تعزیه‌خوان نوجوان:
خدمت در دستگاه حضرت اباعبدالله‌الحسین(ع) بهترین نقش است/ ویژگی‌های اخلاقی یک تعزیه‌خوان واقعی
کانون خبرنگاران نبأ: آرمان بحیرایی، تعزیه‌خوان نوجوان کشورمان گفت: در دستگاه عظیم حضرت اباعبدالله‌الحسین(ع) مهم نیست نقش حضرت عباس(ع) را بازی کنی یا نقش شمر و یزید را. مهم این است که همه در این دستگاه برای آقا اباعبدلله(ع) خدمت می‌کنیم.
به گزارش کانون خبرنگاران ایکنا، نبأ، آرمان بحیرایی، نوجوان تعزیه‌خوان که دوازدهمین بهار زندگی خود را سپری می‌کند نزدیک به دو سال است که قدم به عرصه شبیه‌خوانی گذاشته است. او که آغاز فعالیتش به حضور در مجمع تعزیه آل طاها برمی‌گردد با شرکت در دوره‌های آموزشی و شاگردی نزد اساتید این عرصه می‌کوشد هرچه بیشتر با هنر تعزیه‌خوانی و دستگاه‌های موسیقی مربوط به آن، آشنا شود. کانون خبرنگاران ایکنا، نبأ گفت‌وگویی با این تعزیه‌خوان نوجوان انجام داده است که متن آن را در ذیل می‌خوانیم:
آرمان بحیرایی درباره علاقه و شروع فعالیتش در هنر تعزیه‌خوانی، بیان کرد: از دوران کودکی به هنر تعزیه‌خوانی علاقه‌مند بودم و خانواده‌ام با دیدن این علاقه مرا به مجالس مختلف تعزیه‌خوانی می‌بردند. در مقطعی در کلاس‌های آموزش تعزیه شرکت کردم و با کسب تجربه از اساتید عزیزم توانستم بر اساس سنی که داشتم در نقش‌هایی همچون حضرت سکینه(س)، حضرت قاسم(ع) و ... برای اجرا در تعزیه‌های مختلف شرکت کنم. در واقع اولین فعالیتم از مجمع تعزیه آل طاها آغاز شد.
وی با بیان اینکه به خاطر عشق و ارادتی که به حضرت اباعبدالله‌الحسین(ع) دارم، دوست دارم از طریق هنر تعزیه‌خوانی به ایشان خدمت کنم، گفت: در حال حاضر آقایان امیر سلیمانی‌مقدم، علاءالدین قاسمی و محمد رضایی و علیرضا سعیدی از اساتید من هستند و از تجربیات مرتضی صفاریان، رضا حیدری و... که از بزرگان تعزیه کشور هستند نیز استفاده میکنم؛ حسینیه قودجان خوانسار یکی از بهترین حسینیه‌ها برای خواندن تعزیه است و من هم بسیار علاقه‌مند هستم با کسب تجربه‌های بیشتر برای تعزیه‌خوانی وارد این حسینیه شوم.
این نوجوان تعزیه‌خوان و با استعداد کشور در مورد علاقه خود به مخالف‌خوانی و دلیل آن می‌گوید: زمانی که وارد صحنه تعزیه‌خوانی می‌شوم و صدای مارش‌هایی که زده می‌شود و همین‌طور ترومپت و شیپور، هیجانات خاصی را به من وارد می‌کند چراکه بعد از صدای مارش، مخالف‌خوان شروع به اجرا می‌کند و این نوع از اجرا را دوست دارم. با توجه به آموزش‌هایی که دیده‌ام و تجربیاتی که کسب کرده‌ام به این نتیجه رسیده‌ام که در حال حاضر بهتر است در موافق‌خوانی پیش بروم که در این راستا هم‌اکنون نقش حضرت قاسم(ع) را بازی میکنم و امیدوارم تا چند سال دیگر بتوانم به بازی در نقش حضرت علی اکبر(ع)، حضرت عباس(ع) و ... بپردازم.
