آغاز مطالعات علمی روی رسم‌الخط قیاسی قرآن
گروه ادب: آغاز مطالعات علمی در خصوص رسم‌الخط قیاسی در 4 محور، تصمیم اعضای شورای عالی نظارت بر چاپ و نشر قرآن کریم سازمان دارالقرآن در نخستین جلسه سال جدید بود.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، به نقل از پایگاه اطلاع‌رسانی سازمان دارالقرآن الکریم، شورای عالی نظارت بر چاپ و نشر قرآن کریم 5 خردادماه 1395 در محل این سازمان تشکیل جلسه داد. لسانی، حاج اسماعیلی، بوستانی، زرنگار، قره‌شیخلو، حاجی‌شریف و حجج اسلام مهدوی‌راد، جعفری و حبیبی اعضای این شورا را تشکیل می‌دهند. عضویت در این شورا دو ساله است و قره‌شیخلو و زرنگار به ترتیب ریاست و دبیری آن را برعهده دارند.
به گفته زرنگار، هدف از تشکیل این شورا تأمین پشتوانه علمی لازم برای نظارت بر صحت کتابت قرآن کریم خواهد بود. دبیر شورای عالی نظارت بر چاپ و نشر قرآن کریم با بیان اینکه تسهیل قرائت قرآن کریم یکی از اهداف فعالیت این شوراست افزود: خط عربی که قرآن عثمان‌طه بر مبنای آن نگارش شده است قرائت قرآن را برای فارسی‌زبانان مشکل کرده، بسیاری از دانش‌آموزان و دانشجویان در خواندن قرآن دچار مشکل هستند و بخشی از کمبود انس مردم با قرآن مربوط به این نوع کتابت قرآن است.
وی با اشاره به نظر اغلب مراجع تقلید مبنی بر توقیفی نبودن رسم‌الخط قرآن گفت: مراجع عظام قائل به این موضوع هستند که ضمن رعایت اصول نگارش، کلمات قرآن همان گونه نوشته شوند که خوانده می‌شوند تا قرائت قرآن برای فارسی‌زبانان تسهیل شود.
زرنگار با اشاره به اینکه رسم‌الخط قیاسی (رسم الاملاء) این هدف را تأمین می‌کند، گفت: تاکنون کار علمی دقیقی روی این نوع کتابت قرآن صورت نگرفته و این در حالی است که قدمت آن از رسم‌الخط عربی قرآن بیشتر است.
وی با اشاره به اینکه قرآن «ابن بوّاب» که به رسم قیاسی نوشته شده مربوط به قرن چهارم هجری است، افزود: قرآن امام که در الازهر تهیه شد و مرجع نگارش قرآن عثمان‌طه است بیش از 90 سال قدمت ندارد و اشکالات متعددی در آن وجود دارد که نیازمند اصلاح است.
زرنگار با اشاره به اینکه گفته می‌شود رسم‌الخط عثمانی(عربی) بر اساس قرائت نافع تهیه شده است، گفت: پذیرش این رسم‌الخط منوط به پذیرفتن قرائت نافع است، در حالی که قرائت صحیح قرآن از نظر ما قرائت حفص از عاصم است.
معاون نظارت بر چاپ و نشر قرآن کریم سازمان دارالقرآن یکی از مأموریت‌های شورای عالی نظارت بر چاپ قرآن را فعالیت علمی برای زنده کردن رسم‌الخط قیاسی اعلام کرد و افزود: در جلسه اخیر شورا مقرر شد تا با کار علمی روی معانی اصطلاحات متداول مربوط به نگارش قرآن از قبیل مصحف، رسم، خط، قرائات به تعریف واحدی دست پیدا کنیم.
وی دست‌یابی به وفاق جمعی درباره رسم و ضبط قرآن را برای جلوگیری از شیوه‌های غلط کتابت قرآن ضروری دانست و گفت: توقیفی بودن رسم‌الخط، تاریخ کتابت قرآن و تأثیر علل تاریخی، سیاسی، قومی، و اخلاقی بر کتابت قرآن سه محور دیگری است که شورا در جلسه اخیر تصمیم به بررسی علمی درباره آنها گرفت و تیم تحقیقاتی و مطالعاتی معاونت با همکاری دیگر مراکز از جمله مرکز تبع و نشر و اعضای شورای عالی نظارت به این امر مبادرت می‌ورزد.
در جای جای خود قرآن آمده است که قرآن عربی و به زبان عربی است.
در احادیث نیز دستور صریح به خواندن قرآن به عربی است.
رسم الخط قرآن عربی باید باشد و بر فارسی زبانان هر زبان دیگری لازم است که ای زبان وحی را بیاموزند.
اینکه رسم الخط را فارسی سازی کنید و از اصل عربیت آن دور شود، ممکن است نو اموزان در ابتدا با خواندن روخوانی به راحتی آشنا شوند ولی از نظر قرائت و لحن عربی و موارد زیادی دشار اشکالات عدیده ای خواهد شد که جبران آن بس سنگین است.
این نکته ای است که بنده طی بیست سال تدریس قرآن به آن رسیده و از نزدیک حس کرده ام.
لذا به تمام بزرگواران توصیه می شود به جای این که رسم الخط فارسی تهیه کنید در آموزش لحن عربی و شیوه های فراگیری لحن صحیح عربی قرآن بکوشید. اگر راه و روش مناسبی سراغ ندارد بنده با تجربیان بیست و چند ساله و تألیفات گرانسنگی که در این زمینه داشته ام حاضر به همکاری با عزیزان هستم.
موفق باشید.