نگاهی به فعالیت مرکز آموزش مجازی حفظ قرآن

امروزه حجم بالای کار و مشغله روزانه زندگی، موجب شده تا مردم از بسیاری از فعالیت‌هایشان جا بمانند و بیشترین وقت خود یا بهتر بگوییم مناسب‌ترین وقتشان را درگیر کسب و کار و فراهم کردن آرامش برای خانواده‌شان باشند. هر چند این امر برای امرار معاش و رسیدن به آمال و آرزوها و مطامعیست که جنبه دنیایی دارد اما از دیگر سوی در روایات و آیات قرآن بر دوری از کسالت و زدودن سستی و داشتن شور زندگی، بارها سخن به میان آمده است، اما این نباید موجب دوری ما از بعد معنوی زندگی شود. جنبه‌ای که نه تنها تأمین‌کننده سعادت اخروی، بلکه سعادت دنیوی ما نیز در گرو آن است.
درست است که کار، تنها جنبه تأمین زندگی دنیایی را ندارد، بلکه در دوری از گناه و فساد و بیکاری و تأمین سعادت اخروی نیز مؤثر است چنانکه در روایتی از امام باقر(ع) آمده است «الْكَسَلُ يُضِرُّ بِالدِّينِ وَ الدُّنْيَا؛ كسالت و بيكاری و سستي ضرر رساننده به دين و دنيا است» و حتی در جای جای آیات قرآن به فعالیت و تلاش تشویق شده است «هُوَ ٱلَّذِى جَعَلَ لَكُمُ ٱلْأَرْضَ ذَلُولًۭا فَٱمْشُوا۟ فِى مَنَاكِبِهَا وَكُلُوا۟ مِن رِّزْقِهِ وَإِلَيْهِ ٱلنُّشُورُ؛ او خدايي است كه زمين را برای شما قرار داد، پس در راه‌های آن حركت كنيد و از روزی آن بخوريد و بازگشت شما در قيامت بسوی اوست».(ملک/ 15)
در این میان، شاید از توجه به تأکیدات مؤکد بر قرائت و مؤانست روزانه با قرآن، موجب غفلت قرار گرفته شده است و اهتمام مردم به این امر کمرنگ شده است. هر چند هستند افرادی که علاقه‌مند به فراگیری قرآن در کنار مشغله‌های روزانه‌شان هستند، اما امکان بهره‌برداری از کلاس‌های قرآن و حضور در آنها به دلایل گوناگون که شاید اشتغال یکی از آن دلایل باشد و گاهی نیز بُعد مسافت مزید بر علت است و گاهی نیز ناهماهنگی زمان کلاس‌ها با کارهای روزانه‌شان دلیل دیگر است، برایشان مهیا نیست، لذا طی اقدامی از سوی سازمان اوقاف و امور خیریه، مرکز آموزش مجازی حفظ قرآن از سال 1391 و به منظور جامه عمل پوشاندن به منویات مقام معظم رهبری مبنی بر تربیت 10 میلیون حافظ قرآن راه‌اندازی شد.
این مرکز برای جذب مشاوران و کارشناسانش، دارا بودن سابقه فعالیت تدریس درخشان و حافظ قرآن بودن را در نظر گرفته است، اما در کنار آن نمی‌توان از سعه‌صدر و روح بزرگ کارشناسان طی تماس با قرآن‌آموزان گذشت، تماس‌هایی که در روز و موعد مشخصی که براساس خواسته متربیان است هماهنگ شده است. به گفته یکی از کارشناسان این مرکز، هدف آنها، نگهداری قرآن‌آموزان در راه انس با قرآن است آن هم به روشی مشاوره‌گونه و نه درس خواستن اجباری....
آنها به طور ملموسی از قرارگیری قرآن‌آموزان در مسیر حفظ قرآن صیانت می‌کنند شاید بگویم به طور دقیق و می‌دانند که ذره‌ای برخورد نامناسب و یا سخت‌گیری در این زمینه موجبات سردی و دلزدگی متربیان را فراهم می‌کند و منش و مکالمه تلفنی آنها حکایت از خبره بودن آنها در این زمینه است.
