بخش ساختاری تبلیغ، حرفه‌ای و سامان‌مند شود

وی ادامه داد: در بخش اول عواملی مانند وحیانی بودن، جهانی بودن، اخلاقی و معنوی بودن و گفتمانی بودن تبلیغ در هر دو دین و بررسی نکات اشتراکی و افتراقی ارزیابی شده است.

صانعی با اشاره به مشترکات حوزه وحی در تبلیغ تصریح کرد: آموزه وحی در اسلام و مسیحیت حایز اهمیت است لیکن در چگونگی آن اختلاف است؛ مسیحیت عیسی مسیح را وحی متجسد می داند و اسلام معتقد به وحی زبانی است که در قالب قرآن برای هدایت بشر نازل شده است در عین حال هم در قرآن و هم در کتاب مقدس مباحثی درباره دعوت و تبشیر وجود دارد.

این محقق حوزه بیان کرد: در قرآن دعوت به اسلام در زمره وظایف دینی مکلفان است چنانچه در کتاب مقدس نیز 104 بار از بشارت سخن گفته است همچنین آئین های غیرتوحیدی مانند بودیزم نیز به شدت تبلیغ دارند و سلفی های داعشی نیز که خود را در زمره مسلمین می دانند با انگیزه دعوت اسلامی کارهایی می کنند که با اسلام مخالف است و با صراحت می گویند که در سال دو هزار و 20 می خواهند حکومت به معنای عام آن را در جهان ایجاد کنند و برای این منظور تبلیغ می کنند.

صانعی عنوان کرد: مسیحیت تبشیری به شدت در سالیان متمادی در افریقا به تبلیغ پرداختند اما متوجه آسیا در سال های اخیر شده اند و فعالیت زیادی نیز انجام داده اند و حتی ما با توفیقاتی هم که داشته ایم به اندازه آنان فعالیت نکرده ایم.

اهداف تبلیغ

وی افزود: در قرآن کریم هدف از دعوت یافتن راه سعادت و کمال به منظور تحقق حاکمیت خداست چنانچه در کتاب مقدس نیز هدف از تبشیر تحقق ملکوت خدا عنوان می شود.

وی ادامه داد: در اسلام براساس امر به معروف و نهی از منکر و یا ارشاد جاهل، دعوت به اسلام واجب کفایی است چنانچه در مسیحیت نیز حضرت عیسی تاکید داشته که حواریون وی نباید دست از بشارت بکشند بلکه باید به تمام عالم رفته و به ملکوت خدا بشارت بدهند.

صانعی با اشاره به تفاوت های تبلیغ در اسلام و مسیحیت گفت: در اسلام دعوت یک فعالیت درون گرا به معنای مراجعه به فطرت است در حالی که در مسیحیت تبشیر یک فعالیت برونگراست؛ در اسلام ماموریت تبلیغی دعوت به آموزه های اسلامی است نه به شخص پیامبر اسلام گرچه برخی آیات دعوت به پیامبر نیز کرده است در حالی که مسیحیت ماموریت تبشیر را بشارت به عیسی اعلام فرموده است.

وی افزود: اسلام قرآن را وحی می داند که بر قلب پیامبر نازل شده است در حالی که مسیحیت، عیسی مسیح را وحی متجسد می داند؛ در اسلام قرآن سندیت دارد و وحی منزل است چنانچه معجزه هم است که به آن اعتبار بخشیده است؛ دلیل معجزه بودن تحدی است که قرآن دارد در حالی که در مسیحیت عهد جدید سندیت متواتر ندارد و پس از حضرت عیسی نوشته شده است.

این محقق حوزوی عنوان کرد: قلمرو دعوت در اسلام جهانی است در حالی که قلمرو تبشیر در مسیحیت دیدگاه قاطعی نیست؛ همچنین محتوای آموزه های اسلام سرشار از نکات تربیتی و اخلاقی است چنانچه در مسیحیت نیز عشق و محبت شاخص بسیار مهم در مسئله تبشیر است.

وی افزود: در قرآن مجید نیز در موارد متعددی به مسئله دعا و پرستش پرداخته شده است چنانچه در جاهای متعددی از کتاب مقدس بر مسئله دعا و پرستش سفارش شده است.

دعوت؛ مبنای گفتگو

صانعی تصریح کرد: دعوت اسلامی چه در قرآن و چه در سیره پیامبر و ائمه مبنای گفت و گو بوده است. در قرآن نام چند دین از جمله یهودیت، مسیحیت، مجوش و صابئین آمده است در حالی که هیچ جای کتاب مقدس سخن از گفت و گو با سایر ادیان دیده نمی شود. در دعوت اسلامی گرچه سیستم امر به معروف و نهی از منکر وجود دارد اما سازمان روحانیت حرفه ای وجود ندارد در حالی که در مسیحیت سیستم حرفه ای روحانیت در کلیسا و سیستماتیک بودن تبشیر مسیحی مطرح است.

وی افزود: در تبشیر مسیحی شیوه ها و ابزارهای تبلیغی به صورت سیستماتیک است و از همه رسانه ها استفاده می کنند در حالی که در دعوت اسلامی محدودیت وجود دارد همچنین خدمات به صورت حرفه ای نیست و استفاده ابزاری نیز نمی شود در حالی که در مسیحیت خدمات حرفه ای است و استفاده ابزاری نیز صورت می گیرد.

تبلیغ در اسلام کارآمدتر از مسیحیت است

این محقق حوزه در نتیجه‌گیری از بحث گفت: در حوزه کارآمدی تبلیغ اسلامی و مسیحی، عوامل تاثیرگذار در حوزه مبنایی به سود اسلام است و نیاز است که این بخش بیشتر مورد توجه قرار گیرد لیکن این بخش کافی برای کارآمدی تبلیغ در سطح جهان نیست شاهد این مطلب تبشیر مسیحی است که با وجود ضعف در حوزه مبنایی در مواجهه با اسلام اما در حوزه ساختاری به دلیل سازماندهی و سیستماتیک و حرفه‌ای بودن دارای نقاط قوتی است که کارآمدی را بیشتر کرده است.

وی افزود: اگر متولیان حوزه تبلیغ جهانی اسلام بتوانند در جهت تقویت بخش ساختاری تبلیغ کوشش و آن را سامان مند و حرفه ای کنند و ابعاد حوزه مبنایی را در قالب گفتمان سازی بیشتر تشریح کنند بدون تردید در هزاره پیش رو، اسلام می تواند منطق خود را به جهانیان به صورت رساتری برساند.