز با بخشی از مشکلات مواجه نبودیم و متأسفانه تا به امروز آنطور که باید به فرمایشات مقام معظم رهبری در حوزه قرآن توجه نداشته‌ایم.
رئیس مرکز امور قرآنی سازمان اوقاف ادامه داد: بحث تقویم مسابقات قرآن از دیگر مواردی است که در قالب نظام جامع مسابقات قرآن دنبال می‌شود و با تهیه این تقویم برنامه تمامی دستگاه‌ها و نهادها برای برگزاری مسابقات مشخص می‌شود تا دیگر تداخلی در برگزاری مسابقات وجود نداشته باشد.
وی ادامه داد: بحث ساماندهی داوران مسابقات قرآن نیز در حال انجام است و تلاش داریم تا داوران استانی، کشوری و بین‌المللی را از هم متمایز کنیم تا جایگاه هر داور برای داوری در مسابقات قرآن مشخص باشد.
حسینی اضافه کرد: در بحث نظارت بر نحوه برگزاری مسابقات قرآن نیز ناظر مسابقات از سوی ستاد عالی هماهنگی مسابقات قرآن انتخاب می‌شود و هیچ مشورتی با بنده که رئیس مرکز امور قرآنی سازمان اوقاف هستم صورت نمی‌گیرد و در این دوره نیز به همین شکل بود و ناظر از سوی ستاد معرفی شد.
وی در خصوص برگزاری مسابقات قرآن به صورت جشنواره‌ای و نه به صورت مسابقه ورزشی، گفت: برای رسیدن به نتیجه در این خصوص نیازمند بحث و گفت‌وگو هستیم تا به این نتیجه برسیم که مسابقات در قالب جشنواره‌ای برگزاری شود یا همانند مسابقات ورزشی و به صورت بداهه باشد.
وی افزود: یکی از اتفاقات در حوزه فنی، تغییر آئین‌نامه بود. از سال گذشته، نشست‌های اولیه با حضور اساتید برگزار شد تا پس از پنج سال آئین‌نامه مجدداً با تغییراتی همراه باشد که این تغییرات اعمال شد.
حسینی در ادامه گفت: خردادماه سال جاری نشستی با مشارکت بیش از 50 نفر از داوران و اساتید قرآن در قم برگزار شد و تغییراتی در آئین‌نامه مسابقات با نظر این اساتید و داوران مسابقات قرآن ایجاد شد؛ اگرچه این تغییرات بنیادی نبود، اما حدود 25 درصد ویرایش شد و نکاتی که در بخش‌های وقف و ابتدا، صوت و لحن و... به‌دست آمده بود در پنج کارگروه مورد بحث و بررسی قرار گرفت و حتی نتایج این بررسی‌ها در اختیار برخی از اساتید که در این جلسه حضور نداشتند نیز قرار گرفت.
وی ادامه داد: آئین‌نامه جدید مسابقات قرآن امسال برای نخستین‌بار در سی و هشتمین دوره مسابقات قرآن مورد استفاده قرار گرفت.
رئیس مرکز امور قرآنی سازمان اوقاف عنوان کرد: اتفاق دیگری که در حوزه فنی رخ داد بحث سطح‌بندی بود که البته موضوع سطح‌بندی، بحث جدیدی نبود و طی سال‌های گذشته اساتید و داوران مسابقات قرآن همواره بر این موضوع تأکید داشته و عنوان می‌کردند بهتر است تغییراتی در نحوه انتخاب برترین‌ها صورت گرفته و یک سطح‌بندی ایجاد شود.
وی افزود: مدل پیشنهادی که در جهت سطح‌بندی ارائه شده بود در ستاد عالی هماهنگی مسابقات قرآن مطرح شد و با اکثریت آراء به تصویب رسید؛ نحوه سطح‌بندی نیز به این صورت است که به جای اینکه رتبه اول، دوم و سوم داشته باشیم یک مبنایی را تعیین کنیم و حدنصاب‌هایی را مشخص کنیم تا اگر شرکت‌کنندگان حدنصاب لازم را داشته باشند امتیازات ممتاز و پایین‌تر را به دست آورند.
حسینی عنوان کرد: اگرچه، امسال در قرائت آقایان، یک نفر ممتاز داشتیم اما بدین معنا نیست که هر سال یک ممتاز خواهیم داشت؛ چرا که امسال در رشته قرائت فقط یک نفر موفق شد حدنصاب مورد نظر را کسب کند و ممکن است سال آینده چند نفر بتوانند حدنصاب لازم را بدست آورند همانطور که امسال در رشته حفظ، چهار نفر عنوان ممتاز را کسب کردند.