خدمت به آقا مهم است
وی با بیان اینکه تعزیه‌خوانی باعث می‌شود که ایثار و فداکاری امام حسین(ع) و خاندان و یاران ایشان که 1400 سال پیش اتفاق افتاده است را به مردم یادآوری کنیم، گفت: در دستگاه عظیم حضرت اباعبدالله‌الحسین(ع) مهم نیست نقش حضرت عباس(ع) را بازی کنی یا نقش شمر و یزید را. حتی ممکن است شخصی کفش‌های مردم را جفت کند و یا به عزاداران حسینی چای بدهد؛ مهم این است که همه در این دستگاه برای آقا اباعبدلله(ع) خدمت می‌کنیم.
بحیرایی در پاسخ به اینکه چطور می‌تواند در مقابل بزرگان تعزیه کشور، اعتماد به نفس خود را حفظ کند و بر نقش خود مسلط باشد، گفت: کسی که وارد دستگاه تعزیه‌خوانی می‌شود، از این امر مطلع است که باید در جمع بزرگان بخواند. درست است داشتن مقداری استرس و اضطراب در ابتدای امر، مسئله‌ای طبیعی است؛ اما با همدلی اعضای گروه این موضوع کم‌رنگ می‌شود و از بین می‌رود. من نیز از این امر مستثنی نبوده و با کمک و لطفی که دوستانم داشتند توانستم به این اعتماد به نفس در اجرا برسم. زمانی که یک گروه برای اجرا دورهم جمع می‌شوند بحمدالله هوای همدیگر را دارند به عنوان مثال اگر در حین اجرا مطلبی فراموش شود و اتفاق خاصی بیفتد با ورود و کمک دیگران موجب می‌شود که هیچ نقصی در اجرا مشاهده نشود.
وی با بیان اینکه احترام به پیشکسوتان عرصه تعزیه‌خوانی بر ما واجب است، اظهار کرد: ارتباط من با افراد پیشکسوتی که در این عرصه با هم همکاری داریم بسیار محترمانه است؛ همیشه سعی‌ام بر این بوده که از بزرگان تعزیه درس بیاموزم و تجربه کسب کنم چه از لحاظ تکنیکی و چه از لحاظ اخلاقی. همچنین با دوستان هم‌سن خودم رابطه بسیار صمیمانه‌ای دارم؛ با هم جلساتی می‌گذاریم و تعزیه می‌خوانیم و یک سری نکات از هم یاد می‌گیریم که این مسئله باعث ارتقای اخلاقی و تکنیکی ما می‌شود.
آرمان بحیرایی با اشاره به اینکه واکنش‌های مردم در حین اجرا، بسیار در ایفای نقش تأثیرگذار است، بیان کرد: خیلی خوب است اگر مردم در حین اجرای تعزیه همراهی و همکاری لازم را داشته باشند، مثلا در هنگام اجرای تعزیه شهادت حضرت قاسم(ع) زمانی که گفتم شهنشاه دشت نجف یا علی... همکاری لازم انجام نشد. تمام واکنش‌ها در حین اجرا مثل گریه کردن، حزن و اندوه داشتن و یا حسین گفتن‌ها به تعزیه‌خوان روحیه و انرژی مضاعف می‌دهد که این امر برمی‌گردد به اینکه آن جمعیت چقدر با تعزیه آشنایی دارند و با آن مأنوس هستند.
