اقدامات انجام‌شده در راستای آماده‌سازی مشهد به عنوان پایتخت فرهنگی جهان اسلام در سال 2017

به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) حسین زارع‌صفت، مدیرکل میراث فرهنگی خراسان رضوی در نشست معاونان ستادی و مدیران کل استان‌های سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی وگردشگری که صبح روز چهارشنبه در تالار اجتماعات مجموعه فرهنگی تاریخی نیاوران برگزارشد اعلام کرد: انتخاب مشهد به عنوان پایتخت فرهنگی جهان اسلام در سال ۲۰۱۷، یکی از مصوبات اجلاس سال ۲۰۱۰ آیسسکو در باکو بود.

وی افزود: در آن اجلاس اعضا برای تعیین پایتخت فرهنگی جهان اسلام در سال‌های ۲۰۱۵ تا ۲۰۲۴ تصمیم‌گیری کردند و به این ترتیب مقرر شد در سال ۲۰۱۷، مشهد عنوان‌دار پایتخت فرهنگی جهان اسلام در میان کشورهای آسیایی غیر عرب‌زبان شود.

به گفته وی البته مشهد علاوه بر پایتختی فرهنگی جهان اسلام در این سال میزبان اجلاس جهانی آیسسکو نیز خواهدبود که این امر نیز فرصت مناسبی را برای مطرح شدن بیش از پیش این شهر در سطح جهان اسلام و ارائه فعالیت‌های فرهنگی فراهم می‌آورد.

زارع‌صفت افزود: بالاترین مرجع سیاست‌گذاری برای برگزاری بهتر این رویداد شورای عالی سیاستگذاری کشور است که به ریاست وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی تأسیس شده است.

به گفته وی شورای مذکور سیاست‌گذاری کلان و هماهنگی در مدیریت یکپارچه کلیه فعالیت‌های مرتبط نظارت و هماهنگی در راستای ارتقای سطح کیفی و کمی فعالیت‌های مرتبط با پایتخت جهانی فرهنگ اسلامی را بر عهده‌دارد.

وی افزود: هدف اصلی از تشکیل این شورا بازآرایی سیمای ذهنی و معرفی مشهد به جهانیان است و برجسته سازی ظرفیت‌های شهری، هویت‌پردازی و نشانه‌سازی، بازنمایی شهری و پایدارسازی مفهومی مهمترین راهبردهای به کار گرفته شده در این پروژه به شمار می‌رود.

به گفته زارع‌صفت برخی از مهم‌ترین پروژه‌های طراحی شده برای میزبانی مشهد مقدس در سال 2017 به عنوان پایتخت فرهنگی جهان اسلام عبارتند از: برگزاری کنگره بین‌المللی حکیم ابوالقاسم فردوسی و جایزه جهانی حکیم توس، احیا و بازسازی فضای تاریخی مدفن منتسب به امام محمد غزالی و ساخت یادمان، پیگیری و اجرایی کردن مراحل ثبت جهانی توس، تکمیل سایر فازهای موزه بزرگ خراسان و ایجاد تالار مفاخر و مشاهیر استان، برگزاری همایش بین‌المللی راهنمایان گردشگری و رئسای انجمن‌های دفاتر خدمات مسافرتی کشورهای جهان اسلام، بازیابی گذرتاریخی حاج حسن خان منتهی به حرم (نماسازی و آجر فرش به سبک قدیم به طول 200 متر)، راه اندازی موزه هنرهای سنتی و صنایع دستی کشورهای جهان اسلام (ملل اسلامی) در خانه ملک.

وی همچنین اعلام کرد: گروه پژوهشی میراث فرهنگی مشهد 2017 ، برای بازپیرایی کالبد شهری پیشنهاداتی به این شرح ارائه داه است:

1ـ بازیابی پیوندهای تاریخی، فرهنگی،کالبدی نیشابور – مرو- هرات.

3 ـ احیا بخشی از محله کشمیری (خانه داروغه) ایجاد مجموعه خدماتی گردشگری.

4 ـ باز سازی تاریخی بازار فرش و بازار سرشور.

5 ـ ساماندهی منظر گذرهای تاریخی منتهی به حرم مطهر.

6 ـ طراحی شهری خیابان ارگ مشهد با هدف پیاده مداری واحیای هویت تاربخی.

7 آ مستندنگاری دانش‌بنیان خانه‌ها، مدارس و مساجد تاریخی مشهد.

به گفته مدیرکل میراث فرهنگی خراسان رضوی برنامه‌ریزی به منظور ایجاد زیر ساخت‌های شهر نمونه سوغات در مشهد مقدس صورت گرفته است.

یادآوری می‌شود: همه ساله سه شهر که در آنها در گذشته سعی و تلاش در جهت گسترش فرهنگ اسلامی انجام شده باشد، به صورت سمبولیک و برای یک سال پایتخت فرهنگی جهان اسلام عنوان می‌یابند. از سال 2005 و پس از مصوبه سازمان كنفرانس اسلامي، سازمان آيسسكو، پايتخت‌‌هاي فرهنگي جهان اسلام را تعيين مي‌كند.

شهر مکه، به عنوان اولین پایتخت فرهنگی، جهان اسلام در سال 2005 انتخاب شد. از آن سال به بعد یعنی از سال 2006 قرار شد که سه شهر از کشورهای آسیایی، آفریقایی و عربی به عنوان پایتخت فرهنگی جهان اسلام معرفی شوند. بنابراین آیسیسکو جدول کاملی از پایتخت‌های فرهنگی جهان اسلام از سال 2005 تا 2014 ارائه کرد و تاکنون 31 شهر از جای جای جهان اسلام این عنوان را برای یک سال به خود اختصاص داده‌اند. از کشور ما تنها شهر اصفهان در سال ۲۰۰۶ این فرصت را به دست آورد تا به عنوان پایتخت فرهنگی جهان اسلام، فرهنگ و تمدن اسلامی- ایرانی را به همه مسلمانان جهان ارائه کند. البته هرچند برنامه‌ها و فعالیت‌های متعددی به منظور بزرگداشت این مناسبت در اصفهان اجرا شد، اما برخی از کارشناسان ایرانی معتقدند از دوره میزبانی اصفهان به عنوان مرکز فرهنگی جهان اسلام استفاده خوبی نشد.

به گفته کارشناسان در یک ‌سالی که اصفهان پایتخت فرهنگی بود، اگرچه ۵۵ همایش ملی و بین‌المللی در این شهر برگزار شد، اما مسئولان این شهر نتوانستند از یک سال پایتختی جهان اسلام، موقعیت طلایی برای این شهر بسازند و این شهر را از لحاظ فرهنگی در سطح کشورهای اسلامی و جهان مطرح کنند و متاسفانه این کار فقط به برگزاری چند همایش محدود شد.