دیدگاه امام علی(ع) درباره خلق آفرینش و مقایسه با «بیگ بنگ»/ لزوم تعامل حوزه و سازمان فضایی

به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) در ابتدای این همایش که امروز 15 مهرماه برگزار شد محسن بهرامی، رئیس سازمان فضایی کشور  در سخنانی گفت: مسیری که در غرب در زمینه هوافضا شکل گرفت مسیر این علم را توسعه و پیشرفت داد وگرنه اصل این مباحث در مطالعات اسلامی وجود داشته است ولی در مطالعات غربی از ارجاع به مطالعات اسلامی خودداری می‌شده است.
وی ادامه داد: تا قبل از انقلاب فعالیت‌های هوافضا تعمیر و نگهداری بود و رشته هوافضایی نیز  در دانشگاه علم و صنعت وجود داشته و در پلی تکنیک نیز توجهاتی به این رشته بوده است و بعد از انقلاب، توجه به این موضوع رو به رشد و تزاید بود و صنعت موشکی و پهباد شکل گرفت.
بهرامی عنوان کرد: در سال‌های 64 و 65 مهندسی هوافضا در وزارت علوم شکل گرفت و دوره‌های کارشناسی تا دکترا ایجاد شد و برخی دانشگاه‌ها تدریس این مقاطع را برعهده گرفتند و در سال 1382 بحث بر این شد تا سازمان فضایی شکل بگیرد زیرا سازمان‌های فضایی عنوان و ادبیات صلح آمیز دارند هر چند تحت این عنوان فعالیت‌های نظامی نیز انجام می دهند.
رئیس پژوهشگاه هوافضا با اشاره به مرکز سنجش از دور ایران که در زمان قبل از انقلاب نیز بوده است تصریح کرد: در حال حاضر ما توانایی ساختن ماهواره تا صد کیلوگرم و پرتاب آن را داریم البته استفاده‌هایی که از ماهواره می شود بسیار متنوع و متعدد است و بسیاری از فعالیت ها مانند پخش زنده یک فوتبال و یا ارتباط تصویری با نقطه دیگری در دنیا با کارهای ماهواره‌ای صورت می گیرد.
وی گفت: سه ماهواره در حال ساخت به نام‌های ظفر، امیرکبیر و شهید صدر در حال ساخت داریم که ساخت یکی از آن ها تقریبا تمام شده است.
وی افزود: امروز رفتن به ماه موضوعی قابل پذیرش است و همه می‌دانند می‌شود فقط بحث بر صرفه اقتصادی و مسایلی چون زمان و .. است.
بهرامی بیان کرد: ما باید در فضای جدید کنونی هوافضایی در دنیا مخصوصا به خاطر سابقه تمدنی جایگاه خود را بشناسیم و ارتقاء دهیم و نباید غافل شویم زیرا بودن و شکل بودن ما بیشتر جنبه باوری و فرهنگی دارد تا فیزیکی؛ زیرا اگر یک بنا ساخته شد که باورهای ما در آن متجلی نباشد حتما سبک زندگی ما را هم تغییر خواهد داد.   
وی افزود: حوزه علمیه باید روی این مسئله برای نسل سال‌های 2050 به بعد فعالیت داشته باشد و زمینه‌های فرهنگی و تمدنی این کار را پایه‌ریزی کند.
بهرامی با اشاره به سند توسعه هوافضای کشور و تاکید بر تولید علم بومی در این زمینه بیان کرد: زمینه‌های گسترده‌ای برای کار وجود دارد بنابراین ابتدا باید آینده‌نگری داشته باشیم به خصوص با توجه به حرکت به سمت تمدن اسلامی ایرانی و در این عرصه برنامه‌ریزی کنیم.
وی افزود: باید روی توسعه مبانی تفکری و فرهنگی برای آینده هوافضا تلاش بیشتری بشود بنابراین به نظر می رسد برای پیاده کردن نظام سند جامع سرمایه‌گذاری جهت‌دار و نگاه بهتری باید به آن داشته باشیم و بعد فرهنگی ما باید در این مسئله برجسته‌تر از دیگران باشد.
