مهدوی خبر داد:
بررسی 2 موضوع فلسفی از منظر قرآن
گروه حوزه‌های علمیه: رئیس مؤسسه حکمت اشراق معنوی از بررسی دو موضوع فلسفی از منظر قرآن کریم در قالب دو تحقیق جداگانه خبر داد.
حجت‌الاسلام‌والمسلمین منصور مهدوی، رئیس مؤسسه حکمت اشراق معنوی در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) گفت: علل اربعه در واقع چهار علتی است که در منابع فلسفی از آن به عنوان علل پیدایش موجودات ذکر شده است.
وی افزود: علت فاعلی، علت غایی، علت صوری و علت مادی چهار علت در پیدایش یک موجود هستند که فیلسوفان در مباحث فلسفی خود مورد بحث قرار می‌دهند اما از منظر قرآن تاکنون به این موضوع پرداخته نشده بود.
مهدوی تصریح کرد: بنده در مقاله‌ای این موضوع را بررسی کردم و به صورت جدی، چهار علت از نظر قرآن بررسی شده است.
گفتنی است که این چهار نوع سبب و تبیین مهم درباره ماده شیء، صورت شیء، فاعل شیء و هدف شیء هستند و به ترتیب علت مادی، صوری، فاعلی و غایی نام دارند.
در واقع، این علت‌ها وجود هر چیز را بر اساس ماده آن شیء، صورت آن شیء، فاعل آن شیء و هدف آن شیء توضیح داده و تبیین می‌کنند؛ یعنی هر کدام، یک سبب از سبب‌هایی که موجب پیدایش موجود شده یا آن را به حرکت وا می‌دارد را برای ما آشکار می‌سازند. این سبب‌ها، یعنی علت‌هایی که موجب بروز یک امر (اعم از یک اتفاق یا یک موجود) می‌شوند، بسیار زیادند، اما دست کم چهار نوع علت وجود دارد که در مورد همه امور صدق می‌کند و چون ارسطو نخستین کسی بود که به این علت‌ها و اهمیت آن‌ها آگاه شد به همین سبب، آن ها را علت‌های چهارگانه ارسطویی می‌نامند.
مهدوی همچنین از بررسی موضوع «ذوات الاسباب» و اینکه آیا ریشه قرآنی دارد یا نه خبر داد و اظهار کرد: این موضوع نیز در تحقیقی از بنده مورد بررسی قرار گرفت.
مهدوی بیان کرد: مسئله ذوات الاسباب موضوعی فلسفی است که برخی فلاسفه از جمله بوعلی سینا به آن پرداخته است.
وی تاکید کرد: ریشه قرآنی این موضوع فلسفی نیز در قالب مقاله‌ای بررسی شد و آیات متعددی نیز در مقاله ذکر شده است.
یادآور می‌شود، برخی از منطق‌دانان، مانند شیخ الرئیس، محقق طوسی، صدرالمتألّهین و علّامه طباطبائی پس از تقسیم برهان به «لمّی» و «انّی مطلق» و «دلیل»، متعرّض قاعده «ذوات الاسباب» شده و گفته‌اند چیزی که دارای سبب نیست باید بیّن باشد. ظاهر عبارات این دسته از منطق‌دانان آن است که یقینیات یا باید از اوّلیات باشند و یا از راه علت(برهان لمّی) معلوم شده باشند. از سوی دیگر، شیخ الرئیس و علّامه طباطبائی با صراحت تمام، نوعی از برهان انّی را معطی یقین میدانند.
وی افزود: علت فاعلی، علت غایی، علت صوری و علت مادی چهار علت در پیدایش یک موجود هستند که فیلسوفان در مباحث فلسفی خود مورد بحث قرار می‌دهند اما از منظر قرآن تاکنون به این موضوع پرداخته نشده بود.
مهدوی تصریح کرد: بنده در مقاله‌ای این موضوع را بررسی کردم و به صورت جدی، چهار علت از نظر قرآن بررسی شده است.
گفتنی است که این چهار نوع سبب و تبیین مهم درباره ماده شیء، صورت شیء، فاعل شیء و هدف شیء هستند و به ترتیب علت مادی، صوری، فاعلی و غایی نام دارند.
در واقع، این علت‌ها وجود هر چیز را بر اساس ماده آن شیء، صورت آن شیء، فاعل آن شیء و هدف آن شیء توضیح داده و تبیین می‌کنند؛ یعنی هر کدام، یک سبب از سبب‌هایی که موجب پیدایش موجود شده یا آن را به حرکت وا می‌دارد را برای ما آشکار می‌سازند. این سبب‌ها، یعنی علت‌هایی که موجب بروز یک امر (اعم از یک اتفاق یا یک موجود) می‌شوند، بسیار زیادند، اما دست کم چهار نوع علت وجود دارد که در مورد همه امور صدق می‌کند و چون ارسطو نخستین کسی بود که به این علت‌ها و اهمیت آن‌ها آگاه شد به همین سبب، آن ها را علت‌های چهارگانه ارسطویی می‌نامند.
مهدوی همچنین از بررسی موضوع «ذوات الاسباب» و اینکه آیا ریشه قرآنی دارد یا نه خبر داد و اظهار کرد: این موضوع نیز در تحقیقی از بنده مورد بررسی قرار گرفت.
مهدوی بیان کرد: مسئله ذوات الاسباب موضوعی فلسفی است که برخی فلاسفه از جمله بوعلی سینا به آن پرداخته است.
وی تاکید کرد: ریشه قرآنی این موضوع فلسفی نیز در قالب مقاله‌ای بررسی شد و آیات متعددی نیز در مقاله ذکر شده است.
یادآور می‌شود، برخی از منطق‌دانان، مانند شیخ الرئیس، محقق طوسی، صدرالمتألّهین و علّامه طباطبائی پس از تقسیم برهان به «لمّی» و «انّی مطلق» و «دلیل»، متعرّض قاعده «ذوات الاسباب» شده و گفته‌اند چیزی که دارای سبب نیست باید بیّن باشد. ظاهر عبارات این دسته از منطق‌دانان آن است که یقینیات یا باید از اوّلیات باشند و یا از راه علت(برهان لمّی) معلوم شده باشند. از سوی دیگر، شیخ الرئیس و علّامه طباطبائی با صراحت تمام، نوعی از برهان انّی را معطی یقین میدانند.
