هادی عبادی:
طراحی و آماده‌سازی فونت جدید چاپ قرآن/شرح روند ساخت
گروه ادب: مدیر واحد فنی و رایانه مرکز طبع و نشر قرآن جمهوری اسلامی با بیان اینکه در این مرکز از دو فونت استفاده می‌شود، اظهار کرد: در حال طراحی و آماده‌سازی فونت جدیدی هستیم که امیدواریم امسال آن را عرضه کنیم.
هادی عبادی، مدیر واحد فنی و رایانه مرکز طبع و نشر قرآن جمهوری اسلامی در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، در رابطه با مراحل طبع و نشر قرآن کریم جمهوری اسلامی اظهار کرد: ما می‌توانیم افتخار کنیم که تنها مجموعه‌ای در کشور هستیم که تمام مراحل تحقیقاتی، آماده‌سازی و تولید مصحف و کتب دینی را به صورت متمرکز و در داخل مرکز انجام می‌دهیم.
وی گفت: واحد تحقیق این مرکز با استفاده از متقن‌ترین کتب و منابع مربوطه مباحث تحقیقی خود را پیش می‌برد؛ بنابراین فعالیت‌های این مرکز از نظر پشتوانه محتوایی کاملاً به صورت غنی صورت می‌گیرد و باعث می‌شود خروجی خوب، مناسب و در شأن مجموعه قرآنی ارائه شود.
عبادی با اشاره به ساخت فونت در واحد فنی گفت: برای اینکه بتوانیم ماحصل تحقیقاتی که انجام شده را به مرحله تولید برسانیم و به مخاطب عرضه کنیم، موضوع ساخت و تولید فونت را در مرکز آغاز کردیم؛ تلاش کردیم در ساخت فونت علاوه بر ارائه شیوه‌ای سهل‌القرائه برای فارسی‌زبانان، زیبایی هنری را مورد توجه قرار دهیم.
وی افزود: بعد از این مرحله، شورای تولید ملزومات و مواردی که برای آماده‌سازی این محصول نیاز است را بررسی می‌کند، سپس به بخش فنی می‌رود تا صفحهآرایی فنی را پشت سر بگذارد؛ بعد از اینکه تمام منابع آماده شد، همکاران ما در واحد آماده‌سازی بر اساس محتوا و مخاطبان آثار مراحل نهایی را طی می‌کند.
مدیر واحد فنی مرکز طبع و نشر قرآن کریم بیان کرد: یکی از مهم‌ترین فعالیت‌های مرکز مربوط به بخش تصحیح است؛ هر چند تصحیح مصحف و دیگر کتب دینی از ابتدای مراحل آماده‌سازی صورت می‌گیرد، اما در این واحد، موضوع تصحیح کتب به صورت جدی‌تری دنبال می‌شود.
وی در مورد فونت‌هایی که در این مرکز برای چاپ مصاحف استفاده می‌شود، گفت: این مرکز دو فونت اصلی دارد که برگرفته از خط عثمان‌طه و نیریزی است؛ عثمان‌طه 2 کتابت معروف دارد که ابتدا کتابت اولی که از جنبه هنری کمتری برخوردار است و سپس کتابت دیگری انجام داد که جنبه هنری بیشتری دارد.
عبادی افزود: فونت اول عثمان‌طه بر اساس کتابت اولیه ایشان است و فونت دوم بر اساس همان کاری که ایشان انجام دادند طراحی شد؛ به این‌گونه که با طراحی و مهندسی جدید کاراکترها جنبه هنری خط را افزایش دادیم.
وی با بیان اینکه این فونت به صورت هوشمندانه عمل می‌کند، اظهار کرد: در این فونت وقتی کلمه تایپ می‌شود، به صورت هوشمند قواعد قرائت کلمات عربی بر روی کلمات اعمال می‌شود؛ مثلاً در «قلب به میم» فونتی که طراحی شده، تشخیص می‌دهد که نشانه میم قلب را در کدام قسمت کلمه درج کند. به این معنی که وقتی تایپیست می‌خواهد عبارت «من بعد» را تایپ کند، وقتی حرف «ب» را پس از حرف «ن» قرار می‌دهد، این سیستم خود به خود در قسمت بالایی عبارت، نشانه قلب را قرار می‌دهد.
مدیر واحد فنی مرکز طبع و نشر قرآن کریم ادامه داد: در شیوه اعراب‌گذاری نیز همین روش به کار می‌رود. در مواردی که اعراب زیاد است و در حالت معمول خواندن آن برای قاریان و قرآن‌آموزان مشکل و همچنین لازم است خلوت و جلوت صفحه رعایت شود، کلمات به صورت هوشمندانه کشیده می‌شود و یا فاصله‌ها را رعایت می‌کند تا اصول صفحهآرایی و سطربندی از نظر کتابت و نیز از نظر هنری رعایت شود.
عبادی با بیان این خبر که به زودی فونت جدیدی از سوی مرکز طبع و نشر قرآن کریم ارائه خواهد شد، گفت: ساخت فونت جدید در مرحله ساخت دورگیری کلمات و انتخاب کاراکترهاست که زمان زیادی را به خود اختصاص می‌دهد؛ پس از این مرحله فونت جدید ساخته خواهد شد.
