حجتالاسلام والمسلمین حسین درودی، معاون ستاد همکاری حوزههای علمیه و وزارت آموزش و پرورش، در یادداشتی که در اختیار
خبرگزاری بینالمللی قرآن(ایکنا)، قرار داده، به بررسی ابعاد اقتصادی واقعه غدیر پرداخته است که متن این یادداشت در ادامه میآید:
برخی
بر این باورند که اقتصاد اسلامی قابلیت اجرایی ندارد، دلیل اول آنان این
است که اقتصاد اسلامی نمیتواند پاسخگوی نیازهای روز مسلمانان باشد و دوم
اینکه مجریان آن میبایست از یک مقام، خودمحرومی و دیگرنوازی برخودارباشند.
این تفکر مسموم باعث شده است که برخی از مسلمین جهان دراقتصاد غرب هضم شده
ولاجرم تن به اقتصاد غیر توحیدی بدهند و سبک زندگی شرکآلود را آیدهآل
یافته و در نهایت با پذیرش سلطه اقتصادی غرب، از اقتصاد قرآنی محروم شده و
به اقتصاد ترکیبی روی بیاورند.
همین عقیده باطل سبب شده است تا دستورات
اسلام تجزیه شده وسبک زندگی مسلمانان نُؤمِنُ بِبَعضٍ وَنَكفُرُ بِبَعضٍ
باشد، و همچنین کفر به برخی از دستورات اسلام ناب محمدی توسط بعضی از
مسلمین جهان، جرئت و جسارت دشمنان اسلام را مضاعف کرده تا جاده اقدام به
غارت منابع مسلمانان را برای خود هموار کنند و با تاکتیک اقتصاد شیطانی،
آخرت باوری اقتصاد قرآنی را با انکار مواجه نموده و یا در عرصه فردی خلاصه
کنند. ولکن اقتصاد اسلامی در صورتی قابلیت اجرایی و عملیاتی شدن را دارد که
مجری معرفی شده آن از سوی خداوند حکیم، تحریف و تکذیب نشود.

در روز عید غدیر خم حضرت حق تعالی ابلاغ رسالت رسول اعظم(ص) را متوقف بر اعلام علنی ولایت امیرالمومنین علی(ع)، کرده است که یکی از دلائل بارز و شفاف آن، نیاز ضروری دین اسلام به مجری اقتصادی مورد تأیید خداوند است؛ چرا که در اقتصاد اسلامی ثابتاتی وجود دارد که برای دست یافتن بر آن محتاج طهارت نفس آدمی هستیم، زیرا طهارت باطنی مستمر خیانت در امانت را بر نمیتابد، به دلیل آنکه اجتماع طهارت و ظلمت محال است وارتباط تیرگی قلب وحضور شیطان یک واقعیت قرآنی است که محصول آن در اقتصاد، ظلم به دیگران و عظش قدرتطلبی و مرض زیادهخواهی خواهد بود و همه این مجموعه از عدم اعتقاد آدمی به اقتصاد قرآنی برمیخیزد.
با توجه به سوره مبارکه یوسف که اقتصاد بشر را امانتی از سوی خداوند رازق در مدیریت اجرایی یک پیامبر معرفی میکند و همچنین اداره اقتصاد جامعه مصر که با قحطی مواجه شده بود و عقل مردان اقتصادی از مدیریت آن عاجز شد و در انتظار یک مدیر اقتصادی بدون آزمون و خطا بود تا شهروندان آن از مرگ حتمی نجات پیدا کنند، با این پشتوانه میتوانیم یکی از احتمالات آیه شریفه فوقالذکر را به مقام مدیریتی بدون آزمون و خطای حضرت مولی علی علیهالسلام تفسیر کنیم، خصوصا در بخش اقتصاد ربا محور و قوانین ظالمان صدر اسلام که میراث دوره جاهلیت بود، چراکه خطابات برخی آیات شریفه قرآن کریم به حضرتش بوده و همچنین حضرت علی(ع) از معجزه بزرگ پیامبر اسلام(ص) اطلاعات ظاهری و باطنی داشتند، تعیین این نوع مجری بدون آزمون و خطا از سوی حضرت احدیت برای همه عقلای جهان پیام ویژه دارد.
برای اثبات این ادعا میتوان به اختلاف دیدگاه اقتصادی حضرت امیرالمومنین علی(ع) با معاویه پرداخت که با نظریه اقتصادی ضد قرآن، توانست 40 سال اقتصاد اسلامی را خاکنشین کند؛ چرا که او معتقد بود برای کسب سرمایه و افزایش آن و جبران کمبود مالی خزانه مرکزی، میتوان کفار و مشرکین را در بخش اقتصادی پذیرفت و آنان را در بتپرستی با فروش بتهای طلایی غنیمتی به رسمیت شناخت ولکن از نظر امام علی(ع) نظر معاویه، ظلم به بشر در دو عرصه اقتصادی و اعتقادی برابر آیات شریفه قرآن محسوب میشد.
