شهادت حضرت علی(ع) در راه عدالت/ مخالفت با امتیاز ویژه برای خواص

حجت‌الاسلام والمسلمین محمدحسین علی‌اکبری، پژوهشگر سیره معصومین(ع)، در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، به بحث درباره جایگاه عدالت و مراقبت از حقوق بیت‌المال در سیره اقتصادی حضرت علی(ع) پرداخت و اظهار کرد: امیرالمؤمنین(ع) در امور مالی و اقتصادی دقت فراوانی داشتند و کوچکترین غفلت از اجرا و اعمال عدالت برای ایشان وجود نداشت و به همین دلیل از آغاز حکومت، بی‌محابا عدالت اقتصادی را پیگیری کرده و هرگز راضی نشدند حقوق عمومی مردم و مخصوصا قشر آسیب‌پذیر جامعه مخدوش شود.

مخالفت با تقاضاهای اقتصادی برخی از خواص
وی ادامه داد: به همین دلیل بود که برخی همانند ابن عباس، خدمت حضرت علی(ع) می‌رسیدند و می‌گفتند که شما ناگزیر هستید برای مستحکم شدن پایه‌های خلافت و حکومت، پاسخگوی تقاضاهای مالی و سیاسی برخی از افراد باشید. این افراد قبل از خلافت ایشان بُردهایی داشته و اموالی را به جیب می‌زدند و انتظار داشتند ایشان هم با آنها کنار بیایند اما امیرالمؤمنین(ع) هرگز پیشنهاد ابن‌عباس و مغیره بن شعبه را نپذیرفت.
علی ‌اکبری افزود: حضرت علی(ع) به این افراد فرمودند من طبق سنت پیغمبر خدا و براساس عدل الهی عمل کرده و حق را میان همه تقسیم می‌کنم و به احدی چنین امتیازی نخواهم داد. حتی در بیانی فرمودند جدای از اینکه در اموال بیت‌المال به کسی بیشتر نخواهم داد، حتی اموالی که به یغما رفته است را هم هرچند به مهریه زنان درآمده شده باشد، باز می‌گردانم.

شهادت حضرت علی(ع) در راه دفاع از اقشار آسیب‌پذیر
این پژوهشگر سیره معصومین(ع) خاطر نشان کرد: چنین سیاستی بود که باعث شد برخی افراد که در گذشته اموالی را به خود اختصاص می‌دادند، از سر ناسازگاری در مقابل آن حضرت بایستند و تا آنجائی‌که تاریخ گواهی داده است جبهه‌های جنگی را علیه ایشان  باز کنند و کار به جایی برسد که گفته شود«قُتِلَ عَلِیٌّ فِی مِحْرَابِ عِبَادَتِهِ لِشِدَّةَ عَدْلِهِ» یعنی حضرت علی(ع) در 21 ماه رمضان به خاطر رعایت عدالت اقتصادی و دفاع از حقوق حقه مردم و قشر آسیب‌پذیر جامعه به شهادت رسید.
وی افزود: آن حضرت، نه تنها برای دیگران، بلکه برای بستگان خود هم تعدی از عدالت را روا نمی‌دانست و مشهور است که عقیل، برادر ایشان، در عین اینکه محتاج و فقیر بود خدمت ایشان رسید و تقاضایی برای دریافت مالی از بیت‌المال داشت اما ایشان به بازار اشاره کردند و فرمودند به بازار برو و کاری کن اما ایشان از این کار ابا داشتند و حضرت گفتند عجیب است که تو این کار را زشت می‌دانی و از من می‌خواهی به بیت‌المال مسلمین دست‌درازی کنم و تو را بر دیگران ترجیح دهم؛ بنابراین چنین کاری هم به طریق اولی صحیح نیست.

مخالفت با حق ویژه برای بستگان
علی اکبری تأکید کرد: امیرالمؤمنین(ع) حتی برای فرزندان خود حق ویژه‌ای قائل نبودند و اگر قبل از آنکه سهام بیت‌المال تقسیم شود در برخی موارد پیش می‌‌آمد که از بیت‌المال، متاعی به عنوان به یکی از فرزندان آن حضرت داده می‌شد، ایشان اعتراض کرده و فورا به بیت‌المال بازمی‌گرداندند.
وی ادامه داد: حضرت علی(ع) در آغاز حکومت بر مردم بصره به پیراهن تن خود اشاره کرده و گفتند: این پیراهن از دسترنج خانواده من است و همچنین به روایت محمدبن مسلم، در زمان خلافت بر مردم کوفه فرمودند: به خدا قسم تا زمانی‌که در مدینه درخت خرمایی داشته باشم درهمی از بیت‌المال شما را نخواهم خواست.

اطمینان به مردم برای حفاظت از بیت‌المال
علی‌اکبری ادامه داد: طبق روایتی دیگر، حضرت علی(ع) در جایی به مردم کوفه فرمودند: آگاه باشید اگر من هنگام ترک خلافت، با چیزی غیر از بار سفر و مرکب غلامم از نزد شما رفتم، خائنم. بنابراین ایشان هم در روزهای آغاز حکومت، اینچنین به مردم اطمینان دادند که بیت‌المال محفوظ خواهد بود و هم به مردم وعده دادند که در پایان حکومتم چیزی غیر از این به همراه خود نخواهم برد.
وی در پایان گفت: طبق روایت محمد بن کعب، حضرت علی(ع) فرمود: زمانی را به یاد دارم که در حضور پیامبر(ص) از گرسنگی سنگ بر شکم می‌بستم اما هم اکنون صدقه سالیانه‌ام به چهل هزار دینار می‌رسد. البته این امر مربوط به قبل از دوران خلافت است اما به این نکته اشاره دارد که آن حضرت علاوه بر اینکه درد فقر و نداری را چشیده بودند اما از آغاز تا انجام خلافت هم، قشر آسیب‌پذیر جامعه را فراموش نکرده و با تمام وجود از حقوق آنها پاسداری کردند.