کوثری عنوان کرد:
خلأ اعتماد مردم به رسانه‌ها؛ مانعی در راه تبدیل اقتصاد مقاومتی به گفتمان عمومی
گروه جامعه: عضو هیئت علمی ارتباطات اجتماعی دانشگاه تهران با اشاره به آسیب دیدن اعتماد مردم به رسانه‌ها، تصریح کرد: نشست‌های صدا و سیما باید از حالت ساختگی خارج و به مدل اقناعی مبتنی بر گفتوگو تغییر یابد.
مسعود کوثری، عضو هیئت علمی ارتباطات اجتماعی دانشگاه تهران در گفتوگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) به تشریح جایگاه و اهمیت مباحث فرهنگی و اجتماعی برای تحقق موضوع اقتصاد مقاومتی پرداخت و تصریح کرد: مسئله اقتصاد مقاومتی که مقام معظم رهبری دو سال پیاپی آن را مطرح می‌کنند، موضوعی فقط اقتصادی نیست بلکه موضوعی فرهنگی و اجتماعی است.
وی ادامه داد: اقتصاد مقاومتی از چند وجه به جامعه و فرهنگ مربوط می‌شود و مهم است که به گفتمان عمومی جامعه تبدیل شود. یکی از مباحث مهم این موضوع، مسئله مصرف است، تا مردم قانع نشوند که درست مصرف کرده و کالای ایرانی بخرند، کارشان را با دقت و انضباط انجام دهند، در کارشان سخت کوشی داشته باشند و ... ــ که همه به فرهنگ عمومی مردم باز می‌گرددــ اقتصاد مقاومتی محقق نخواهد شد.
کوثری تحقق اقتصاد مقاومتی را به رویکرد مدیران نیز مرتبط دانست و گفت: نگرش‌های مدیران نیز باید عوض شود. همه می‌دانیم که اقتصاد ما از جانب نفت آسیب پذیر است و بیش از 30 سال فرصت داشتیم که به سمت اقتصاد غیر نفتی حرکت کنیم. این مسئله قطعاً به رویکرد مدیران کشور باز می‌گردد و باید اصلاح شود.
این استاد دانشگاه در پاسخ به این سؤال که چگونه می‌توان موضوع اقتصاد را به گفتمان عمومی جامعه تبدیل کرد؟ گفت: باید در خصوص این موضوع بحث شود، آن هم نه بحث‌های صوری و ظاهری. صرفاً با سخنرانی اساتید در کنفرانس‌ها نمی شود اقتصاد مقاومتی را محقق کرد. بلکه باید این موضوع به صورت باز بین مردم مطرح شود.
نشست‌های صدا و سیما باید از حالت ساختگی خارج شود
وی ادامه داد: نشست‌های صدا و سیما نیز باید از حالت ساختگی خارج شده نشست‌های واقعی برگزار و حرف‌های مردم مطرح شود. همچنین له و علیه موضوع بحث‌های زیادی مطرح شود تا راه کاری در این میان یافته شود. بحث‌های بسته در رسانه‌ها به راه حلی منتج نخواهدشد.
کوثری در پاسخ به این سؤال که کدام مدل ارتباطی می‌تواند در تبدیل موضوع اقتصاد مقاومتی به گفتمان عمومی جامعه مؤثر باشد؟ گفت: رسانه‌های ما از مدل‌های اقناعی یک طرفه استفاده می‌کنند. چه صدا و سیما و چه روزنامه‌ها حس می‌کنند که همین که پیغام خوب ارائه کنند، مردم این پیغام خوب را دریافت و اقدام خواهند‌کرد، اما اینگونه نیست و مدل اقناعی ما در این خصوص باید مدل اقناعی مبتنی بر گفتوگو باشد. یعنی دیدن وجوه مثبت و منفی موضوع و بحث در خصوص آنها باشد.