رئیس مرکز امور قرآنی سازمان اوقاف ادامه داد: به جهت فنی، امتیازات دیگری هم داشتیم به این صورت که همانند سال‌های گذشته داوران دیگر اطلاع نداشتند که چه کسی تلاوت می‌کند و فقط امتیاز می‌دادند. اساتید این مدل را برای داوری بهتر دانستند چرا که معتقد بودند در این صورت داوری با صحت بیشتری انجام می‌شود.
وی در ادامه اظهار کرد: امسال، بُعد آموزشی و تربیتی نیز برای ما بسیار اهمیت داشت که براین اساس قبل از برگزاری مسابقات یک اردوی آمادگی برای تمامی برگزیدگان استانی در مشهد مقدس برگزار شد تا شرایط یکسان در آموزش برای تمامی شرکت‌کنندگان از استان‌های مختلف ایجاد شود. همچنین تلاش داریم چنین دوره‌هایی را به فصلی برای تمامی استان‌ها داشته باشیم تا قاریان و حافظان در نقاط مختلف کشور چند روزی را در محضر اساتید قرآن کسب فیض کنند.
حسینی افزود: اتفاق دیگر حضور کارشناس در سالن برگزاری مسابقات بود تا نکاتی که لازم بود قاریان و حافظان بدانند این کارشناسان به آنها منتقل کند و در واقع حضور این کارشناس در سالن مسابقات به مقوله یک کارگاه آموزشی برای قرآنیانی بود که در کرمانشاه حضور پیدا می‌کردند.
وی عنوان کرد: همچنین امسال بسته‌های فرهنگی مختلفی در مسابقات سراسری قرآن پیش‌بینی شده بود و با توجه به اینکه دو نفر اول مسابقات بین‌المللی قرآن امسال و سه نفر عضو گروه تواشیح باقرالعلوم(ع) که برگزیدگان مسابقات تواشیح در سال 93 بودند در حادثه منا جان خود را از دست دادند این بسته‌های فرهنگی با محوریت قاریان مهاجر الی‌الله تهیه و توزیع شد. بوستانی که در کنار سالن برگزاری مسابقات قرآن بود نیز به نام قاریان مهاجر الی‌الله نامگذاری شد.
رئیس مرکز امور قرآنی سازمان اوقاف و امور خیریه در ادامه گفت: تجلیل از پیشکسوتان قرآنی که در دهه 60 رتبه اول مسابقات قرآن را به دست آورده بودند از جمله هاشم روغنی، محمدحسین سبزعلی، محمدرضا ستوده‌نیا و ام‌الفخر علامه از دیگر برنامه‌های ما در سی و هشتمین دوره مسابقات سراسری قرآن بود. تجلیل از خانواده مرحوم استاد علامی که بنا بود به عنوان داور در این مسابقات حضور داشته باشند از دیگر برنامه‌های ما بود.
وی ادامه داد: همچنین با اقدام خبرگزاری ایکنا چندین نشست تخصصی با محوریت سطح‌بندی، آئین‌نامه و... در حاشیه مسابقات برگزار شد که این نشست‌ها نیز انعکاس بسیار خوبی داشتند. در سی و هشتمین دوره مسابقات سراسری قرآن کانال تلگرام نیز ویژه این مسابقات راه‌اندازی شد و علاوه بر آن پخش زنده این مسابقات از رادیو قرآن از دیگر برنامه‌های رسانه‌ای بود.
حسینی در این بخش از سخنان خود عنوان کرد: گاهی اوقات ممکن است نگرانی‌هایی درباره یک اتفاق جدید وجود داشته باشد مبنی بر اینکه آیا این اتفاق و تغییرات با مطالعه دقیق رخ داده است یا خیر که در پاسخ به این نگرانی‌ها باید عنوان کنم درباره تصمیماتی که تاکنون گرفته شده است تا زمانی که حجت شرعی نداشتیم کاری را انجام ندادیم؛ چرا که طی یکسال گذشته تلاش داشتیم کارها را به صورت دقیق دنبال کنیم.
