محمد طریقتی، هنرمند پیشکسوت مذهب و نگارگر قرآنی در گفتوگو با خبرگزاری بینالمللی قرآن(ایکنا) گفت: از جمله مسائلی که باید در خلق یک اثر تذهیب به آن توجه کرد نحوه فضاسازی، قلمگذاری و اجرای فرم اشکالی است که به نوعی سبک کاری هنرمند را مشخص میکند و میتوان با دقت در جزئیات این مسئله را دریافت که این اثر از آن کیست.
وی ادامه داد: البته این اواخر شاهد هستیم که هنرمندان این عرصه به نوعی از روی آثار متقدمان با این توجیه که در حال مشق کردن هستند، کپی انجام میدهند و دیگر شاهد نوآوری و خلاقیت در این زمینه نیستیم و به نوعی آثار خلق شده در حوزه تذهیب که بیشتر در حاشیهسازی و کادربندی عبارات قرآنی به کار میروند دچار تکرار شدهاند.
این هنرمند خادمالقرآن تصریح کرد: با پیشرفت تکنیکهای رایانهای و به کارگیری نرمافزارهایی همچون فتوشاپ، کار در زمینه تذهیب به سمت بازاری شدن به پیش میرود و از یک پیشه هنری که از تراوشات روحی و قلبی هنرمند نشئت گیرد فاصله گرفته است؛ این امر به عنوان تهدیدی بزرگ بر سر راه این هنر محسوب میشود، چرا که هنرمند تذهیبکار به ویژه تذهیبکاری که سر و کار آن با صفحات قرآنی است باید ایده و طرح اولیه کار هنری خود را نیز از درک معانی و مفاهیم قرآنی اخذ کند.
وی گفت: در زمینه هنر تشعیر، گل و مرغ و نگارگری نیز که در خدمت قرآن هستند نیز وضعیت به همین منوال است، کار فاخری را مدتهاست شاهد نیستیم و کیفیت فدای سرعتی شده است که معمولاً در حوزه نشر مصاحف شریف وجود دارد که البته بخشی از این مسئله نیز ناشی از این نکته است که هنر تذهیب و هنرنمایی مذهب، کاری هزینهبر است و لذا ناشران قرآنی ترجیح میدهند برای کاهش هزینههای چاپ و نشر قرآنهای نفیس رو به نمونههای آمادهای بیاورند که با جستجوی اینترنتی قابل دریافت است و با کمی دخل و تصرف در فرم اجرایی آنها میتوان کار به ظاهر متفاوتتری را ارائه کرد.
طریقتی افزود: با این وجود و نابسامانی که در حوزه هنر تذهیب و نگارگری قرآنی شاهد آن هستیم و کمتر کسی برای سفارش کار تذهیب به ما مراجعه میکند، اما باید گفت که دلخوشی من و دوستانی که عمری است در این رشته هنری در حال فعالیت هستیم و تجارب ارزندهای را به دست آوردهایم به تربیت نسلی از هنرجویان است که به این هنر علاقه دارند و من به شخصه در انجمن خوشنویسان ایران تاکنون بیش از 250 هنرجو علاقهمند به این هنر را تربیت کرده و تحویل جامعه هنری دادهام.
این هنرمند مذهب تأکید کرد: در زمانهای قدیم کار تذهیب به شکل کارگاهی انجام میگرفت؛ یعنی در آن واحد چند هنرمند بر سر یک کار مشغول بودند؛ یکی رنگگذاری میکرد، یکی قلمگیری و پس از طی همه این موارد کار صحافی انجام میشد. متأسفانه در شرایط کنونی کار تذهیب تبدیل به هنری انفرادی شده است که کمتر خلاقیت و نگرش حرفهای در آن دیده میشود.
وی در پایان گفت: شخصاً روزی 18 ساعت از وقت خود را به امر تذهیب و نگارگری اختصاص میدهم و باید به این نکته نیز اذعان کنم که تغییر فصول و به ویژه فرا رسیدن فصل بهار در من به ویژه برای کار تذهیب نقش تعیینکنندهای دارد. رستاخیز طبیعت، تغییر رنگ درختان و الوان شدن آن حس خوبی به یک هنرمند مذهب میدهد. اگر دقت کرده باشید گل و غنچههایی در لابه لای کار تذهیب رسم میشود که یک پر، 3 پر و 4 پر هستند و در اغلب آثار تذهیب این گلها، گلهای بهاری هستند که انگار تازه شکوفا شدهاند.