ایفای نقش جوانمرد قصاب
این نوجوان تعزیه‌خوان از ایفای نقش جوانمرد قصاب و حال و هوای آن روز می‌گوید: سال گذشته همراه با گروهی که در حال حاضر در آنجا مشغول به فعالیت هستم به سرپرستی آقای امیر سلیمانی‌مقدم در جشنواره‌ای تحت عنوان قربان تا غدیر شرکت کردیم که در این جشنواره، حدود 20 گروه تعزیه‌خوانی شاید حتی بیشتر حضور داشتند و همه از بزرگان و پیشکسوتان عرصه تعزیه‌خوانی بودند و ما در سطح بچه‌خوانی حضور داشتیم؛ با تمرین پیوسته‌ای که در حدود دو ماه داشتیم و با اجرای عالی اعضای گروه، به لطف خدا و امام حسین(ع) توانستیم رتبه برتر را کسب کنیم.
وی افزود: نقش جوانمرد قصاب مطابق با گروه سنی من نبود، اما افتخار رقابت با بزرگان تعزیه‌خوانی، خاطره‌ای به یادماندنی و وصف‌ناپذیر را در ذهن من نقش بست؛ به‌ویژه زمانی که با واکنش و استقبال خوب مردم همراه بود.
بحیرایی در پاسخ به اینکه چطور با وجود تنوع نقش‌ها و اشعار توانسته است آنها را به خاطر بسپارد، بیان کرد: اشعار دارای ریتم و موسیقی هستند و من با همان ریتم آنها را به خاطر می‌سپارم؛ با توجه به اینکه اشعار روضه‌خوانی مختلف هستند، مقداری کار را راحت‌تر می‌کند. با تمریناتی که داشتم تمام نسخه‌های اصلی که در دهه اول ماه محرم خوانده می‌شود را حفظ کرده‌ام.
نوجوان تعزیه‌خوان در پاسخ به اینکه آیا تا به حال اتفاق افتاده است که شعری از خاطرش برود؟ گفت: بله، به دلیل تعداد بسیار نسخه‌های تعزیه‌خوانی فراموش کردن اشعار امری طبیعی است به خصوص در ابتدای کار و ممکن است برای همه تعزیه‌خوان‌ها و در برهه‌های مختلف این اتفاق بیفتد، اما این موضوع با همکاری اعضای گروه حل می‌شود؛ به‌عنوان مثال در حین اجرا اگر گروه موسیقی متوجه شود که در خواندن شعر تأخیر پیش آمده سریع می‌نوارد تا من آن شعر را به خاطر بیاورم و یا نگاهی به نسخه بکنم.
عنایات امام حسین(ع) و عوض شدن مسیر زندگی
آرمان بحیرایی از عنایات امام حسین(ع) و عوض شدن مسیر زندگی‌اش می‌گوید: حدود یک سال و نیم قبل در دهه اول ماه محرم به پیشنهاد یکی از دوستانم قرار بود در یک گروه تعزیه نقش یکی از طفلان حضرت مسلم(ع) را بازی کنم اما یکی از اشخاص آن گروه تعزیه اصرار داشت که حتما باید خودش این نقش را اجرا کند وگرنه نسخه‌اش را به کسی نمی‌دهد که با توجه به مسائل پیش آمده از آن گروه جدا شدم و به گروه دیگری ملحق شدم که دقیقا دوهفته بعد در همان مجلس نقش طفلان مسلم را بازی کردم و این از عنایات امام حسین(ع) بود که موجب شد با گروه خوبی همراه شوم.
وی درباره برنامه‌ریزی تحصیلی همزمان با اجرا به‌ویژه در ایام ماه محرم و صفر، گفت: تعزیه‌خوانی باید حتما همراه با عشق و علاقه باشد؛ مسلما در این دو ماه، مسئولیت سنگینی در پیش دارم به طوری که حتی پیش می‌آید در یک روز باید در سه جا تعزیه بخوانم و در عین حال نقش‌های متفاوتی اجرا کنم؛ گاهی لطمه کوچکی به درسم وارد می‌شود ولی سعی میکنم با برنامه‌ریزی و تلاش بیشتر آن را جبران کنم. اتفاقا همین حفظ کردن اشعار تعزیه و مرور آنها باعث تقویت حافظه‌ام می‌شود و بهتر می‌توانم دروس خود را به خاطر بسپارم.