این عضو هیأت علمی ارتباطات اجتماعی دانشگاه تهران، اجرای مدل اقناعی دو طرفه در رسانه‌ها را مستلزم مقداری تحمل دانست و گفت: به عنوان مثال وقتی در میزگردهای صدا و سیما کسی له یا علیه موضوعی حرف می‌زند باید آنقدر تحمل وجود داشته‌باشد که بحث‌ها شنیده شود. رسانه‌ها باید اقتصاد مقاومتی را از جناح‌گیری‌های سیاسی خارج کنند و به سمت منافع ملی ببرند تا بتوان راه حلی که به نفع کل کشور است پیدا شود.
اگر اعتماد نباشد اقناع اتفاق نمی‌افتد/ مردم به رسانه‌ها اعتماد ندارند
وی با ابراز تأسف از اینکه برخی از مسائل در مطبوعات به دعواهای جناحی ختم می‌شود و همین موضوع موجب کاهش اعتماد مردم به رسانه‌ها شده است، گفت: اگر اعتماد نباشد اقناع اتفاق نمی‌افتد و به نظر می‌رسد اعتماد مردم به رسانه‌ها صدمه دیده‌است. بنابراین هر مدل اقناعی که در پیش گرفته شود با شکست مواجه می‌شود، پس همزمان باید تلاش شود اعتماد مردم به رسانه‌ها افزایش یابد تا رسانه‌ها بتوانند در اقناع مردم تأثیرگذار باشند.
باید از کجا شروع کرد؟
کوثری از دیگر عواملی که موجب سلب اعتماد مردم شده است را مسائل مطرح در خصوص فساد اقتصادی، ورشکستگی بانک‌ها و صندوق‌ها و تعاونی‌هایی که مشخص نیست با پول مردم چه کرده‌اند، دانست و گفت: این موضوعات اعتماد مردم را از بین برده است و مردم را به دام همین مسائل می‌کشاند و ممکن است همین مسیر کج را بروند. این اخبار تأثیر منفی بر مردم دارد و مردم را هراسان می‌کند و آنها آرامشی ندارند که به سایر امور فکر کنند.
وی ادامه داد: همچنین باید از افراد و گروه‌های مورد اعتماد مردم برای طرح کردن بحث اقتصاد مقاومتی استفاده کرد. نکته کانونی اقتصاد مقاومتی مسئله مصرف و کار است. از طرفی باید مصرف را کنترل و بهینه کرد و از طرف دیگر سخت کوشی و تلاش را که در فرهنگ سنتی ما بوده تقویت کنیم. این دو بدون شک زمینه خلاقیت را فراهم می‌کند. اینها کانون اقتصاد مقاومتی است و اقتصاددان‌ها نمی‌توانند فقط با کار اقتصادی، اقتصاد را به سمت اقتصاد مقاومتی پیش ببرند.
وی ادامه داد: اقتصاد مقاومتی از چند وجه به جامعه و فرهنگ مربوط می‌شود و مهم است که به گفتمان عمومی جامعه تبدیل شود. یکی از مباحث مهم این موضوع، مسئله مصرف است، تا مردم قانع نشوند که درست مصرف کرده و کالای ایرانی بخرند، کارشان را با دقت و انضباط انجام دهند، در کارشان سخت کوشی داشته باشند و ... ــ که همه به فرهنگ عمومی مردم باز می‌گرددــ اقتصاد مقاومتی محقق نخواهد شد.
کوثری تحقق اقتصاد مقاومتی را به رویکرد مدیران نیز مرتبط دانست و گفت: نگرش‌های مدیران نیز باید عوض شود. همه می‌دانیم که اقتصاد ما از جانب نفت آسیب پذیر است و بیش از 30 سال فرصت داشتیم که به سمت اقتصاد غیر نفتی حرکت کنیم. این مسئله قطعاً به رویکرد مدیران کشور باز می‌گردد و باید اصلاح شود.
این استاد دانشگاه در پاسخ به این سؤال که چگونه می‌توان موضوع اقتصاد را به گفتمان عمومی جامعه تبدیل کرد؟ گفت: باید در خصوص این موضوع بحث شود، آن هم نه بحث‌های صوری و ظاهری. صرفاً با سخنرانی اساتید در کنفرانس‌ها نمی شود اقتصاد مقاومتی را محقق کرد. بلکه باید این موضوع به صورت باز بین مردم مطرح شود.
