پیشنهاد جایگزینی خط نسخ نیریزی با عثمان‌طه در چاپ قرآن

ابوالفضل ذابح، پژوهشگر و استاد هنرهای اسلامی دانشگاه‌ تهران در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) با بیان اینکه توسعه چاپ قرآن به خط نسخ نیریزی خدمتی بزرگ در درست‌خوانی قرآن کریم است و این خط امتیازات خاصی نسبت به نسخ عربی عثمان‌طه دارد، عنوان کرد: 99 درصد قرآن‌های موجود در کشور به خط نسخ نوشته شده‌اند. نسخ ایرانی قرن 12 رایج و تا اندازه‌ای جایگزین نسخ عربی شد.

ذابح افزود: بهترین خط در حوزه کتابت قرآن برای نوآموزان، نسخ فارسی است؛ البته گاه قرآن‌هایی به خطوط نستعلیق و شکسته‌نستعلیق کتابت می‌شوند که بیشتر برای استفاده در سطح‌های غیر آموزشی هستند.

این پژوهشگر تاکید کرد: خط نسخ ایرانی که توسط احمد نیریزی شکوفا شده و گسترش یافته شامل تمام قواعد و اصول نگارش صحیح کلمات است. این خط شیوا و روان‌ بوده و برای استفاده قرآن‌آموزان ایرانی مناسب است، ضمن اینکه امتیازاتی دارد که از جمله آنها می‌توان به انفصال و نحوه قرارگیری حروف اشاره کرد. خط عثمان‌طه در نحوه قرارگیری حروف دارای مقصوراتی است که خواننده را با اشتباه در مطالعه رو به‌ رو می‌کند، ولی خط نسخ ایرانی این مشکل را ندارد.

وی گفت: در خط نسخ ایرانی حروف انفصال دارند و کلمات از هم جدا هستند و فاصله منطقی با یکدیگر دارند. در این خط حروف به همان شکلی که نوشته می‌شوند خوانده نیز می‌شوند و خواننده با دشواری رو به‌ رو نیست.

ذابح افزود: خط نسخ ایرانی قرن 12 هجری به عنوان سبک خاص کتابت مطرح شد و امروز در هند و پاکستان نیز از خطی که به نسخ نزدیک بوده و برگرفته از نسخ ایرانی است استفاده می‌شود.

این نسخه‌شناس گفت: در استفاده و جایگزینی قرآن‌ها به خط نسخ ایرانی، باید فارغ از سیاست‌زدگی به امتیازهای این خط توجه شود. خط نسخ ایرانی که از افتخارات کتابت ماست توسط محمد ابراهیم قمی از استادان احمد نیریزی پایه‌گذاری شده و تاکنون قرآن‌های زیبا و فاخر بسیاری با این خط به کتابت درآمده است.

اخیراً آیت‌الله جوادی آملی در دیدار با رئیس سازمان دارالقرآن الکریم از اینکه قرآن کریم با خط عثمان‌طه به چاپ می‌رسد گلایه و اظهار کرده بود که خواندن و نوشتن قرآن کریم با خط عثمان‌طه برای بسیاری از افرادی که می‌خواهند قرآن را آموزش ببینند دشوار است.