ویژگی‌های اخلاقی یک تعزیه‌خوان واقعی
بحیرایی با اشاره به ویژگی‌های اخلاقی یک تعزیه‌خوان واقعی، عنوان کرد: یک تعزیه‌خوان واقعی و مخلص باید در زمان برخورد با مردم با احترام رفتار کند و همیشه در مقابل آنها متواضع باشد، در این صورت است که مردم نیز به او احترام می‌گذارند و دوستش دارند و باید همیشه این مسئله را در نظر داشته باشد که در مقام نوکری حضرت اباعبدلله الحسین(ع) به دیگران احترام بگذارد.
فاطمه حبیبی
آرمان بحیرایی درباره علاقه و شروع فعالیتش در هنر تعزیه‌خوانی، بیان کرد: از دوران کودکی به هنر تعزیه‌خوانی علاقه‌مند بودم و خانواده‌ام با دیدن این علاقه مرا به مجالس مختلف تعزیه‌خوانی می‌بردند. در مقطعی در کلاس‌های آموزش تعزیه شرکت کردم و با کسب تجربه از اساتید عزیزم توانستم بر اساس سنی که داشتم در نقش‌هایی همچون حضرت سکینه(س)، حضرت قاسم(ع) و ... برای اجرا در تعزیه‌های مختلف شرکت کنم. در واقع اولین فعالیتم از مجمع تعزیه آل طاها آغاز شد.
وی با بیان اینکه به خاطر عشق و ارادتی که به حضرت اباعبدالله‌الحسین(ع) دارم، دوست دارم از طریق هنر تعزیه‌خوانی به ایشان خدمت کنم، گفت: در حال حاضر آقایان امیر سلیمانی‌مقدم، علاءالدین قاسمی و محمد رضایی و علیرضا سعیدی از اساتید من هستند و از تجربیات مرتضی صفاریان، رضا حیدری و... که از بزرگان تعزیه کشور هستند نیز استفاده میکنم؛ حسینیه قودجان خوانسار یکی از بهترین حسینیه‌ها برای خواندن تعزیه است و من هم بسیار علاقه‌مند هستم با کسب تجربه‌های بیشتر برای تعزیه‌خوانی وارد این حسینیه شوم.
این نوجوان تعزیه‌خوان و با استعداد کشور در مورد علاقه خود به مخالف‌خوانی و دلیل آن می‌گوید: زمانی که وارد صحنه تعزیه‌خوانی می‌شوم و صدای مارش‌هایی که زده می‌شود و همین‌طور ترومپت و شیپور، هیجانات خاصی را به من وارد می‌کند چراکه بعد از صدای مارش، مخالف‌خوان شروع به اجرا می‌کند و این نوع از اجرا را دوست دارم. با توجه به آموزش‌هایی که دیده‌ام و تجربیاتی که کسب کرده‌ام به این نتیجه رسیده‌ام که در حال حاضر بهتر است در موافق‌خوانی پیش بروم که در این راستا هم‌اکنون نقش حضرت قاسم(ع) را بازی میکنم و امیدوارم تا چند سال دیگر بتوانم به بازی در نقش حضرت علی اکبر(ع)، حضرت عباس(ع) و ... بپردازم.
خدمت به آقا مهم است
وی با بیان اینکه تعزیه‌خوانی باعث می‌شود که ایثار و فداکاری امام حسین(ع) و خاندان و یاران ایشان که 1400 سال پیش اتفاق افتاده است را به مردم یادآوری کنیم، گفت: در دستگاه عظیم حضرت اباعبدالله‌الحسین(ع) مهم نیست نقش حضرت عباس(ع) را بازی کنی یا نقش شمر و یزید را. حتی ممکن است شخصی کفش‌های مردم را جفت کند و یا به عزاداران حسینی چای بدهد؛ مهم این است که همه در این دستگاه برای آقا اباعبدلله(ع) خدمت می‌کنیم.
