لزوم سنخيت جامعه منتظر با ملاك​های امام عصر(عج)

هما اخلاقی، مدرس حوزه علمیه بانوان اهواز در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) از خوزستان، در خصوص مصداق و نمونه​های انتظار در زندگی عملی، اظهار كرد: مطابق آيات قرآن ما دو دسته امام داریم که یک دسته انسان را به سوی خدا هدایت و یک دسته به سمت آتش رهبر می‌کنند. بر این اساس ما یا امت امامی هستیم به سوی خدا دعوت و هدایت می‌کند یا امت امامی هستیم به سوی آتش رهبری می‌کند.

وی با بیان اینکه باید مسیرمان را در زندگی فردی و اجتماعی بر این اساس تعیین کنیم، گفت: یکی از وظایف ما این است که اماممان را بشناسیم و بدانیم باید زیر پرچم کدام امام بایستیم. در عصر حاضر که دوره انتظار است؛ اولین وظیفه ما یقین به وجود امام است. احادیث مربوط به امام عصر(عج) اکثرا نبوی هستند که از پیامبر اکرم(ص) نقل شده‌اند؛ از جمله روايتی بدين مضمون كه بنده خدا مؤمن نمی‌شود مگر اینکه خدا و رسولش را بشناسد و ائمه پس از او را نیز بشناسد و بعد تأکید می‌کنند امام زمانش را نیز بشناسد و تسلیم او باشد و فرمودند: «اگر بر روی زمین تنها دو نفر باشند حتماً یکی از آنها حجت خدا هستند».

اخلاقی با بیان اینکه بر اساس آیات قرآن امت‌ها هیچ وقت از «نذیر» خالی نبوده‌اند، افزود: شناخت امام به عنوان اولین وظیفه یک منتظر به معنای معرفت است؛ معرفتی که انسان را به یقین برساند. وقتی انسان به یقین برسد، آثار آن نيز باید در عملش مشاهده شود. گاهی به وجود امام علم‌الیقین داریم، اما عین‌الیقین نداریم؛ یعنی نمی‌توانیم ايشان را به چشم ببینیم؛ ولی آيا وقتي عين اليقين نداريم، حق اليقين نيز نمی​توانيم داشته باشيم؟ حق‌الیقین باوری است که یک سری اعمال را طلب می‌کند. یعنی باور و انتظار امام عصر(عج) نمودهای عملی در رفتار منتظر داشته باشد.

اين مدرس حوزه با بیان اینکه هیچ عبادتی در دوران غیبت بالاتر از انتظار نیست، گفت: انتظار عملی پویا و همراه با رويش و زایش است. هر اندازه باور ما به امام و انتظار ما بیشتر باشد، فعالانه عمل می‌کنیم.

وی با اشاره به آیه «وَجَعَلْنَاهُمْ أَئِمَّةً يَهْدُونَ بِأَمْرِنَا وَأَوْحَيْنَا إِلَيْهِمْ فِعْلَ الْخَيْرَاتِ وَإِقَامَ الصَّلَاةِ وَإِيتَاء الزَّكَاةِ وَكَانُوا لَنَا عَابِدِينَ»(انبياء، 73) گفت: در این آیه مصداق فعل خیر، اقامه نماز، پرداختن زکات و عبادت خداوند بيان شده است. امامان کسانی هستند که هم خود نماز می‌خوانند و هم در سراسر عالم آن را اقامه می‌کنند. همچنين زکات و بخشش مالی دارند و روح وابستگی به مادیات را در خود از بین می‌برند. اینان عابد هستند؛ در همه حال در حال عبادت هستند یعنی از اتصال اعمال خود به خدا غافل نیستند. پس کسی که منتظر است، بايد در درون خود اين تغییرات را ایجاد می‌کند.

تكامل عقل و اخلاق زير سايه امام عصر(عج)

اخلاق‍ی  در خصوص آثار انتظار در اجتماع با طرح اين پرسش كه اجتماعی که منجی را از خداوند طلب می‌کنند، چه اجتماعی است؟، گفت: انسان​هایی که خود را ساخته و در مسیر ساختن خود و اتصال به خداوند هستند، یک سری وظایف اجتماعی نسبت به همدیگر دارند؛ افراد جامع منتظر سعی می‌کنند، نمونه‌ای از جامعه دوران ظهور را پیاده کند؛ به طور کلی همدیگر را آزار نمی‌دهند چرا که به یک رشد عقلی رسیده‌اند چنانکه در روایات داریم وقتی امام ظاهر می‌شود به واسطه وجود ایشان، عقل انسان از تشتت و پراکندگی‌ رها و اخلاق آنها کامل می‌شود.