نشست‌های صدا و سیما باید از حالت ساختگی خارج شود
وی ادامه داد: نشست‌های صدا و سیما نیز باید از حالت ساختگی خارج شده نشست‌های واقعی برگزار و حرف‌های مردم مطرح شود. همچنین له و علیه موضوع بحث‌های زیادی مطرح شود تا راه کاری در این میان یافته شود. بحث‌های بسته در رسانه‌ها به راه حلی منتج نخواهدشد.
کوثری در پاسخ به این سؤال که کدام مدل ارتباطی می‌تواند در تبدیل موضوع اقتصاد مقاومتی به گفتمان عمومی جامعه مؤثر باشد؟ گفت: رسانه‌های ما از مدل‌های اقناعی یک طرفه استفاده می‌کنند. چه صدا و سیما و چه روزنامه‌ها حس می‌کنند که همین که پیغام خوب ارائه کنند، مردم این پیغام خوب را دریافت و اقدام خواهند‌کرد، اما اینگونه نیست و مدل اقناعی ما در این خصوص باید مدل اقناعی مبتنی بر گفتوگو باشد. یعنی دیدن وجوه مثبت و منفی موضوع و بحث در خصوص آنها باشد.
این عضو هیأت علمی ارتباطات اجتماعی دانشگاه تهران، اجرای مدل اقناعی دو طرفه در رسانه‌ها را مستلزم مقداری تحمل دانست و گفت: به عنوان مثال وقتی در میزگردهای صدا و سیما کسی له یا علیه موضوعی حرف می‌زند باید آنقدر تحمل وجود داشته‌باشد که بحث‌ها شنیده شود. رسانه‌ها باید اقتصاد مقاومتی را از جناح‌گیری‌های سیاسی خارج کنند و به سمت منافع ملی ببرند تا بتوان راه حلی که به نفع کل کشور است پیدا شود.
اگر اعتماد نباشد اقناع اتفاق نمی‌افتد/ مردم به رسانه‌ها اعتماد ندارند
وی با ابراز تأسف از اینکه برخی از مسائل در مطبوعات به دعواهای جناحی ختم می‌شود و همین موضوع موجب کاهش اعتماد مردم به رسانه‌ها شده است، گفت: اگر اعتماد نباشد اقناع اتفاق نمی‌افتد و به نظر می‌رسد اعتماد مردم به رسانه‌ها صدمه دیده‌است. بنابراین هر مدل اقناعی که در پیش گرفته شود با شکست مواجه می‌شود، پس همزمان باید تلاش شود اعتماد مردم به رسانه‌ها افزایش یابد تا رسانه‌ها بتوانند در اقناع مردم تأثیرگذار باشند.
باید از کجا شروع کرد؟
کوثری از دیگر عواملی که موجب سلب اعتماد مردم شده است را مسائل مطرح در خصوص فساد اقتصادی، ورشکستگی بانک‌ها و صندوق‌ها و تعاونی‌هایی که مشخص نیست با پول مردم چه کرده‌اند، دانست و گفت: این موضوعات اعتماد مردم را از بین برده است و مردم را به دام همین مسائل می‌کشاند و ممکن است همین مسیر کج را بروند. این اخبار تأثیر منفی بر مردم دارد و مردم را هراسان می‌کند و آنها آرامشی ندارند که به سایر امور فکر کنند.
وی ادامه داد: همچنین باید از افراد و گروه‌های مورد اعتماد مردم برای طرح کردن بحث اقتصاد مقاومتی استفاده کرد. نکته کانونی اقتصاد مقاومتی مسئله مصرف و کار است. از طرفی باید مصرف را کنترل و بهینه کرد و از طرف دیگر سخت کوشی و تلاش را که در فرهنگ سنتی ما بوده تقویت کنیم. این دو بدون شک زمینه خلاقیت را فراهم می‌کند. اینها کانون اقتصاد مقاومتی است و اقتصاددان‌ها نمی‌توانند فقط با کار اقتصادی، اقتصاد را به سمت اقتصاد مقاومتی پیش ببرند.