بحیرایی در پاسخ به اینکه چطور می‌تواند در مقابل بزرگان تعزیه کشور، اعتماد به نفس خود را حفظ کند و بر نقش خود مسلط باشد، گفت: کسی که وارد دستگاه تعزیه‌خوانی می‌شود، از این امر مطلع است که باید در جمع بزرگان بخواند. درست است داشتن مقداری استرس و اضطراب در ابتدای امر، مسئله‌ای طبیعی است؛ اما با همدلی اعضای گروه این موضوع کم‌رنگ می‌شود و از بین می‌رود. من نیز از این امر مستثنی نبوده و با کمک و لطفی که دوستانم داشتند توانستم به این اعتماد به نفس در اجرا برسم. زمانی که یک گروه برای اجرا دورهم جمع می‌شوند بحمدالله هوای همدیگر را دارند به عنوان مثال اگر در حین اجرا مطلبی فراموش شود و اتفاق خاصی بیفتد با ورود و کمک دیگران موجب می‌شود که هیچ نقصی در اجرا مشاهده نشود.
وی با بیان اینکه احترام به پیشکسوتان عرصه تعزیه‌خوانی بر ما واجب است، اظهار کرد: ارتباط من با افراد پیشکسوتی که در این عرصه با هم همکاری داریم بسیار محترمانه است؛ همیشه سعی‌ام بر این بوده که از بزرگان تعزیه درس بیاموزم و تجربه کسب کنم چه از لحاظ تکنیکی و چه از لحاظ اخلاقی. همچنین با دوستان هم‌سن خودم رابطه بسیار صمیمانه‌ای دارم؛ با هم جلساتی می‌گذاریم و تعزیه می‌خوانیم و یک سری نکات از هم یاد می‌گیریم که این مسئله باعث ارتقای اخلاقی و تکنیکی ما می‌شود.
آرمان بحیرایی با اشاره به اینکه واکنش‌های مردم در حین اجرا، بسیار در ایفای نقش تأثیرگذار است، بیان کرد: خیلی خوب است اگر مردم در حین اجرای تعزیه همراهی و همکاری لازم را داشته باشند، مثلا در هنگام اجرای تعزیه شهادت حضرت قاسم(ع) زمانی که گفتم شهنشاه دشت نجف یا علی... همکاری لازم انجام نشد. تمام واکنش‌ها در حین اجرا مثل گریه کردن، حزن و اندوه داشتن و یا حسین گفتن‌ها به تعزیه‌خوان روحیه و انرژی مضاعف می‌دهد که این امر برمی‌گردد به اینکه آن جمعیت چقدر با تعزیه آشنایی دارند و با آن مأنوس هستند.
ایفای نقش جوانمرد قصاب
این نوجوان تعزیه‌خوان از ایفای نقش جوانمرد قصاب و حال و هوای آن روز می‌گوید: سال گذشته همراه با گروهی که در حال حاضر در آنجا مشغول به فعالیت هستم به سرپرستی آقای امیر سلیمانی‌مقدم در جشنواره‌ای تحت عنوان قربان تا غدیر شرکت کردیم که در این جشنواره، حدود 20 گروه تعزیه‌خوانی شاید حتی بیشتر حضور داشتند و همه از بزرگان و پیشکسوتان عرصه تعزیه‌خوانی بودند و ما در سطح بچه‌خوانی حضور داشتیم؛ با تمرین پیوسته‌ای که در حدود دو ماه داشتیم و با اجرای عالی اعضای گروه، به لطف خدا و امام حسین(ع) توانستیم رتبه برتر را کسب کنیم.
وی افزود: نقش جوانمرد قصاب مطابق با گروه سنی من نبود، اما افتخار رقابت با بزرگان تعزیه‌خوانی، خاطره‌ای به یادماندنی و وصف‌ناپذیر را در ذهن من نقش بست؛ به‌ویژه زمانی که با واکنش و استقبال خوب مردم همراه بود.