قرارگیری در مسیر قرآن، عنایتی از سوی خداوند
هنگامی که ساعتی را با قرآن‌آموزان مرکز حفظ مجازی قرآن همراه شدم، دیدم که گرمی صدا و احوالپرسی این کارشناس طی تماس، موجب برون رفت اضطراب و نگرانی از دل شد. اضطرابی که از ارائه درست محفوظاتش نشأت گرفته بود. کاربر دیگری که حدود شش ماه است از متقاضیان این مرکز است در گفت‌وگو با ایکنا از سعی کارشناسش برای حفظ و نگهداریش در این راه می‌گوید: بیش از یک ماه بود که به دلیل حجم کارهایم نمی‌توانستم پاسخگوی مرکز باشم، بیش از 10 بار به منزل و تلفن همراهم تماس گرفتند، تا علت را جویا شوند و من را در راه انس با قرآن نگه دارند.
او با ابراز خرسندی از برخورد جذب کننده کارشناسان، اظهار می‌کند: آنها بیشتر سعی می‌کنند به افراد یادآوری کنند که عنایت خداوند بوده که در این راه قرار گرفته‌اند و باید برای حفظ این عنایت، صدقه داد تا مبادا ناشکر این نعمت خداوند باشیم و با سهل‌انگاری و غرق شدن در امور روزمره خود را از آن منع کنیم.
این کاربر مرکز آموزش مجازی حفظ قرآن عنوان می‌کند: کارشناسان مرکز به صورت منظم و هفتگی، میزان پیشرفت و محفوظاتمان را طی بازه زمانی 15 دقیقه‌ای ارزیابی می‌کنند. علاوه بر ارائه محفوظات همان روز، از جلسات گذشته نیز سؤالاتی را نیز می‌پرسند که تمام اینها با صبر آنها همراه است.
راه‌اندازی مرکز آموزش مجازی حفظ قرآن از سال 91
محمد امیری، مدیر مرکز آموزش مجازی حفظ قرآن، وابسته به معاونت فرهنگی سازمان اوقاف و امور خیریه در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) علت آغاز فعالیت این مرکز را در راستای تحقق منویات رهبر معظم انقلاب پیرامون تربیت ۱۰ میلیون حافظ قرآن در سال ۹۱ دانست.
وی تصریح می‌کند: این مرکز به منظور ایجاد عدالت آموزشی، امکان دستیابی به اساتید خبره و قوی، سهولت دسترسی به مکان آموزش، برنامه‌ریزی برای اقشاری که امکان شرکت در کلاس‌های حضوری را نداشتند، راه‌اندازی شد که تاکنون، توانسته هزاران هزار قرآن‌آموز را تحت پوشش خود قرار دهد.
امیری بیان می‌کند: برپایی دوره‌های حفظ ترتیبی، موضوعی و مسابقه ویژه کاربران و قرآن‌آموزان مرکز، اجرای برنامه‌هایی مرتبط با حفظ قرآن با همکاری رادیو معارف، برپایی دوره تربیت مربی غیر حضوری، تولید نرم‌افزارهای حفظ موضوعی قرآن کریم، تدوین و چاپ کتاب «چگونه حافظ قرآن شویم؟»، طراحی فلش‌کارت حفظ موضوعی، زیرساخت‌ها و مقدمات تأسیس مراکز مجازی استان‌ها، ارائه بسته کمک آموزشی حفظ قرآن و افزایش کمی و کیفی آموزش و ارتقای سطح کمی و کیفی محفوظات قرآن‌آموزان و راه‌اندازی کانال تلگرام از جمله فعالیت‌های این مرکز است.
افتتاح نخستین شعب مرکز در خراسان رضوی و مرکزی
وی با اشاره به اینکه خراسان رضوی و مرکزی از جمله نخستین شعبه‌هایی بودند که در اواخر سال 94 فعال شدند، درباره رسالت این مرکز در سال 95، ادامه می‌دهد: رسالتی که برعهده این مرکز در سال 95 قرار گرفت، بحث تأسیس مراکز آموزش مجازی در سایر استان‌های کشور بود که در نیمه نخست سال، شعب این مرکز در استان‌های اصفهان، البرز، خراسان جنوبی، قزوین و اخیرا در تهران افتتاح شد.
امیری درباره روند افتتاح شعبه مرکز آموزش مجازی حفظ قرآن در استان تهران، می‌گوید: این مرکز همزمان با ولادت امام رضا(ع) در امامزاده صالح(ع) با حضور استاندار استان تهران، مدیرکل اوقاف استان تهران و سایر مسئولان شهری و استانی افتتاح شد.