دورنمای جامعه مهدوی

به گفته مدرس حوزه علميه بانوان اهواز، دورنمای جامعه مهدوی جامعه‌ای است که مطابق دعایی كه از امام زمان(عج) نقل شده است: «اللهم ارزقنا توفيق الطاعه و بعد المعصيه» افراد آن به دور از معصیت هستند، توفیق عبادت و طاعت دارند. در اين دعا اما از خداوند چنين می​خواهند: «و تفضل علی‌الشباب بالإنابه و التوبه» این دعا منتسب به امام زمان(عج) است یعنی خواسته امام و افق دید ایشان نسبت به جامعه این است که جوانان باید اهل گريه و توبه به درگاه خدا باشد نه غفلت. در تفکر جامعه جوانی با غفلت همراه است، امام امام ویژگی دیگری را طلب می‌کنند. ايشان برای بزرگان وقار و طمأنینه طلب می​كنند.

وی ادامه داد: همچنين می‌فرمایند: «و تفضل علی‌النساء بالحیاء والعفه» زنان جامعه مهدوی اهل حیا و عفت هستند. امام دعا می‌کنند خدایا به زنان حیا و عفت بده. یعنی مشخصه بارز زنان مهدوی این است که حیا و عفت دارند. بنابراین هر قدر حیا و عفت ما کمتر باشد از جامعه مهدوی دورتر هستیم. به ما گفته‌اند باید خودتان را به جامعه مهدوی برسانید و شباهت‌هایی به آن داشته باشیم. امام صادق(ع) در روایتی می‌فرمایند: خودتان را برای ظهور آماده کنيد و لو به اندازه تراشیدن یک تیر(چون در قدیم تیرها را می‌تراشیدند) براساس این روایت، سهم ما در آماده كرده شرايط برای امام(عج) چقدر است؟ آیا به اندازه اینکه یک تیر به دل دشمن بزنیم سهم نداریم؟

جامعه منتظر بايد با ملاك​های منجی​سنخیت داشته باشد

اخلاقی با بيان اينكه در انتظار اجتماعی، افراد جامعه خود را برای حضور امام آماده می‌کنند، اظهار كرد: در انتظار اجتماعی به همان نسبت که فساد و ظلم و جور زیاد می‌شود، به همان نسبت نیز خوبی‌ها بايد افزایش پیدا کند به گونه‌ای که وقتی منجی آمد او را بپذیرد، وقتی جامعه از ملاک منجی دور باشد و از آن فاصله داشته باشد، نمی‌تواند با منجی سنخیت داشته باشد و با او همراهی کند.

اين مدرس حوزه گفت: امام زمان(عج) امام همگان است و مخاطب ایشان همه مستند، بنابراین انتظار برای همه است. همه ادیان به گونه‌ای به موعود باور دارند اما خوشبختانه مشخصات منجی در دین اسلام، به روشنی بیان و برنامه ظهور نیز تبیین شده است. پس امتیاز ما این است که در حال انتظار، منتظر کسی هستیم که گویی او را می‌شناسیم و دیده‌ایم و برای ما مبهم نیست.

اتصال قلبی به امام(عج) موجب می‌شود که انسان مراقب عمل خود باشد

وی خاطرنشان كرد: بنابراین اتصال قلبی ما در دوران غيبت به امام موضوع بسیار مهمی است؛ یک جنبه از این اتصال قلبی، احساس نسبت به امام و دعا برای ایشان و احیای روزها و اماکنی است که به ایشان منسوب است. اما جنبه مهم‌تر، معرفت به امام و یقین به ایشان است. اتصال قلبی به امام موجب می‌شود که انسان مراقب عمل خود باشد. بنابراین انسان چه در بعد فردی و چه اجتماعی خود را عضوی از جامعه مهدوی بداند و سهم خود را در ساختن این جامعه ادا کند. جامعه منتظر جامعه‌ای است که خود را برای پذیرفتن جامعه مهدوی که جامعه عقل محور(خردمند) و اخلاق محور است، آماده سازد.