اولین ناشر آثار امام خمینی(ره):
از کار در دفتر شهید رجایی تا چاپ قرآن با بهای هدیه ارزان
گروه ادب: انتشارات فیض کاشانی اولین ناشر کتابهای امام خمینی(ره) است که همزمان در دفتر شهید رجایی نیز فعالیت می‌کرد و چاپ قرآن را با انگیزه پایین آمدن بهای هدیه کلام‌الله مجید دنبال کرد.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، انتشارات فیض کاشانی از آن دست ناشرانی است که با پیروزی انقلاب اسلامی تولد یافت و سالهای فعالیتش به اندازه عمر انقلاب اسلامی است. این ناشر کارش را با چاپ کتابهای امام خمینی(ره) آغاز کرد و سپس به چاپ قرآن برای عرضه در داخل و خاج از کشور پرداخت و هم‌اکنون نیز در حوزه کتابهای دینی، چراغ این انتشارات همچنان روشن و پرفروغ است. خبرگزاری ایکنا برای آشنایی با فعالیتهای این ناشر گفت‌وگویی با ناصر تبریزی، مدیرمسئول انتشارات فیض کاشانی انجام داده است؛ مشروح این گفت‌وگو را در ادامه می‌خوانید.
آقای تبریزی از چه سالی فعالیت انتشاراتی خود را آغاز کردید؟
انتشارات فیض کاشانی از اوایل انقلاب به نام نهضت زنان مسلمان تأسیس شد و با نشریه‌های گوناگون همکاری می‌کرد. سپس این انتشارات به فیض کاشانی تغییر نام داد. در آن روزها علاوه بر همکاری با نشریه‌ها، جزوه‌هایی با مباحث گوناگون سیاسی، اجتماعی و دینی را منتشر می‌کردیم.
از چه زمانی به حوزه نشر وارد شدید؟
مدت اندکی از انقلاب اسلامی سپری شده بود که چاپ کتاب را کلید زدیم و این فعالیت‌ها بیشتر با چاپ کتابهای امام خمینی(ره) و سپس چاپ قرآن با ترجمه و بدون ترجمه همراه بود و تاکنون فعالیتهای انتشاراتی ما با گذشت 37 سال، همچنان ادامه دارد.
تاکنون چند عنوان کتاب چاپ کرده‌اید؟
تاکنون توانسته‌ایم صدها عنوان کتاب با تیراژهای 10 هزار و 20 هزار را چاپ کرده و به کتابخانه‌ها و کتابفروشی‌های کشور ارائه دهیم، اما مهمترین کارمان در سالهای نخستین پیروزی انقلاب اسلامی این بود که به چاپ کتابهای امام خمینی(ره) بپردازیم و در زمینه‌های قرآنی نیز فعالیتهای چشمگیری داشتیم.
در کنار کتابهای امام خمینی(ره)، آثار چه شخصیت‌های بزرگی را چاپ کردید؟
از بدو انقلاب انتشار آثار پژوهشی نویسندگانی چون مرحوم عباسعلی محمودی و حجج اسلام سیدمحمدباقر حجتی و سیدکاظم ارفع و یا تفسیر مخزن‌الاسرار بانو امین را شروع کردیم و سپس قرآن با ترجمه زیر و مقابل و یا بدون ترجمه در سطح کشور و خارج از کشور با خطوط گوناگون را چاپ کردیم.
چاپ قرآن در خارج از کشور به چه صورت بوده است؟
صدها نسخه قرآن بدون ترجمه چاپ و برای کشورهای همسایه ارسال کردیم و آنها از طریق مشتریان ما درخواست داشتند و ما این قرآن‌ها را در کشورهایی مانند قرقیزستان و ترکمنستان عرضه می‌کردیم که هدایای آنها بسیار پایین بود و حتی می‌توانم ادعا کنم، تعداد این قرآن‌ها برای خارج از کشور به یک میلیون هم می‌رسد.
چاپ قرآن را از چه سالی شروع کردید؟
چاپ قرآن را از سال 73 شروع کردیم و در آن زمان تنها چند ناشر بودند که قرآن چاپ می‌کردند و با توجه به اینکه بهای هدیه قرآن‌ها چندان مشخص نبود، هر ناشری، هر بهای هدیه‌ای را که دلش می‌خواست اعمال می‌کرد.
انگیزه شما از چاپ قرآن چه بود؟
وقتی با انتشارات پیام آزادی کارمان را شروع کردیم، هدف‌مان عرضه قرآن با بهای هدیه پایین بود؛ از این رو قرآن‌ها را با هدیه 300 – 400 تومان عرضه می‌کردیم و بازار را طوری اشباع کردیم که قیمت‌ها شکست.
