طاعت خاشعانه نصیبم کن
گروه اندیشه: در میانه ماه رمضان از خداوند طاعت خاشعانه مسئلت داریم و درباره اینکه خشوع چیست و طاعت خاشعانه چه خصوصیاتی دارد در قالب دعا مطالبی را بیان می‌کنیم.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، روزه‌داران در نیمه ماه مبارک رمضان از خدا مسئلت می‌کنند که «اللَّهُمَّ ارْزُقْنِي فِيهِ طَاعَةَ الْخَاشِعِينَ وَ اشْرَحْ فِيهِ صَدْرِي بِإِنَابَةِ الْمُخْبِتِينَ بِأَمَانِكَ يَا أَمَانَ الْخَائِفِين: خدايا در اين ماه طاعت فروتنان را نصيبم كن و سينه‌ام را براى انابه همانند بازگشت خاضعان باز كن، به امان دادنت اى امان ده هراسندگان.»
عظمت بی‌پایان خداوند خضوعی بی‌پایان را خواهد داشت و عبادت خاشعانه از تقاضاهایی است که در این روز از خداوند مسئلت می‌کنیم. اما فروتنان چه کسانی هستند؟ از نظر قرآن مومنان «الَّذِينَ هُمْ فِي صَلَاتِهِمْ خَاشِعُونَ: آنها كه در نمازشان خشوع دارند». (مومنون، 2) هستند. اما فروتنی صفتی بسیار والاست که «لَوْ أَنْزَلْنَا هَذَا الْقُرْآنَ عَلَى جَبَلٍ لَرَأَيْتَهُ خَاشِعًا مُتَصَدِّعًا مِنْ خَشْيَةِ اللَّهِ: اگر اين قرآن را بر كوهي نازل ميكرديم ميديدی كه در برابر آن خشوع میكند و از خوف خدا میشكافد! (حشر، 21)»
«خشوع» فروتنی و افتادگی معنا شده، اما آنچه در خشوع برجسته شده، ندای حق است که نسبت به فرد خاشع بالاتر است.
آیت‌الله مجتهدی‌تهرانی درباره معنای خاشعان می‌گوید: این معنی که «خدایا در این روز اطاعت بندگان خاشع و خاضع خود را نصیب من گردان» آمده است. برای آن که بدانیم «خاشعین» چه کسانی هستند، بهتر است اول در مورد «متکبرین» صحبت به میان آوریم؛ چرا که خضوع و خشوع به طور کامل با تکبر و غرور تضاد دارد، به طوری که هر آنچه که در صفات متکبرین وجود دارد، ضد آن در خاشعین موجود است.
وی در ادامه در تشریح معنای خشوع گفت: با توجه به این تذکرات درمی‌یابیم که خضوع و خشوع همانند ظرفی است که انسان به وسیله آن به جمع‌آوری رضا و خشنودی خداوند می‌پردازد و تکبر چون ظرفی است توخالی که هیچ چیزی در آن غیر از غرور و تکبر جای نمی‌گیرد و این خضوع و خشوع است که انسان را به خدای خویش نزدیک می‌سازد؛ زیرا که هر چه انسان نزد پروردگار عالمیان، خود را ذلیل و خوار نشان دهد، ارزشش در پیشگاه او بیشتر می‌شود. چنانچه امیرالمومنین(ع) فرمودند: «تاج تواضع و فروتنی را بر سر نهید و تکبر و خودپسندی را زیر پا بگذارید ... و تواضع و فروتنی را سنگر میان خود و شیطان و لشکریانش قرار دهید، زیرا شیطان از هر گروهی لشکریان و یارانی سواره و پیاده دارد.» پس خضوع و خشوع در مقابل پروردگار عالمیان همان طاعت و بندگی خالصانه در مقابل ذات اقدس اوست که ما نیز در این روز از خداوند می‌خواهیم به ما عبادت و اطاعتش را همراه با خضوع و خشوع نصیب کند.
عبادت متواضعانه و فروتنانه در قرآن به مخلوقات دیگر نیز نسبت داده می‌شود که مصداق آن در این آیه آمده است؛ «أَوَلَمْ يَرَوْا إِلَى مَا خَلَقَ اللَّهُ مِنْ شَيْءٍ يَتَفَيَّأُ ظِلَالُهُ عَنِ الْيَمِينِ وَالشَّمَائِلِ سُجَّدًا لِلَّهِ وَهُمْ دَاخِرُونَ: آيا به چيزهايى كه خدا آفريده است ننگريستهاند كه [چگونه] سايههايشان از راست و [از جوانب] چپ مىگردد و براى خدا در حال فروتنى سر بر خاك مىسايند». (نحل، 36) عبادت خاشعانه عبادتی است همراه با این آگاهی که خداوند مقامی بسیار بالا دارد؛ از این رو تفکر در مخلوقات و عظمت خداوند ما را به سوی طاعتی خاشعانه راه خواهد برد.
