تاکید اهل بیت(ع) بر انعکاس موضوع مهدویت با زبان رسای ادبیات

کامران شرفشاهی، نویسنده و محقق ادبیات آئینی کشورمان در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) با بیان اینکه بر اساس روایات، اهل بیت(ع) بر بیان موضوع مهدویت با زبان رسا و موجز ادبیات تاکید داشته‌اند، گفت: یکی از پدیده‌های شگفت در عرصه ادبیات موضوع ظهور است که این موضوع تنها اختصاص به تشیع ندارد و از دیرباز ادیان الهی و مسلک‌های گوناگون بشریت را به ظهور منجی بزرگی بشارت داده‌اند که جهان را از ظلم و ناپاکی پاک خواهد کرد و عدالت را به بشریت ارمغان خواهد داد.

شرفشاهی افزود: موضوع ظهور، آرمان بزرگ همه عصرها و نسل‌ها بوده است و به این ترتیب با مرور ادبیات جهان شاهد سروده‌های متعددی در این خصوص خواهیم بود که با گذشت زمان این نکته اهمیت خود را روز به روز بیشتر نمایان کرده است؛ چنان که پس از سال‌ها گرایش شاعران ناسیونالیسم عرب به تاکید بر ملی‌گرایی اکنون مدت‌هاست که آنها سر خورده‌ از این موضوع، در سروده‌های خویش به مهدویت و عاشورا گرایش پیدا کرده‌اند و دیگر همانند محمود درویش، شاعر فلسطینی راه رهایی را در اتحاد اعراب برای رهایی نمی‌جویند، بلکه بر موضوع مهدویت و فرهنگ شهادت تاکید می‌ورزند.

این نویسنده گفت: در واقع آرمان بزرگ مهدویت و انرژی شگفتی که در اصل انتظار وجود دارد توجه تمامی آزادگان به پا خاسته جهان و ستمدیدگان را بیش از هر دوران دیگری به این موضوع معطوف کرده و با گذشت زمان درک عمیق‌تر و افزون‌تری نسبت به این مسئله و آمادگی برای درک ظهور حضرت مهدی(عج) فراهم شده است.

این محقق ادبیات آئینی تاکید کرد: موضوع مهدویت در شعر فارسی از قرن چهارم به این سو نمود یافته است و بسیاری از شاعران با الهام از آیات قرآن کریم، همچنین احادیث و روایاتی که از پیامبر اکرم(ص) و خاندان وحی(ع) به ما رسیده است کوشیده‌اند تا در این خصوص ارادت خویش را بیان کنند.

وی گفت: موضوع مهدویت را نمی‌توان مسئله شیعیان به شمار آورد و شاعران سنی‌مذهب نیز به لحاظ آنکه آثارشان ملهم از احادیث و روایات نبوی بوده است، کوشیده‌اند تا این موضوع بزرگ و سرنوشت‌ساز را در آثار خویش منعکس کنند.

شرفشاهی افزود: البته نکته دیگری نیز در این خصوص موجود است و آن اینکه در روزگاران دور، ابراز تشیع و علنی کردن اعتقاد به این مکتب نورانی با فشار و تهدید حکومت‌ها روبه‌رو بوده است و از این رو بسیاری از شاعرانی که سنی‌مذهب پنداشته می‌شوند، دارای اعتقادات شیعی بوده‌اند، اما این موضوع را پنهان می‌کرده‌اند که با مراجعه به آثار آنان می‌توان اعتقاد آنان را به تشیع دریافت.

این محقق گفت: مشکلاتی که برای حکیم فردوسی و برخی دیگر از شاعران شیعی‌مذهب در آن روزگار پدید آمد و نظامی عروضی سمرقندی در چهار مقاله اشاراتی به آن داشته، گوشه‌ای از فشارها و مشکلاتی است که برای شاعران شیعی وجود داشته.

وی تاکید کرد: موضوع مهدویت در آثار شاعران بزرگ و نامدار پارسی نکته‌ای است که اگر از سوی اصحاب قلم مورد پژوهش و تعمق قرار گیرد بسیاری از نکات را برای مخاطبان آشکار خواهد کرد، چنانکه عبدالعظیم ساعدی در کتاب «با حافظ تا اشتیاق ظهور» جلوه‌ای از اعتقاد راستین حافظ را به نمایش گذاشته که این پژوهش در کتاب دیگری درباره مولانا نیز به انجام رسیده است.

شرفشاهی ادامه داد: علاوه بر این تاکنون مقالات متعددی در خصوص ارادت دیگر شاعران و سخنوران نامدار ادب پارسی به ساحت مقدس امام زمان(عج) به تحریر درآمده و منتشر شده است که این تلاش‌ها در حوزه تحقیق و تدبر همچنان ادامه دارد.

وی به تلاش اهل بیت(ع) برای انعکاس موضوع مهدویت در ادبیات اشاره کرد و گفت: تلاش اهل بیت(ع) برای انعکاس موضوع مهدویت از دیگر نکات بسیار مهمی است که نباید از آن غفلت کرد و به ویژه این تاکیدات در خصوص بیان این مهم با زبان رسا و موجز ادبیات باید مورد توجه قرار گیرد.

شرفشاهی توضیح داد: چنانکه در روایات بسیار آمده است که آن بزرگواران نسبت به بیان موضوع عاشورا و مهدویت تلاش بسیار می‌کرده‌اند و یکی از بارزترین شیوه‌های تکریم شاعران در این زمینه حضور دعبل خزایی در پیشگاه امام رضا(ع) و قرائت قصیده‌ای است که در آن به وجود مقدس ولی عصر(عج) اشاره شده است.

وی گفت: در روایات آمده است که به محض بردن نام آن حضرت، امام رضا(ع) با احترام از جا برخاسته و ابیاتی را به این قصیده افزوده‌اند و دعبل را مورد تفقد خاص خویش قرار داده‌اند.