هدیه قرآن‌ها در آن زمان چقدر بود که تصمیم به این کار گرفتید؟
در آن زمان قرآنی با هدیه 2500 تومان خریده بودم که این قیمت، بسیار بالا بود. البته قبل از اینکه قرآن چاپ کنیم، سوره‌هایی از قرآن را چاپ می‌کردیم، اما با متوجه شدن این مشکل، به چاپ کل قرآن اقدام کردیم و از زمانی که نمایشگاه قرآن بر پا شد، نیز فعالیت‌مان در این حوزه گسترش یافت؛ از این رو مهمترین انگیزه چاپ قرآن با بهای هدیه پایین و تیراژ بالا بود.
علاوه بر این آثار، کتاب‌هایی با موضوعات دیگر را هم چاپ می‌کردید؟
اغلب کتاب‌هایی که چاپ می‌کردیم در حوزه دین بود و از همه مهمتر کتابهای سازمان تبلیغات اسلامی یا آستان قدس رضوی را چاپ و به آنها ارائه می‌کردیم.
خاطره‌ای از چاپ کتابهای امام خمینی(ره) بیان می‌کنید؟
مرحوم سیداحمد فهری از شاگردان خاص امام خمینی(ره) بود که کتابهای امام(ره) را برای چاپ می‌آورد و در آن موقع شرح دعای سحر امام 15 تومان بود و یا رساله لقاء‌الله امام(ره) 20 تومان بود و هدف‌مان این بود که این کتاب‌ها را چاپ و پخش کنیم و آن چنان انگیزه مادی نداشتیم و اگر سودی هم عاید می‌شد، کتاب‌هایی را به مردم اهدا می‌کردیم.
سال 1359 همراه با تعدادی از ناشران خدمت امام خمینی(ره) رسیدیم و درباره فعالیتهای خود صحبت کردیم که امام تشکر کردند و گفتند که کار شما خوب است و سپس دعا کردند و گفتند که در کتاب «شرح دعای سحر» چند غلط وجود دارد و این غلط‌ها را بگیرید. سال 60 دوباره خدمت امام رسیدم و امام گفتند که آن غلط‌ها را گرفتید؟ و من گفتم که هنوز چاپ نکرده‌ایم و سال 63 دوباره خدمت امام رسیدم و دوباره امام(ره) درباره آن کتاب سؤال کردند و گفتم که غلط‌ها گرفته شده، اما هنوز چاپ نشده است، تا اینکه سال 65 این کتاب را چاپ کردیم و خدمت امام ارسال کردیم که نامه تشکر‌آمیزی از بابت چاپ این کتاب دریافت کردیم.
بهترین اثری که تا به حال چاپ کرده‌اید؟
تفسیر حضرت امام خمینی، پرواز در ملکوت و آداب‌الصلوة از بهترین کتابهای ما بود که استقبال خوبی از آنها شد و نگاهی بر زندگی چهارده معصوم(ع) به زبان ساده را چاپ کردیم که بیش از 100 هزار نسخه برای مدارس عرضه کردیم و فروش خوبی هم داشتیم.
از دیدگاه شما چالش‌های حوزه نشر کتابهای دینی چیست؟
این مشکلات در اوایل انقلاب وجود نداشت و بیشترین تعداد کتاب‌هایی که اوایل دهه 60 و 70 استقبال می‌شد کتابهای دینی و اسلامی بود و دهه 60 کتاب‌هایی که چاپ می‌کردم در قفسه‌ام نمی‌ماند و ناشران دیگر هم کتاب‌هایمان را برای فروش می‌بردند و تیراژ کتاب‌ها نیز 5 هزار به بالا بود و حتی با شمارگان 10 هزار هم داشتیم، اما به مرور زمان دیدگاه مردم نسبت به کارهای سیاسی و عملکرد مسئولان تغییر پیدا کرد و گرایش به موضوعات دینی کمتر شد، که این مسئله باید از سوی کارشناسان بررسی شود؛ چرا که در حال حاضر استقبال از کتابهای دینی بسیار کم شده است.
از کارتان راضی هستید؟
از نظر اقتصادی و درآمد مالی ناشری نیست که در این دوره و زمانه راضی باشد، اما اینکه این شغل را انتخاب کردم و ادامه دادم، راضی هستم و توانستم خدمات زیادی در حوزه فرهنگ انجام دهم و تا سال 70 در آموزش و پرورش خدمت می‌کردم و همزمان کتاب هم چاپ می‌کردم، اما به دلیل علاقه به کارم مدتی بعد، از آموزش و پرورش استعفا دادم و به کار نشر پرداختم. تاکنون نیز این فعالیت خوب بوده و در جامعه فرهنگی کشور انتشارات فیض کاشانی جایگاه خوبی دارد.
تاکنون کتابی هم نوشته‌اید؟
نه، اما به جهت ارتباطی که با امام خمینی(ره) داشتم و یا در دفتر آیت‌الله بهشتی و شهید رجایی فعالیت می‌کردم، خاطراتم را می‌نویسم.
سخن آخر؟
آن زمان کتاب‌هایی چاپ کردیم که جامعه نیاز داشت و ما نیز به وظیفه خود عمل کردیم و از این کار ناراضی نیستیم.