وی با بیان اینکه ما می‌خواهیم با این اقدامات سلامت و تأثیرگذاری مسابقات بیشتر شود، افزود: یکی از پیشنهادات اساتید در روند برگزاری، تعیین قرعه شرکت‌کنندگان از قبل بود به این صورت که تعداد زیادی قرعه از قبل به شرکت‌کنندگان بدهیم تا بروند روی این قرعه‌ها کار کنند و برای مسابقات آماده شوند و دیگر نیازی نباشد که در روز رقابت، قرعه‌ها به شرکت‌کنندگان داده شود و این اتفاق می‌تواند طلیعه‌ای برای ایجاد تغییرات در مسابقه قرآن باشد.
رئیس مرکز امور قرآنی سازمان اوقاف با عنوان این مطلب که می‌توانیم ده‌ها اقدام در جهت لذت‌بخش بودن مسابقات قرآن انجام دهیم، اضافه کرد: به عنوان مثال پیش از این مسابقات قرآن شکوفه‌ها ویژه شرکت‌کنندگان زیر 16 سال و مسابقات قرآن بزرگسالان ویژه شرکت‌کنندگان بالای 16 سال بود در حالی که این تقسیم‌بندی با هیچ ملاکی قابل تعریف نبود.
وی ادامه داد: از طرفی ما 33 سال مسابقات قرآن دانش‌آموزی داریم که با توجه به موازی بودن این مسابقات با مسابقات قرآن شکوفه‌ها تصمیم گرفتیم مسابقات قرآن گروه سنی زیر 18 سال که دانش‌آموزان هستند به آموزش و پرورش واگذار کنیم تا در قالب مسابقات دانش‌آموزی برگزار شود و مسابقات قرآن بزرگسالان نیز ویژه شرکت‌کنندگان بالای 18 سال باشد.
حسینی در این بخش از سخنان خود درباره لزوم در نظر گرفتن استراتژی برای برگزاری مسابقات قرآن جمهوری اسلامی ایران، گفت: استراتژی مسابقات همان چیزی است که به نام نظام جامع مسابقات از آن نام می‌بریم؛ نظام جامع مسابقات قرآن که در حال تدوین است طی یک سال گذشته فعال‌تر دنبال می‌شود و کار تدوین این نظام از سوی کمیته طرح و برنامه در حال انجام است.
وی با بیان اینکه این نظام چشم‌انداز مسابقات قرآن را تعیین کرده و راهبردها و برنامه‌های کلان را مشخص می‌کند، افزود: در قدم اول برای تدوین نظام جامع مسابقات قرآن، فرمایشات مقام معظم رهبری مورد توجه قرار گرفت و البته اگر رهنمودهای رهبر معظم انقلاب تاکنون به درستی مورد توجه قرار گرفته بود ما امروز با بخشی از مشکلات مواجه نبودیم و متأسفانه تا به امروز آنطور که باید به فرمایشات مقام معظم رهبری در حوزه قرآن توجه نداشته‌ایم.
رئیس مرکز امور قرآنی سازمان اوقاف ادامه داد: بحث تقویم مسابقات قرآن از دیگر مواردی است که در قالب نظام جامع مسابقات قرآن دنبال می‌شود و با تهیه این تقویم برنامه تمامی دستگاه‌ها و نهادها برای برگزاری مسابقات مشخص می‌شود تا دیگر تداخلی در برگزاری مسابقات وجود نداشته باشد.
وی ادامه داد: بحث ساماندهی داوران مسابقات قرآن نیز در حال انجام است و تلاش داریم تا داوران استانی، کشوری و بین‌المللی را از هم متمایز کنیم تا جایگاه هر داور برای داوری در مسابقات قرآن مشخص باشد.
حسینی اضافه کرد: در بحث نظارت بر نحوه برگزاری مسابقات قرآن نیز ناظر مسابقات از سوی ستاد عالی هماهنگی مسابقات قرآن انتخاب می‌شود و هیچ مشورتی با بنده که رئیس مرکز امور قرآنی سازمان اوقاف هستم صورت نمی‌گیرد و در این دوره نیز به همین شکل بود و ناظر از سوی ستاد معرفی شد.
وی در خصوص برگزاری مسابقات قرآن به صورت جشنواره‌ای و نه به صورت مسابقه ورزشی، گفت: برای رسیدن به نتیجه در این خصوص نیازمند بحث و گفت‌وگو هستیم تا به این نتیجه برسیم که مسابقات در قالب جشنواره‌ای برگزاری شود یا همانند مسابقات ورزشی و به صورت بداهه باشد.
