«چشم جنگ»؛ یادآوری سلحشوری در دفاع مقدس
گروه هنر: در فیلم «چشم جنگ» با مراجعه به خانواده شهدا و ایثارگران دفاع مقدس که عکس آنها را در اختیار داشتم تصمیم داشتم تا با پرداختن به گوشه‌ای از سلحشوری و پایمردی آنها، یادآور این نکته باشم که ایران برای حفظ و حراست از آرمان‌های مقدس و ارزش‌های والای خود، بهترین جوانان خود را نثار کرده است.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) فیلم مستند «چشم جنگ» ساخته یوسف حاتمی‌کیا و مهدی برجیان در هفته دفاع مقدسی که آن را پشت سر گذاشتیم در مدت زمان 60 دقیقه در برخی از سینماهای گروه هنر و تجربه به نمایش درآمد.
این فیلم که با حمایت و تهیه‌کنندگی ابراهیم حاتمی‌کیا ساخته شده است؛ روایتگر جستجوی سعید صادقی، از عکاسان پیشکسوت دوران دفاع مقدس است که با استفاده از تصاویری آرشیوی که در اختیار دارد در پی افراد و رزمندگانی است که در جبهه‌های هشت سال جنگ تحمیلی حضور داشتند و به شکلی مواجهه او با همرزمانش و یا خانواده آنهاست.
با سعید صادقی در غرفه ایکنا واقع در بیست و دومین نمایشگاه مطبوعات پیرامون فیلم «چشم جنگ» به گفت‌و‌گو نشستیم که در ادامه می‌خوانید:
ـ به نظر می‌رسد ایده اصلی این فیلم ابتدا توسط خودتان شکل گرفته، در این مورد توضیح می‌دهید؟
اتفاقات سال 88 که فضای سیاسی و اجتماعی ایران را تا حدود زیادی غبارآلود کرد و اینکه در این اوضاع و احوال نسخه شفابخشی که بتواند ما را از این ورطه نجات دهد و همچنان به اصول نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران و آرمان‌های امام(ره) پایبند باشیم چیست، همیشه ذهن من را به خود مشغول کرد تا اینکه به این نتیجه رسیدم که یکی از راه‌حل‌ها این است که توجه مردم و مخاطبان را متوجه اشتراکات دینی و ملی که در عصر حاضر همه آن را تجربه و از سر گذرانده‌اند معطوف کنیم.
من به واسطه حضور فعال در صحنه‌های نبرد دوران هشت سال دفاع مقدس، تصاویر زیادی از سلحشوری و جان برکفی فرزندان این آب و خاک در طول جنگ تحمیلی در اختیار داشتم و لذا اخیراً برای انجام وظیفه و ادای دین به انقلاب و نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران به این نتیجه رسیدم که می‌توانم از میان تصاویری که از رزمندگان جنگ هشت ساله در اختیار دارم با انتخاب تعدادی از آنها به جستجو پرداخته و با رجوع به خانه و خانواده ایشان، خاطرات آن دوران را زنده کنم که شاید به واسطه این تجدید خاطرات و مطرح شدن برخی اشتراکات که قطع به یقین همه ما پایداری نظام و سربلندی و سرافزاری کشورمان را به عنوان یک اصل قبول داریم، بتوانم به سهم خود نقشی در برطرف ساختن این فضای غبارآلود داشته باشم.
برای اجرایی شدن این ایده شخصاً اقدام کردم و منتظر پوشش حمایتی از سوی نهاد و ارگانی نشدم هرچند که در ابتدای راه کار خیلی سخت بود که بتوانم نشانی از افرادی که مورد نظرم بود به دست آورم و حتی در برخی مقاطع از ادامه راه دلسرد و منصرف می‌شدم تا اینکه دوستان به من خبر دادند توانسته‌اند نشانه‌ای از خانواده یکی از نوجوانان رزمنده که من هم از حضور او در جبهه عکس در اختیار داشتم و هم عکسی از پیکر مطهر این شهید در آرشیوم موجود بود به‌دست آورند.
