توجه به پژوهش و مستندسازی آثار نمایشی مقاومت

جواد جباری، مدیرعامل بنیاد فرهنگی روایت در این نشست با تبریک هفته بزرگداشت دفاع مقدس گفت: آنچه که موجب می‌شود سالروز آغاز جنگ تحمیل شده به کشور ایران اسلامی را گرامی داشته و آن را پاس بداریم به این دلیل است که این رویداد یادآور آغاز مقاومت مردم ایران است.

وی افزود: در حوزه فرهنگ و هنر و به ویژه هنرهای نمایشی موضوع چالش‌برانگیزی که مدت‌هاست منتقدان این عرصه را گلایه‌مند کرده، این است که آنچه که تولید می‌شود و به روی صحنه می‌رود چندان با واقعیت‌های جنگ و آنچه که شاهدان عینی آن را نظاره کرده و از آن خاطراتی را نقل می‌کنند انطباق ندارد.

جباری تصریح کرد: دلیل این اتفاق آن است که در حوزه پژوهش برای پرداخت فرهنگی و هنری به مقوله دفاع مقدس تا به این لحظه کمتر توجهی نشان داده‌ایم و لذا در دوره مدیریت جدید انجمن تئاتر انقلاب و دفاع مقدس تمام تلاش دوستان باید بر این امر معطوف شود تا کار اساسی و تأثیرگذار در حوزه پژوهش انجام شود.

مدیرعامل بنیاد فرهنگی روایت در ادامه گفت: در شرایط کنونی شاهد این امر هستیم که بسیاری از نمایشنامه‌های به رشته تحریر درآمده در حوزه انقلاب اسلامی و دفاع مقدس عقبه تحقیقاتی ندارند و معمولاً براساس ذهنیات و تخیل هنرمندان و نمایشنامه‌نویسان به نگارش درمی‌آیند که البته این امر هم قابل ستایش است، اما باید گفت که در شرایط فعلی نیاز داریم که موضوعات مطرح شده از دوران دفاع مقدس به زبان تئاتر بسیار نزدیک به واقع باشد تا زمینه برای تحریفات احتمالی این حوزه فراهم نشود.

جباری افزود: به همین دلیل یکی دیگر از موضوعات مورد مطالبه ما از انجمن تئاتر انقلاب و دفاع مقدس علاوه بر تأکید بر امر پژوهش، توجه به آثار اقتباسی است که قطعاً پرداختن به آن فضا اغلب کارهای نمایشی را به فضای حاکم بر دفاع مقدس نزدیکتر خواهد کرد.

وی از ضعف در مستندسازی روایات هنری در مواجهه با رویدادهای دفاع مقدس گلایه و در پایان سخنان خود تأکید کرد: وقتی مقام معظم رهبری به این نکته تأکید و اصرار دارند که از هزاران هزار اتفاق و رویدادی که در دوران دفاع مقدس روی داده است، ابتدا فهرستی تهیه شود و بعد براساس شرح وقایع در حوزه فرهنگ و هنر سوژه‌پردازی صورت گیرد که متأسفانه در این زمینه کمتر اقدام و توجهی از سوی متولیان عرصه فرهنگ و هنر را شاهد هستیم، این بدان معناست که کار مطالعاتی و پژوهشی و به تبع آن مناسب‌سازی رویدادهای دوران جنگ به عنوان منبعی برای پرداخت هنری به آنها صورت نگرفته است.

این گزارش حاکی است پیش از سخنرانی مدیرعامل بنیاد فرهنگی روایت، علیرضا عاقل‎زاده؛ مدیرعامل جدید انجمن تئاتر انقلاب و دفاع مقدس به ایراد سخن پرداخت و گفت: یکی از مواردی که در رویکرد جدید مدیریت این انجمن قصد داریم به آن بیش از پیش توجه نشان دهیم بازخوانی رویدادهای دفاع مقدس است و اینکه بالاخره تکلیف هنرمندان در مواجهه با سلسله رویدادهای این دوران برای تولید آثار فرهنگی و هنری چیست و باید از چه منظری که بیشترین کاربرد را در شرایط فعلی داشته باشد به آن بپردازند.