بحیرایی در پاسخ به اینکه چطور با وجود تنوع نقش‌ها و اشعار توانسته است آنها را به خاطر بسپارد، بیان کرد: اشعار دارای ریتم و موسیقی هستند و من با همان ریتم آنها را به خاطر می‌سپارم؛ با توجه به اینکه اشعار روضه‌خوانی مختلف هستند، مقداری کار را راحت‌تر می‌کند. با تمریناتی که داشتم تمام نسخه‌های اصلی که در دهه اول ماه محرم خوانده می‌شود را حفظ کرده‌ام.
نوجوان تعزیه‌خوان در پاسخ به اینکه آیا تا به حال اتفاق افتاده است که شعری از خاطرش برود؟ گفت: بله، به دلیل تعداد بسیار نسخه‌های تعزیه‌خوانی فراموش کردن اشعار امری طبیعی است به خصوص در ابتدای کار و ممکن است برای همه تعزیه‌خوان‌ها و در برهه‌های مختلف این اتفاق بیفتد، اما این موضوع با همکاری اعضای گروه حل می‌شود؛ به‌عنوان مثال در حین اجرا اگر گروه موسیقی متوجه شود که در خواندن شعر تأخیر پیش آمده سریع می‌نوارد تا من آن شعر را به خاطر بیاورم و یا نگاهی به نسخه بکنم.
عنایات امام حسین(ع) و عوض شدن مسیر زندگی
آرمان بحیرایی از عنایات امام حسین(ع) و عوض شدن مسیر زندگی‌اش می‌گوید: حدود یک سال و نیم قبل در دهه اول ماه محرم به پیشنهاد یکی از دوستانم قرار بود در یک گروه تعزیه نقش یکی از طفلان حضرت مسلم(ع) را بازی کنم اما یکی از اشخاص آن گروه تعزیه اصرار داشت که حتما باید خودش این نقش را اجرا کند وگرنه نسخه‌اش را به کسی نمی‌دهد که با توجه به مسائل پیش آمده از آن گروه جدا شدم و به گروه دیگری ملحق شدم که دقیقا دوهفته بعد در همان مجلس نقش طفلان مسلم را بازی کردم و این از عنایات امام حسین(ع) بود که موجب شد با گروه خوبی همراه شوم.
وی درباره برنامه‌ریزی تحصیلی همزمان با اجرا به‌ویژه در ایام ماه محرم و صفر، گفت: تعزیه‌خوانی باید حتما همراه با عشق و علاقه باشد؛ مسلما در این دو ماه، مسئولیت سنگینی در پیش دارم به طوری که حتی پیش می‌آید در یک روز باید در سه جا تعزیه بخوانم و در عین حال نقش‌های متفاوتی اجرا کنم؛ گاهی لطمه کوچکی به درسم وارد می‌شود ولی سعی میکنم با برنامه‌ریزی و تلاش بیشتر آن را جبران کنم. اتفاقا همین حفظ کردن اشعار تعزیه و مرور آنها باعث تقویت حافظه‌ام می‌شود و بهتر می‌توانم دروس خود را به خاطر بسپارم.
ویژگی‌های اخلاقی یک تعزیه‌خوان واقعی
بحیرایی با اشاره به ویژگی‌های اخلاقی یک تعزیه‌خوان واقعی، عنوان کرد: یک تعزیه‌خوان واقعی و مخلص باید در زمان برخورد با مردم با احترام رفتار کند و همیشه در مقابل آنها متواضع باشد، در این صورت است که مردم نیز به او احترام می‌گذارند و دوستش دارند و باید همیشه این مسئله را در نظر داشته باشد که در مقام نوکری حضرت اباعبدلله الحسین(ع) به دیگران احترام بگذارد.
فاطمه حبیبی
