حجتالاسلام والمسلمین محمدحسن جواهری، عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در گفتوگو با
خبرگزاری بینالمللی قرآن(ایکنا) درباره محتوای کتابهای حوزه علوم قرآن گفت: بهتر است دایره موضوع کتابسازی را بازتر کرده و به کتابهای مرتبط با قرآن بپردازیم. از زمانی که نگارش و انتشار کتاب امتیاز محسوب میشود، عدهای در راستای همین موضوع به نگارش کتاب دست میزنند و یا در کتابهایی که در این حوزه منتشر میشود، نوآوری کمتری به چشم میخورد.
وی افزود: عدهای از نویسندگان و یا اعضای هیئت علمی دانشگاهها هم مجبور هستند کارهایی را به صورت موظفی یا گرفتن امتیاز ارائه دهند که این موضوع سبب میشود کتابهایی از این دست به سمت کتابسازی بروند و این موضوع باید علاج شود.
حجتالاسلام جواهری با تأکید بر اینکه باید برای این مشکل راهکاری تدبیر و اندیشیده شود، عنوان کرد: باید این موضوع به صورت کلان مورد بررسی قرار گیرد؛ به این معنی که برای پژوهش بهای بیشتری داده شود و به موضوعاتی که دارای نوآوری هستند، نگاه ویژهای وجود داشته باشد و این امر میتواند مقدمهای برای حل مشکل کتابسازی باشد.
اهتمام کمتر به پژوهش در دانشگاهها و پژوهشگاهها
وی در ادامه تصریح کرد: متأسفانه در امتیازدهی و ارزیابیهای کتابها یا مقالات، نوآوری جایگاه والایی ندارد و به کتابی که دارای نوآوری است در قیاس با کتابی که از این ویژگی محروم است و به جنبههای دیگر توجه داشته، امتیاز قابل توجهی از نظر ساختار و محتوا اختصاص نمییابد و این موضوع را در اغلب برگههای ارزیابی مقاله یا کتاب دیدهام که 10 – 15 امتیاز برای نوآوری در نظر گرفته میشود، در حالی که به این موضوع باید بهای بیشتری داده شود.
این عضو هیئت علمی دلیل این موضوع را اهتمام کمتر به پژوهش در دانشگاهها و پژوهشگاهها عنوان کرد و گفت: به عنوان مثال کسانی که عضو هیئت علمی هستند میتوانند دو موضوع پژوهش و آموزش را بررسی کنند؛ متوجه خواهید شد که پژوهش مورد اهتمام کمتری است و اغلب ترجیح میدهند به آموزش بپردازند؛ چرا که پژوهش و تحقیق به زمان بیشتری نیاز دارد و زحمت آن هم بیشتر است.
فراوانی مطالبات از نویسندگان؛ عاملی در کتابسازی
حجتالاسلام جواهری ادامه داد: مقاله و پایاننامه اغلب دانشجویان مصداق مقالهسازی و کتابسازی است و تحقیقی در آنها دیده نمیشود و کاملاً مشخص است که انگیزه فرد از ارائه چنین مقالات، کتابها و پایاننامههایی امتیازگیری و گذراندن واحد درسی مربوط است.
وی مطالبات بسیار از نویسندگان را نیز عامل دیگر کتابسازی دانست و اظهار کرد: گاهی کسی دو کتاب خوب مینویسد، انتظار از وی بیشتر شده و فرصت تحقیق هم به نویسنده داده نمیشود؛ از این رو مطالبه زیاد از نویسنده نیز کار صحیحی نیست و یا پروژهای را به استاد دانشگاه میدهیم، در حالی که چندین پروژه دیگر نیز در دست داریم و مطمئناً چنین پروژههایی به نتیجه مطلوب نرسیده و به سمت کتابسازی میرود.
کتابسازی کمتر از گذشته شده است
این عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی یادآور شد: به نظر میرسد، کتابسازی کمتر از گذشته شده است و دلیل آن هم میتواند قویتر شدن ابزارهای نظارتی در این حوزه باشد، اما به هر حال باید این موضوع از سوی مسئولان فرهنگی با جدیت بیشتری پیگیری شود و از سوی دیگر خلأهای قانونی و نظارتی رفع شود تا محققان و پژوهشگران با دلگرمی بیشتری بتوانند به تحقیق و پژوهش در حوزه قرآن بپردازند.