وی گفت: از جمله موضوعات دیگری که در دوران جدید فعالیت‌های انجمن تئاتر انقلاب و دفاع مقدس قصد داریم آن را پیگیری کنیم پرداختن به وجوه گوناگون هنر انقلاب اسلامی است و بازنمایی پررنگ‌تر و مؤثرتری از فرهنگ و باور انقلابی که کمتر در سال‌های اخیر به آن به عنوان یک الگوی فرهنگساز توجه شده است؛ به این منظور انجام کارهای پژوهشی در حوزه تئاتر انقلاب و دفاع مقدس را سرلوحه کارهای خود قرار می‌دهیم.

عاقل‌زاده تصریح کرد: در این راستا توجه ویژه‌ای به متون نمایشی خواهیم داشت و در مورد متون تولید شده و همچنین آثار نمایشی که بر این اساس تولید و به روی صحنه رفته‌اند نشست‌های تجزیه، تحلیل و نقد برگزار خواهیم کرد که برگزاری جلسات نقد و بررسی تحت عنوان «روایت صحنه» از جمله این اقدامات است که به بررسی آثار نمایشی در حال اجرا با موضوع انقلاب و دفاع مقدس خواهد پرداخت.

مدیرعامل انجمن تئاتر انقلاب و دفاع مقدس در ادامه گفت: برجسته‌سازی اقدامات پژوهشی و کارهای مطالعاتی از جمله موضوعاتی است که در دوره جدید فعالیت‌های این انجمن آن را مورد نظر قرار خواهیم داد و بیش از 10 درصد بودجه سازمانی انجمن را صرف کارهای پژوهشی در مورد منابع و مآخذ موجود در حوزه فرهنگ دفاع مقدس خواهیم کرد؛ البته پژوهشی که جنبه کاربردی داشته باشد یعنی تئوری‌پردازی صرف نباشد و در قالب دکترین به موضوعات پرداخته و خروجی آن نیز در عرصه عمل قابل استفاده باشد.

وی با اشاره به اینکه نقد، تحلیل و بررسی آثار نمایشی در حوزه تئاتر انقلاب و دفاع مقدس می‌تواند به ارتقای سلایق و ذائقه مخاطبان و همچنین رشد خلاقیت هنری هنرمندان فعال در این عرصه منجر شود، افزود: در حوزه ساختاری تئاتر انقلاب و دفاع مقدس تکانه‌هایی متناسب با زمان باید به وقوع بپیوندد؛ در راستای این موضوع توجه به تئاتر مستند است که تاکنون به آن کم‌توجهی شده است.

عاقل‌زاده تأکید کرد: تئاتر مستند و توجه به مستندسازی در تولید آثار نمایشی دفاع مقدس زمینه را برای پرداختی واقع‌گرایانه به این موضوع مهم فراهم می‌آورد و البته رویکرد بعدی انجمن توجه به تئاتر استراتژیک است یعنی تئاتری که بتواند علاوه بر تعیین یک خط فکر مشخص و مسلم در حوزه فرهنگ و هنر دفاع مقدس و مفهوم مقاومت به کار پایه‌ای و زیربنایی بپردازد و توجه به تئاتر کودک و نوجوان از جمله این ساز و کارهاست که با در نظر گرفتن جمعیت 13 میلیونی این قشر از مخاطبان که اکنون سال تحصیلی جدید خود را آغاز کرده‌اند بسیار مهم و راهبردی است.

این گزارش حاکی است پس از سخنان عاقل‌زاده، پرویز رادی دهنوی؛ مدیر تماشاخانه سرو در سخنان کوتاهی گفت: من از اردیبهشت سال جاری عهده‌دار مسئولیت این تماشاخانه شدم که پیش از آن میزبان یک جشنواره و تعداد معدودی اجرا بود.

وی گفت: از همان آغاز سعی ما این بود که با هم‌فکری و تشریک مساعی با کارشناسان حوزه تئاتر به ویژه با موضوع دفاع مقدس شرایطی پیش آید که این مجموعه که در فاصله کمی نسبت به سایر تماشاخانه‌های پایتخت قرار دارد بتواند هر شب شاهد اجرای نمایش‌های مرتبط با این حوزه ارزشی باشد.

دهنوی در پایان با اشاره به اینکه اولویت اجرای آثار در این تماشاخانه با نمایش‌های اقتباسی است، تصریح کرد: ما به تئاتر کودک و نوجوان نیز توجه داشته‌ و لذا فراخوان اعلام کرده‌ایم تا نمایش‌های عروسکی و کودک و نوجوان برای تولید جمع‌آوری شوند.

براساس این گزارش در پایان این مراسم نیز از مجموعه کتاب‌های پژوهشی «تئاتر مقاومت» رونمایی شد.