دیدگاه امام علی(ع) درباره خلق آفرینش و مسئله «بیگ بنگ»
در ادامه حجت‌الاسلام والمسلمین علی زمانی، استاد هیئت و نجوم حوزه با اشاره به فلسفه‌های مضاف مرتبط با هوافضا بیان کرد: بخشی از طبیعیات در فلسفه مربوط به همین بحث هوافضا است؛ فلسفه مضاف رابطه بین جرم و حرکت و فضا را مورد بررسی قرار داده است که باید هم جرم، هم جسم و هم حرکت شناخته شود زیرا دانشمندان قدیم در فلسفه و حکمت بین جرم و جسم فرق می‌گذاشتند.
استاد فلسفه و نجوم حوزه افزود: امروزه می دانیم که اگر از کره خاکی بعد از اینکه پوسته‌ای از آن کنار رود اجرام مانند دیگی جوشان در داخل این کره زیر و رو می‌شوند و گاهی مانند آتشفشان به بیرون می‌ریزد. الان روی کره زمین در هر ثانیه چند تن خاک اضافه می‌شود ولی خدا طوری زمین را قرار داده که به علت گریز از مرکز همه جذب نمی شود وگرنه کره خاکی بسیار سوزان و گرم می‌شد.
زمانی عنوان کرد: امروز اگر کسی بخواهد فلسفه را خوب بفهمد بخش زیادی از آن مرتبط با فهم فیزیک جدید است و ارتباط تنگاتنگی میان این دو وجود دارد.
استاد فلسفه حوزه علمیه با اشاره به ظرفیت برای توسعه این مباحث در حوزه که در سند توسعه هوافضا نیز درباره تدوین فلسفه مضاف هوافضا بر این رسالت تاکید شده است اظهار کرد: به حقیر پیشنهاد این کار داده شده که کتابی بنویسیم ولی این کار وظیفه اولیه مدیران حوزه است و اگر آنان استقبال کنند به جایی خواهد رسید
وی تاکید کرد: از نظر عقلی واجب است که بحث فلسفه مضاف نجوم و هوافضا در حوزه جدی تر گرفته شود زیرا کارهایی نیز که تاکنون بنده و امثال من کرده‌اند مورد توجه حوزه نبوده و ما هم به سفارش بزرگانی مانند علامه حسن زاده آملی این کار را کرده‌ایم زیرا فرمودند نگذارید این علوم در حوزه منقرض شود.
این استاد نجوم قرآنی گفت: متاسفانه مباحث هیئت و نجوم در حوزه در حال انقراض است و از نظر حوزه کنونی این مسایل مورد اهتمام نیست از جمله حتی مباحثی مانند کیفیت استخراج قبله که علامه شعرانی نیز بحث بسیار دشواری در این زمینه داشته اند نیز مورد توجه نیست.
زمانی با اشاره به مسئله انفجار بزرگ ادامه داد: بحث انفجار بزرگ امروز بحث داغ دانشمندان زمین است و معتقدند که یک روزی این انفجار رخ داده تا جهان به وضعیت کنونی رسیده است البته برخی دانشمندان نیز آن را نفی کرده‌اند و اخیرا نیز فردی گفته به اندازه ای که دانشمندان در اثبات این نظریه کتاب نوشته‌اند به همان اندازه و یا بیشتر در رد آن مطلب نوشته شده است.
وی تاکید کرد: یکی از ائمه(ع) که بهتر و بیشتر از همه در این زمینه سخن گفته امام علی(ع) است؛ ایشان در خطبه اول نهج البلاغه نظریه خاصی دارند و از آیات استخراج شده که فرموده‌اند حق تعالی وقتی آفرینش را شروع کرد آنچه مورد آفرینش بود امور مجرده بود و مادیات نبود و وقتی خواست اجرام را بیافریند ابتدا جو را شکافت و بعد آب را در داخل این جو ریخت و دخانی که دود نداشت از وسط این آب پدید آمد لذا می‌بینیم خیلی از کرات مانند زحل و مشتری جرم زمینی ندارند و توده‌های عظیمی از عناصر هستند ولی ماه و زمین و عطارد و ... جرم زمینی دارند.