یکی از دغدغههای مهم همه دانشمندان اقتصادی جهان، حضور تعادل در عرصه اقتصاد است، مانند کینز که در اقتصاد ایران جای پایی برای خودش باز کرده است و نظریه اقتصادی ایشان در «مجموع مخارج در اقتصاد» یا کتاب «ثروت ملل آدام اسمیت» و نظرات دیگر دانشمندانی که در صدد نقد تعادلطلبی این دانشمندان و دیگران بر آمدهاند. آنها بر این باورند که خطا در لابلای این نظرات پیرامون به تعادل کشیدن اقتصاد مشهود بوده و این هم پایان ندارد، چون علم اقتصادانان از جهل به علم و از نقص به کمال در حرکت است و لکن علم بدون اشتباه از سوی خالق میتواند این مشکل را برطرف نموده و خواسته فطری بشر را توسط مجری و مدیر بدون خطا در اقتصاد جهانی به ارمغان آورد.
خداوند متعال در آیه 3 سوره مبارکه مائده میفرمایند: حُرِّمَتْ عَلَيْكُمُ ٱلْمَيْتَةُ وَٱلدَّمُ وَلَحْمُ ٱلْخِنزِيرِ وَمَآ أُهِلَّ لِغَيْرِ ٱللَّهِ بِهِۦ وَٱلْمُنْخَنِقَةُ وَٱلْمَوْقُوذَةُ وَٱلْمُتَرَدِّيَةُ وَٱلنَّطِيحَةُ وَمَآ أَكَلَ ٱلسَّبُعُ إِلَّا مَا ذَكَّيْتُمْ وَمَا ذُبِحَ عَلَى ٱلنُّصُبِ وَأَن تَسْتَقْسِمُوا۟ بِٱلْأَزْلَٰمِ ذَٰلِكُمْ فِسْقٌ ٱلْيَوْمَ يَئِسَ ٱلَّذِينَ كَفَرُوا۟ مِن دِينِكُمْ فَلَا تَخْشَوْهُمْ وَٱخْشَوْنِ ٱلْيَوْمَ أَكْمَلْتُ لَكُمْ دِينَكُمْ وَأَتْمَمْتُ عَلَيْكُمْ نِعْمَتِى وَرَضِيتُ لَكُمُ ٱلْإِسْلَٰمَ دِينًۭا فَمَنِ ٱضْطُرَّ فِى مَخْمَصَةٍ غَيْرَ مُتَجَانِفٍۢ لِّإِثْمٍۢ فَإِنَّ ٱللَّهَ غَفُورٌۭ رَّحِيمٌۭ؛ گوشت مردار، و خون، و گوشت خوک، و حیواناتی که به غیر نام خدا ذبح شوند، و حیوانات خفهشده، و به زجر کشته شده، و آنها که بر اثر پرتشدن از بلندی بمیرند، و آنها که به ضرب شاخ حیوان دیگری مرده باشند، و باقیمانده صید حیوان درنده - مگر آنکه (بموقع به آن حیوان برسید، و) آن را سرببرید- و حیواناتی که روی بتها (یا در برابر آنها) ذبح میشوند، (همه) بر شما حرام شده است؛ و (همچنین) قسمت کردن گوشت حیوان به وسیله چوبههای تیر مخصوص بخت آزمایی؛ تمام این اعمال، فسق و گناه است -امروز، کافران از (زوال) آیین شما، مأیوس شدند؛ بنابر این، از آنها نترسید! و از (مخالفت) من بترسید! امروز، دین شما را کامل کردم؛ و نعمت خود را بر شما تمام نمودم؛ و اسلام را به عنوان آیین (جاودان) شما پذیرفتم- امّا آنها که در حال گرسنگی، دستشان به غذای دیگری نرسد، و متمایل به گناه نباشند، (مانعی ندارد که از گوشتهای ممنوع بخورند؛) خداوند، آمرزنده و مهربان است»
سوره پنجم قرآن کریم که به اسم «مائده» نامیده شده است به معنى سفره آراسته از غذا میباشد که از آیه 112این سوره گرفته شده است. قسمتى از این سوره درباره تقاضاى حواریّون و یاران حضرت عیسى(ع) است كه از او خواستند سفرهاى آراسته از غذا براى آنان از طرف خداوند نازل شود.
با توجه به خواستههای اقتصادی شرکآلود امتهای پیامبران الهی، به این مهم میرسیم اگر علم اقتصاد مورد نظارت و حمایت خالق رازق، به وسیله پیامبرانش و اوصیاء آنان نباشد، به طور مستمر اقتصاد بشر با ظلم و ستم بر فقرا همراه خواهد بود.
