ابوالفضل ذابح، پژوهشگر و استاد هنرهای اسلامی در دانشگاههای کشور در گفتوگو با خبرگزاری بینالمللی قرآن(ایکنا) با بیان اینکه هنرهای کتابت و کتابآرایی قرآنی ما الهامبخش کشورهای دیگر شده و چشمانداز نسخهشناسی قرآنی ما روشن است، عنوان کرد: خوشبختانه توجه به نسخهشناسی ایران اسلامی در سطح جهان افزایش یافته است.
وی گفت: نسخهشناسی قرآنی یعنی توجیه همهجانبه قرآنی هم از لحاظ بعد معجزات درون قرآنی و هم معجزات صوری در قالب آفرینشهای هنر قرآنی، با در نظر گرفتن حداقل 72 نوع تحلیل در قالب نسخهَشناسی قرآنی.
این پژوهشگر افزود: نسخهشناس باید اشرافی کامل به محتوای قرآن از همه ابعاد و نیز آشنایی با حداقل 350 آیتم از هنرهای قرآنی داشته باشد که تشکیل دهنده محتوای معجزات صوری قرآن هستند.
این استاد هنرهای اسلامی در دانشگاههای کشور تاکید کرد: نسخهشناس باید با مکتبشناسی و هنرهای مختلف آشنا باشد و 3000 نوع اصطلاحات هنرهای قرآنی و زوایای آفرینشهای هنری را بشناسد تا در تحلیل تبیینی و هنری نسخهَشناسی مشکل نداشته باشد.
این پژوهشگر با بیان اینکه 3000 گل و بوته در آفرینش هنر قرآنی داریم، افزود: متاسفانه بُعد آفرینشهای هنر قرآنی در عرصه پژوهش مغفول مانده است و نسخهشناسان ما دانش تخصصی کافی ندارند.
وی تصریح کرد: بیان مطالب در نسخهشناسی باید مطابق با علم و هنر روز باشد و چون هنرهای قرآنی 109 رشته هنری بوده که وامدار هنرهای اسلامی است و تمام هنرها نشئت گرفته از آفرینشهای هنری قرآن است، باید به صورتی شناسنامه قرآن در نسخهشناسی ارائه شود که دربرگیرنده زبان مشترک هنرهای آرایشی قرآنی با دیگر هنرها باشد. در راستای تحقق این امر نیز یک نسخهشناس باید حداقل با 3000 نوع واژه مرسوم در دل آفرینشهای هنر قرآنی آشنایی کامل داشته باشد تا الگویی برای دیگر نسخهشناسان قرآنی دیگر کشورها باشد.
ذابح با بیان اینکه هنوز نسخهشناسی قرآنی ما با داشتن چشمانداز روشن پیش رو، ضعفهای بنیادین دارد، افزود: تعداد نسخهشناسانی که تبحر کامل به نسخهَشناسی علمی داشته باشند، کم است و بیشتر نسخهشناسان اطلاعات کافی ندارند و قادر به انجام تحلیلهای 72گانه نیستند.
وی توضیح داد: وقتی میخواهیم قرآن را بررسی کنیم، با الگوهای مختلف توصیفی، فلسفی، تاریخی، اجتماعی، فرهنگی، ماورایی، معنوی، عرفانی، ادبی، هنری، علمی، فرهنگ عامهای، محتوایی و مفهومی، تطبیقی و ... روبه رو هستیم. به عنوان نمونه در تحلیل تاریخی، منشأیابی قرآنی و تحلیل الهامگذاری قرآنی بر قرآنهای دیگر کشورها میتواند موضوع بررسی خاصی در نسخهشناسی باشد.
ذابح همچنین با تاکید بر اینکه تمام هنرها، وامدار هنر قرآنی هستند، گفت: 109 رشته هنرهای سنتی جهان وامدار هنر قرآنی است و میتوان دایرةالمعارفی 100 جلدی از دو میلیون طرح و نقش در قرآن کریم تدوین کرد.