وی افزود: فونت جدیدی که امیدواریم تا پایان سال آن را عرضه کنیم، با فونت‌های قبلی تفاوت‌های بسیاری دارد؛ چرا که سعی کردیم کاراکترها هوشمند و کوچک باشد، ضمن اینکه به اصل خط نیز نزدیک باشد، لذا مهندسی روی انتخاب قطعات کار بسیار مشکلی است.
وی گفت: واحد تحقیق این مرکز با استفاده از متقن‌ترین کتب و منابع مربوطه مباحث تحقیقی خود را پیش می‌برد؛ بنابراین فعالیت‌های این مرکز از نظر پشتوانه محتوایی کاملاً به صورت غنی صورت می‌گیرد و باعث می‌شود خروجی خوب، مناسب و در شأن مجموعه قرآنی ارائه شود.
عبادی با اشاره به ساخت فونت در واحد فنی گفت: برای اینکه بتوانیم ماحصل تحقیقاتی که انجام شده را به مرحله تولید برسانیم و به مخاطب عرضه کنیم، موضوع ساخت و تولید فونت را در مرکز آغاز کردیم؛ تلاش کردیم در ساخت فونت علاوه بر ارائه شیوه‌ای سهل‌القرائه برای فارسی‌زبانان، زیبایی هنری را مورد توجه قرار دهیم.
وی افزود: بعد از این مرحله، شورای تولید ملزومات و مواردی که برای آماده‌سازی این محصول نیاز است را بررسی می‌کند، سپس به بخش فنی می‌رود تا صفحهآرایی فنی را پشت سر بگذارد؛ بعد از اینکه تمام منابع آماده شد، همکاران ما در واحد آماده‌سازی بر اساس محتوا و مخاطبان آثار مراحل نهایی را طی می‌کند.
مدیر واحد فنی مرکز طبع و نشر قرآن کریم بیان کرد: یکی از مهم‌ترین فعالیت‌های مرکز مربوط به بخش تصحیح است؛ هر چند تصحیح مصحف و دیگر کتب دینی از ابتدای مراحل آماده‌سازی صورت می‌گیرد، اما در این واحد، موضوع تصحیح کتب به صورت جدی‌تری دنبال می‌شود.
وی در مورد فونت‌هایی که در این مرکز برای چاپ مصاحف استفاده می‌شود، گفت: این مرکز دو فونت اصلی دارد که برگرفته از خط عثمان‌طه و نیریزی است؛ عثمان‌طه 2 کتابت معروف دارد که ابتدا کتابت اولی که از جنبه هنری کمتری برخوردار است و سپس کتابت دیگری انجام داد که جنبه هنری بیشتری دارد.
عبادی افزود: فونت اول عثمان‌طه بر اساس کتابت اولیه ایشان است و فونت دوم بر اساس همان کاری که ایشان انجام دادند طراحی شد؛ به این‌گونه که با طراحی و مهندسی جدید کاراکترها جنبه هنری خط را افزایش دادیم.
وی با بیان اینکه این فونت به صورت هوشمندانه عمل می‌کند، اظهار کرد: در این فونت وقتی کلمه تایپ می‌شود، به صورت هوشمند قواعد قرائت کلمات عربی بر روی کلمات اعمال می‌شود؛ مثلاً در «قلب به میم» فونتی که طراحی شده، تشخیص می‌دهد که نشانه میم قلب را در کدام قسمت کلمه درج کند. به این معنی که وقتی تایپیست می‌خواهد عبارت «من بعد» را تایپ کند، وقتی حرف «ب» را پس از حرف «ن» قرار می‌دهد، این سیستم خود به خود در قسمت بالایی عبارت، نشانه قلب را قرار می‌دهد.
مدیر واحد فنی مرکز طبع و نشر قرآن کریم ادامه داد: در شیوه اعراب‌گذاری نیز همین روش به کار می‌رود. در مواردی که اعراب زیاد است و در حالت معمول خواندن آن برای قاریان و قرآن‌آموزان مشکل و همچنین لازم است خلوت و جلوت صفحه رعایت شود، کلمات به صورت هوشمندانه کشیده می‌شود و یا فاصله‌ها را رعایت می‌کند تا اصول صفحهآرایی و سطربندی از نظر کتابت و نیز از نظر هنری رعایت شود.
عبادی با بیان این خبر که به زودی فونت جدیدی از سوی مرکز طبع و نشر قرآن کریم ارائه خواهد شد، گفت: ساخت فونت جدید در مرحله ساخت دورگیری کلمات و انتخاب کاراکترهاست که زمان زیادی را به خود اختصاص می‌دهد؛ پس از این مرحله فونت جدید ساخته خواهد شد.
وی افزود: فونت جدیدی که امیدواریم تا پایان سال آن را عرضه کنیم، با فونت‌های قبلی تفاوت‌های بسیاری دارد؛ چرا که سعی کردیم کاراکترها هوشمند و کوچک باشد، ضمن اینکه به اصل خط نیز نزدیک باشد، لذا مهندسی روی انتخاب قطعات کار بسیار مشکلی است.