برخی مصادیق ظرافتهای اقتصادی قرآن در این سوره کریمه در ادامه میآید:
1- آیه شریفه سوره مائده ابتدا به محدویتهای اقتصادی میپردازد = حُرِّمَتْ عَلَيْكُمُ
2- اولین خط قرمز و محدویت اقتصادی را بر میته بار میکند که امروز قریب به اتقاق مردم کره زمین به دلیل جهل به دستور خداوند حکیم، مواد غذایی آنان از میته تشکیل می گردد= ٱلْمَيْتَةُ
3- خون در اقتصاد امروز بشر جایگاه ویژهای دارد؛ اگرچه به ظاهر مورد استفاده قرار نمیگیرد، ولیکن به روشهای مختلف و به صورت خرنده یکی از اقلام سبد غذایی و آرایشی آنها قرار گرفته است= ٱلدَّمُ
4- گوشت خوک در سبد غذایی قریب به اتفاق بشر امروز از ارکان مواد غذایی به حساب میآید = لَحْمُ ٱلْخِنزِيرِ
5- در قریب به اتفاق کشتارگاههای جهان حضور نام خداوند مهربان، برای ذبح حیوانات یک خرافه و یک رفتار تعجبآور میباشد= أُهِلَّ لِغَيْرِ ٱللَّهِ
6- تهیه مواد غذایی از حیوانات به گونهای است که ذبح آنان در مراکز تولید مواد غذایی، یا بهصورت خفه شدن و یا با ضربه زدن بر سر، یا بهصورت زنده طبخ میشوند که از دریدن توسط درندگان زجرآورتر است= وَٱلْمُنْخَنِقَةُ وَٱلْمَوْقُوذَةُ وَٱلْمُتَرَدِّيَةُ وَٱلنَّطِيحَةُ وَمَآ أَكَلَ ٱلسَّبُعُ
7- امروز در یک جمعیت قابل توجهی در جهان حیوانات برای بتها ذبح میشوند و هم چنین با تشریفاتی در قمارخانههای برخی کشورها، آماده سرو میشوند= مَا ذُبِحَ عَلَى ٱلنُّصُبِ وَأَن تَسْتَقْسِمُوا۟ بِٱلْأَزْلَٰمِ
8- آیه شریفه سوره مائده اقتصاد جهان امروز را، اقتصاد فسقی معرفی نموده چرا که فسق در لغت به معنای خروج ازاستاندارد تکوینی می باشد که موارد اقتصادی آن در این آیه شریفه گوشزد شده است = ذَٰلِكُمْ فِسْقٌ
9- آیه شریفه بعد از بیان مرزهای اقتصاد بدون ظلم به یأس کفار میپردازد تا به مسلمانان آموزش دهد که کافر و مشرک با مواد غذای خوک وخون از حدود الهی تجاوز میکند، چون کافران با رهبران اقتصادی خدا تربیت کرده، مشکل باطنی دارند؛ بدین معنی که ظلمات آنان با نور اولیای الهی در قلب واحد جمع نمیشود، و چون از نظر تغذیه خود را در گروه اهل ظلمت و ستم مشاهده میکنند، افسردگی باطنی، آرام و قرار را از آنان ربوده است = ٱلْيَوْمَ يَئِسَ ٱلَّذِينَ كَفَرُوا۟ مِن دِينِكُمْ
10- خداوند رازق به مومنان اطمینان میدهد که در زندگی اجتماعی در بخش اقتصاد خوفی به دل راه ندهید و لو اینکه امور اقتصادی از ارکان ویژه شما میباشد و لکن زیر بنای زندگی شما ایمان به خداست نه اقتصاد و خدمات حاصل از آن، چرا که امر تکوینی و تشریعی در قدرت خداوند است= فَلَا تَخْشَوْهُمْ وَٱخْشَوْنِ
11- قرآن حکیم با بیان حدود اقتصاد اسلامی و انسانی، سپس به کمال دین پرداخته و با معرفی مجری اقتصادی بدون خطا خصوصا در بخش اقتصاد، نعمت خود را تمام معرفی میکند = ٱلْيَوْمَ أَكْمَلْتُ لَكُمْ دِينَكُمْ وَأَتْمَمْتُ عَلَيْكُمْ نِعْمَتِى
12- آیه شریفه سوره مائده، اقتصاد قرآنی را تسلیم در مقابل رضایت خداوند و اجرای دستورات ایشان در مرزهای اقتصاد اسلامی معرفی میکند= رَضِيتُ لَكُمُ ٱلْإِسْلَٰمَ دِينًۭا
13- خداوند متعال فراگیر بودن دستوراتش، به ویژه بخش اقتصادی را با باز بودن درگاهش به سوی مضطر، اطمینان بخشی میکند= فَمَنِ ٱضْطُرَّ فِى مَخْمَصَةٍ غَيْرَ مُتَجَانِفٍۢ لِّإِثْمٍۢ
14- خداوند رحمان راه بازگشت از اشتباهات، بهخصوص امور اقتصادی را با جاده جبران آنها در جوار غفران و مهربانی ویژه خود همراه کرد است= ٱللَّهَ غَفُورٌۭ رَّحِيمٌۭ