مینا مختاریان، هنرمند نگارگر در گفتوگو با خبرگزاری بینالمللی قرآن(ایکنا) گفت: ذات هنر نگارگری ارتباط با عالم معناست و هنرمند نگارگر بیشتر از اینکه تصویرگر طبیعت مادی باشد، باطن آن را که به خیال شبیه و نزدیک است به تصویر میکشد و برای اینکه از زندگی مادی فارغ شود بیشتر نمادهای تصویری که معنویات جاری در هر پدیدهای است را جلوهگر میکند.
وی گفت: آن چیزی که هنرمند نگارگر را به سوی ماهیت معنوی و باطنی پدیدههای پیرامونش رهنمون میکند در قرآن و آموزههای آن نهفته است و هنرمند نگارگر با استناد به آنها مشمول کشف و شهودی میشود که جلوههای معبود را در اثر هنری خود متجلی میکند و به این وسیله به نوعی به وحدت وجود در قالب هنر خود معتقد است.
این هنرمند نگارگر تصریح کرد: یک نگارگر در فرایند خلق اثر هنری خود در ذهنش به طور حتم به طبیعت رجوع میکند و به دنبال ما به ازاهای مادی و تصویری آن پدیده است؛ در اصل او طبیعت را در خلق اثر هنری خود به عاریت میگیرد و چون بازتاب ذهنی او مادی است لذا نور در اثر نگارگری به غایت است و سایهروشنی در آن وجود ندارد.
مختاریان افزود: دلیل آنکه در یک اثر نگارگری نور مطلق وجود دارد و در آن شاهد سایه روشن نیستیم این است که این هنر به جنبههای معنوی و انسانی اشاره دارد و تصاویری از حال و هوای بهشتی را تصویر میکند و چون هنرمند تصویری به غیر از توصیفات قرآنی از بهشت ندارد، لذا تصویر او از بهشت برین براساس توصیفات قرآنی، مدینه فاضلهای است در این دنیا که مورد مطالبه هر انسانی است.
برگزیده بخش هنری سیزدهمین همایش تجلیل از بانوان قرآنپژوه در ادامه با اشاره به تاریخچه هنر نگارگری در ایران گفت: این هنر در دوران تیموری به عنوان یک پیشه مطرح بود و در دوران صفویه به عنوان یک هنر به اوج کمال خود رسید، اما در برههای از زمان که البته تا عصر ما نیز تداوم یافته است به یک رکود البته با نوسان رسیده که گاه افول آن زیاد بوده و گاه با عزم و اراده فردی و یا جمعی هنرمندان شاهد شکوفایی و رشد مقطعی آن بودهایم.
این بانوی هنرمند تأکید کرد: یکی دیگر از مواردی که هنر نگارگری را در زمره هنرهای قرآنی قرار میدهد و هنرمند فعال در این رشته هنری به بینش غیرمادی و معنوی از آن یاد میکند، اینکه در زمینه خلق یک اثر نگارگری، هنرمندان به استفاده از فرمهایی دایرهوار و پیچشی که در تعلیمات روانشناختی، اشکالی پر رمز و راز هستند قائل بوده و باز تأکید بر این نکته که نور مطلق و رنگارنگ کار شده در زمینه یک اثر نگارگری به مثابه تلألو خورشیده و غلبه بر تاریکی است که نماد اهریمن و شیطان به شمار میآید.
وی در پاسخ به این پرسش که تا چه اندازهای موافق تکرار در خلق آثار نگارگری است، گفت: چندان موافق آن نیستم و تصور میکنم که همچنان زمینه خلاقیت و بروز برخی ابتکارات شخصی در این هنر فراهم است، اما نباید از نظر دور داشت که همواره اشخاصی بر قله این هنر قرآنی قرار دارند و آثاری بیبدیل خلق کردهاند که الگوی بسیاری از هنرمندان پس از خود بودهاند، همچون استاد فرشچیان که آثار وی در حوزه نگارگری قرآنی تکرارناشدنی است.
مختاریان در پایان عنوان کرد: اما اینکه تا چه اندازه تغییر فصول و به ویژه فرا رسیدن فصل بهار برای هنرمند نگارگر ایجاد انگیزه میکند باید بگویم پرواضح است زمانی که هنرمند نگارگر تجلیات مفاهیم انسانی و ارزشی دین و قرآن را برای عینیتبخشی، به طبیعت و پدیدههای پیرامون خود مستند میکند، قطعاً تحول در طبیعت نیز برای او الهامبخش است.