شهیدمرتضی کارور، نوجوان 14 یا 15 ساله‌ای بود که من با بزرگ کردن عکسی از او، به خانواده‌اش در شهرستان مراجعه کردم و مادر شهید وقتی من را با عکس پسر شهیدش دید بسیار مرا مورد تفقد و تشویق قرار داد و نفس گرم مادر شهید کارور موجب شد من که کمی مأیوس از ادامه اجرای این ایده بودم، بیش از پیش مصمم به تداوم آن تا رسیدن به نتیجه دلخواه شوم.
ـ چطور شد که این ایده شما در قالب یک فیلم مستند به بار نشست؟
ابراهیم حاتمی‌کیا، فیلمساز مطرح سینمای دفاع مقدس و جنگ که از دوستان قدیمی من است با این حقیر تماس گرفت و گفت پسرش؛ یوسف قصد ساخت فیلمی را دارد و کاری که تو می‌کنی ایده خوبی است که باید به‌نوعی به ثبت و ضبط رسیده و ماندگار شود؛ لذا از مقطعی حاتمی‌کیا شخصاً نظارت بر این پروژه را به دست گرفت و من با یوسف حاتمی‌کیا و مهدی برجیان که مشترکاً برای ساخت این فیلم قصد اقدام داشتند موضوع را در میان گذاشتم و قرار شد هر زمان که من نام و نشانی از رزمنده و شهیدی که عکسی از او را در اختیار داشتم یافتم با گروه سازنده آن را در جریان بگذارم تا آنها برای ثبت تصویری ماوقع مواجهه من با ایشان و در صورتی که به درجه رفیع شهادت رسیده‌اند، با خانواده ایشان با اکیپ فیلم‌برداری به نشانی اعزام شوند.
ـ و این فرایند منجر به ساخت فیلمی 60 دقیقه‌ای شد که ابراهیم حاتمی‌کیا شخصاً آن را رونمایی کرد و در برخی سینماها هم به اکران درآمد، آیا فرایند این پروژه همچنان ادامه دارد؟
بله. نام فیلم را نیز «چشم جنگ» گذاشتند، حقیقتاً در ابتدا اصلاً تصمیم به ساخت فیلمی براساس آن ایده نداشتم اما وقتی ابراهیم حاتمی‌کیا که مورد وثوقم است چنین موضوعی را پیشنهاد کرد پذیرفتم. شخصاً براساس همان ایده اولیه و برحسب وظیفه به دنبال رزمندگانی که عکسی از مجاهدت و سلحشوری آنها در اختیار دارم خواهم بود و اگر همچنان همراهی گروه فیلمساز با این پروژه میسر شود که مشتاقانه از آن استقبال خواهم کرد؛ چرا که تصور می‌کنم ثبت این لحظات که البته اعتقاد دارم قاب تصویر قادر نخواهد بود حس و حال معنوی آن را آنگونه که به وقوع می‌پیوندد به بیننده منتقل کند. برای یادآوری این نکته که این کشور برای تثبیت مبانی ارزشی و انقلابی خود بهترین جوانان خود را نثار کرده، لازم و ضروری است.
ـ و نکته پایانی که در مورد این پروژه سینمایی می‌توانید به آن اشاره کنید و شایان توجه است، چیست؟
«چشم جنگ» علاوه بر جستجو برای یافتن ایثارگران و خانواده شهدای دوران هشت سال دفاع مقدس که به نوعی فرهنگ‌سازی در جامعه اسلامی است، پیامد مثبت دیگری نیز داشت و آن اینکه موجب شد حلقه‌های ارتباطی میمون و مبارکی میان خانواده این عزیزان که به‌حق چشم و چراغ این ملت هستند با نهادهای و سازمان‌هایی که وظیفه خدمت‌رسانی به این عزیزان را دارند نیز فراهم شود؛ به طور مثال وقتی با اوضاع معیشتی نه‌چندان مطلوب برخی از آنها روبرو می‌شدیم در ارتباط با مسئولان امور اجرایی مثلاً نهادی همچون بنیاد شهید، درخواست مؤکدی برای رسیدگی بیشتر به آنها داشتیم.
امیرسجاد دبیریان
