از نوحه‌سرایی‌های میرزای شوقی تا عزاداری سه سنگ در بهبهان
گروه اجتماعی: مردم بهبهان همچون دیگر ارادتمندان به سرور و سالار شهیدان در ماه محرم با نوحه‌های میرزای شوقی در یکصد سال گذشته و عزاداری سه سنگ حزن و اندوه این ماه را به عزا می‌نشینند.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) از خوزستان، با آغاز محرم مردم رخت عزا بر تن خود و شهرهایشان می‌کنند؛ به تناسب فرهنگ، طبیعت، آب و هوای هر شهر مراسم عزاداری سیدالشهداء(ع) در شهرها و روستاها برگزار می‌شود. محرم الحرام فرصتی است که علاوه بر پرداختن به باطن این واقعه عظیم به رسومات مردم در شهرهای مختلف استان پرداخته شود.
مردم بهبهان از جمله مردمانی هستند که در استان خوزستان از دیرباز عزای سیدالشهداء(ع) را در گویش محلیشان سنگین برگزار کرده و می‌کنند.
بشیر تجلی شاعر و مدیحه سرای بهبهانی در گفت‌وگو با ایکنای خوزستان، با بیان اینکه بهبهان همچون دیگر شهرهای ایران اسلامی در ماه محرم آداب و رسوم ویژه‌ای را دارد، گفت: مردم بهبهان قبل از شروع ماه محرم با نصب پرچم‌های عزاداری در کوچه‌ها و محلات و سردر خانه‌ها این مناسبت را گرامی می‌دارند.
وی با بیان اینکه بزرگان هیئات مذهبی و عزاداری در بهبهان در تکاپو و تلاش هستند تا جایگاه عزاداری امام حسین(ع) را آنچنان که شایسته است بزرگ بدارند، گفت: نوحه‌خوانی، زنجیرزنی و شبیه‌خوانی به رسم بهبهان در ماه محرم انجام می‌شود. شبیه‌خوانی در بهبهان در دو مرحله برگزار می‌شود. این رسم از گذشته تا کنون باقی مانده به این طریق که در بعدازظهر عاشورا خیمه‌های برپا شده را که نمادی از خیمه‌های اهل‌بیت(ع) در صحرای کربلا است آتش می‌زنند. بیش از 50 سال از قدمت این رسم می‌گذرد. همچنین این مراسم در امامزاده‌هایی همچون پیرحیدر، امامزاده فضل و امامزاده حسین اجرا می‌شود.
تجلی با بیان اینکه شیوه سینه‌زنی سه سنگ در بهبهان از گذشته تاکنون مرسوم بوده و هست، ادامه داد: مردم به رسم ادب لباس سیاه به تن کرده و بر روی دو زانو می‌نشینند و نوحه می‌خوانند. این رسم از زمان ناصرالدین‌شاه قاجار تا کنون در جریان است. سینه‌زنی سه سنگ جمعیتی زیاد و شور می‌طلبد. میرزا شوقی نوحه‌خوانی در زمان ناصرالدین شاه قاجار بود که این نوع عزاداری را مرسوم کرد. در این مراسم نوحه‌های وی نیز خوانده می‌شود.
این خادم حسینی با بیان اینکه در رسم سینه‌زنی سه سنگ عزاداران با سه ضرب سینه زده و پس از آن به پا می‌ایستند و خبردار می‌گویند، گفت: در عزاداری بهبهانی‌ها، نحوه ورود و خروج دسته‌های عزاداری در امامزاده‌ها قابل توجه است؛ به‌گونه‌ای که به هنگام ورود به صحن امامزاده دسته‌های عزادار در قالب گروه‌های چهار نفری کمر همدیگر را گرفته و با آهنگی خاص که به آن «کولکی» می‌گویند وارد صحن امامزاده می‌شوند. معروف‌ترین نوحه‌هایی که خوانده می‌شود عباس علمدار، حیف از علی‌اکبر و حسن یا حسین است. در این نوع سینه زنی این نوحه‌ها خوانده می‌شود و ترجیع بند آن حسن یا حسین است.
«روزی که سر حسین ما نیزه زدند
حسن یا حسین
مرغان هوا در آسمان خیمه زدند
مرغان هوا و ماهیان دریا از بهر حسین سنگ بر سینه زدند
حسن یا حسین»
وی به پخت نذری در ماه محرم بهبهان نیز اشاره کرد و گفت: حلیم، باقلا، حلوای گندی که با آرد و برنج، روغن و شکر پخته می‌شود. همچنین باقلا دنگی به معنای باقلای نیم‌پز به همراه نان از دیگر نذری‌هایی است که در این شهر پخت می‌شود.
تجلی گفت: بهبهان دارای مجمع‌الذاکرین است که آن را مرحوم حاج علی شاه روئین‌تن راه‌اندازی کرد. مردم در محله حاج روئین‌تن جمع شده و به عزاداری می‌پردازند. این مرحوم باغبانی بود که نوحه‌خوانی می‌کرد. وقتی که می‌دید قشر جوان در نوحه‌خوانی آنچنان مهارت ندارند و نوحه‌هایشان دارای اشتباهاتی است تصمیم گرفت که با جمعی از نوحه‌خوان‌های بهبهان آنچه که از این حرفه می‌دانند به جوانان بیاموزند. برای این کار استخاره گرفت. بزرگ شهر به وی گفت: این استخاره را برای چه موضوعی می‌خواهی که این قدر خوب آمده است؟. از آن زمان ذاکران و مداحان بهبهان یک ماه قبل از محرم دور هم جمع شده و نوحه‌خوانان را تربیت می‌کردند.
وی گفت: نوحه‌خوانان از شعرای آقایان موسوی، تمدن، سیدی، سروری و مرحوم میرزا شوقی استفاده کرده و می‌کنند.