وی بیان می‌کند: این مرکز دارای پنج میز مشاوره است که در حدود 500 تا 600 نفر از قرآن‌آموزان را در زمینه حفظ قرآن پشتیبانی می‌کند. تا پایان سال جاری شعب این مرکز به 20 شعبه می‌رسد که ظرفیت خوبی را در کشور ایجاد می‌کند که بتوانیم پاسخگوی خیل مشتاقان و متقاضیان به حفظ قرآن باشیم.
مدیر مرکز آموزش مجازی حفظ قرآن اظهار می‌کند: بعد از اینکه شعب از لحاظ سخت‌افزاری مناسب و تجهیز شد دوره آزمایشی به مدت یک ماه را با آن مرکز کار می‌کنیم که در ابتدا، قرآن‌آموزان آن استان که در قم پشتیبانی می‌شوند به آن مرکز واگذار می‌کنیم و بعد هم توسط ابلاغیه سال 95 هر استان موظف است که تعداد سهمیه‌ای که برای مرکز آموزش مجازی هر استان در نظر گرفته شده است به حد نصاب لازم برساند.
شناسایی ظرفیت بومی استان‌ها
امیری با تأکید بر اینکه بحث تبلیغات و اطلاع‌رسانی هر شعبه برعهده خودش است اما در نهایت زیر نظر شعبه مرکزی در قم فعالیتشان را ادامه می‌دهد، درخصوص میزان استقبال طی نیمه اول امسال نسبت به سال گذشته، بیان می‌کند: شاهد استقبال مطلوبی هستیم به گونه‌ای که می‌توان گفت یکی از امتیازاتی که شعب مرکز مجازی در استان‌ها دارد این است که ظرفیت بومی استان‌ها شناسایی شد و بسیاری از افرادی که شاید به واسطه بُعد مکان شناختی بر این مرکز نداشتند، هنگامی که شعبه مرکز در آن استان فعال شد، افراد زیادی را به مرکز وصل کرد که توانستند از خدمات آن استفاده کنند.
وی با اشاره به اینکه این استان‌ها نیز از لحاظ تبلیغی و اطلاع‌رسانی در زمینه آموزش مجازی و غیر حضوری نیز فعال شدند، می‌گوید: بر طبق آماری که گرفته شده است، هنگامی که شعبه‌ای از مرکز در استانی فعال می‌شود، تعداد ثبت‌نامی‌های آن استان نیز درصد قابل توجهی افزایش پیدا می‌کند که این نشان‌گر پرثمر بودن شعبه‌ها در استان‌ها و علاقه‌مندی مردم برای استفاده از این دوره‌ها است.
اولویتمان حفظ کیفیت
امیری در پاسخ به سؤال دیگری درباره نحوه جذب کارشناسان، عنوان می‌کند: برای جذب این کارشناسان، الزامی نداریم که حتما از حافظان مرکز آموزش مجازی باشند، بلکه برای استان‌ها پیشنهاداتی در این زمینه مطرح می‌شود، اما بیشترین سعیمان بر جذب افرادیست که سابقه مربیگری خوبی داشته باشند و از سوی دیگر، حفظ قرآن خوب و با فضای حفظ قرآن، آشنایی کاملی داشته باشند که کیفیت کار حفظ شود. چون حفظ کیفیت فعالیتمان و عدم لطمه خوردن آن از اولویت‌هایمان است.
مدیر مرکز آموزش مجازی حفظ قرآن درباره راه‌اندازی سایر شعب در استان‌ها طی نیمه دوم سال، بیان می‌کند: شعبه‌ کرمانشاه را در دست افتتاح داریم و سپس همدان، آذربایجان غربی و سایر استان‌ها را با فراهم کردن زمینه‌ها و تجهیزاتش در دستور کار داریم.
یادآور می‌شود، پایگاه اینترنتی مرکز آموزش مجازی حفظ قرآن به نشانی http://www.quranhefz.ir فعال است که آخرین اخبار و رویدادهای این مرکز در آن بارگذاری می‌شود. همچنین درگاه ثبت‌نامی آن همیشه به روی پذیرش عموم قرآن‌دوستان باز است.