وی تاکید کرد: امام فرمود ابتدا خدا فضا را باز کرد که از آیات قرآن نیز موید گرفته‌اند و بعد آب آفریده شد و آب به گونه ای بوده که در داخل آن همه عناصر وجود داشته و این آب بر هم کوبیده شد و گازها و دخان زیادی از آن به سمت و سوی فضا پراکنده شده که برخی جرم زمینی دارند و برخی نیز جرم زمینی ندارند که این نظریه از همه نظریات بهتر است.
این محقق حوزه تصریح کرد: قرآن از دو راه برهان انی و منطقی و براهین لمی استفاده زیادی برده است که این برهان انی که امام علی فرموده از جهتی برهان لمی نیز می‌شود و آن جهتش این است که ائمه معصوم هستند و خلاف واقع ندارند و علت را در فرمایش خود بیان می‌کنند لذا مفاد معلولی آنان پشتوانه عصمت دارد که این برهان را در هیچ جای دیگری نمی‌توانیم پیدا کنیم و این نظریه خیلی برای ما قابل پذیرش تر از انفجار بزرگ است.
همچنین حسن‌نیا، رئیس اداره طرح و توسعه ایستگاه‌های زمینی سازمان هوافضا در این نشست در پاسخ به سؤالی درباره اینکه آیا بشر توانسته به فضا سفر کند گفت: با مطالعه کارهایی که در 50 سال اخیر در فضا رخ داده می‌توان نتیجه گرفت که بشر به فضا سفر کرده است و جای شک و تردیدی در دسترسی به این مسئله وجود ندارد.
وی در پاسخ به این سؤال که چرا در سازمان فضایی کشور روی موضاعات علمی نجومی کمتر کار می شود افزود: هدف ما تامین نیازهای کاربردی کشور و روزمره در سازمان است به همین دلیل کمتر به سؤالات بنیادی نجومی توجه داریم لذا مسایلی مانند ارتباطات مخابراتی یکی از مهمترین اهداف است.
لزوم تعامل حوزه و سازمان فضایی کشور
حسن‌نیا تصریح کرد: اگر موضوعی نظری مهم از سوی حوزه و دانشگاه به سازمان هوافضا ارایه شود و قابلیت توسعه علمی داشته باشد قطعا سازمان حمایت خواهد کرد.
همچنین صادقی نائینی، رئیس مرکز سنجش از دور سازمان هوافضا گفت: سازمان فضایی کشور سازمان جوانی است و ساختار آن از بخش سنجش از دور استفاده شده ولی به مرور براساس اولویت ها ساختارهای دیگری مانند مباحث بانکی و پخش زنده و ... به آن اضافه شده است.
وی با بیان اینکه تامین نیازهای روزمره دست ما را در بسیاری از مسایل می بندد افزود: با این وجود برگزاری مدارس تابستانی و امکان ایجاد رصد ستارگان برای دانش‌آموزان و دانشجویان و ایجاد برنامه های رصد در بساتین از کارهایی است که در این زمینه انجام شده است همچنین رصد روزانه خورشید در سازمان در حال انجام است ولی سازمان باید تلاش کند تا مباحث خود را به سطح جهانی برساند.
وی با بیان اینکه بنا داریم روز ملی نقشه برداری را به مناسبت روز تولد ابوریحان بیرونی پیشنهاد کنیم تاکید کرد: تعامل حوزه و دانشگاه و سازمان فضایی لازم است و صددرصد نیاز به حمایت این دو نهاد داریم و سازمان باید از ظرفیت‌های این دو نهاد بهره ببرد.