حجت‌الاسلام اسلامی اردکانی عنوان کرد:
نبود نقد پیرامون کتاب‌های علوم قرآن و حدیث در سیزدهمین جشنواره نقد کتاب
گروه ادب: دبیر علمی سیزدهمین جشنواره نقد کتاب از نبود نقد در حوزه کتاب‌های علوم قرآن و حدیث، ادبیات عرب، علوم سیاسی، ایران و اسلام و روانشناسی و علوم تربیتی خبر داد و گفت: این موضوع جای تأمل و بررسی دارد.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، مراسم اختتامیه سیزدهمین دوره جشنواره نقد کتاب، عصر دوشنبه 29 آذرماه، با حضور سیدعباس صالحی، معاون امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، مجید غلامی‌جلیسه، مدیرعامل موسسه خانه کتاب، حجت‌الاسلام سیدحسن اسلامی‌اردکانی، دبیر علمی این دوره از جشنواره و جمعی از منتقدان و اهالی قلم در سالن اجتماعات پژوهشکده فرهنگ و هنر و معماری برگزار شد.
حجت‌الاسلام اسلامی‌اردکانی در ابتدای مراسم گفت: هنگامی که از نقد سخن می‌گوییم، منظور قضاوت سنجیده و خرده‌گیرانه درباره چیزی است و امروزه از مصادیق بسیاری از آن را در جامعه اطراف خود مانند نشریات عام‌پسند، ترافیک سنگین و ... نقد ناپخته‌ای هستند. اما نقد پخته و سنجیده است که می‌تواند اثرگذار باشد و همین موضوع لازمه تلطیف ذائقه است.
وی افزود: منتقدان باید تولیدات فرهنگی جامعه را بررسی کرده و سره را از ناسره تشخیص دهند و همین امر سبب ارتقای فرهنگ در جامعه می‌شود. جامعه در قبال ناقدان رفتار دوگونه دارد. دو نفر از کسانی که در این جشنواره برگزیده شده‌اند، نقدهای خوبی را نوشته‌اند و در این جشنواره جایزه خود را می‌برد، اما در این میان فحشی که از سوی صاحبان آثار مورد نقد نثار می‌شود، نصیب من است، البته این جوایز حق آنها است.
اسلامی اردکانی با تأکید بر ظرفیت نقدپذیری عنوان کرد: ناقدان باید به صورت حرفه‌ای عمل کنند و این موضوع چند معنی دارد، به این معنی که سعی کنند این موضوع را حرفه خود قرار دهند؛ چرا که نقد نیازمند استمرار و پایایی است. در کشورهای اروپایی نشریاتی وجود دارد که به صورت هفتگی یا ماهانه حدود 30 سال به طور مستمر نقد می‌نویسند اما چنین سنتی در کشورمان وجود ندارد و نتوانسته‌ایم سنت نقد را ترویج دهیم؛ از این رو برگزیدگان این جشنواره و دوره‌های گذشته کار خود را ادامه دهند.
وی ادامه داد: وقتی نقدی نوشته می‌شود باید به گونه‌ای باشد که وقتی کسی آن را می‌خواند، بفهمد یک فرد حرفه‌ای و کارشناس آن را نقد کرده است. همچنین نقد باید دارای محتوا باشد و وظیفه ناقد در این راستا غلط‌گیری نیست، بلکه باید محتوای اثر را به صورت موشکافانه نقد کند و صرف صورتک نقد نیست، بلکه باید پرمایه باشد.
دبیر علمی سیزدهمین جشنواره نقد کتاب در ادامه ساختار نقد را مورد تأکید قرار داد و گفت: نقد باید یک نوع گفتمان بوده و به صورت منسجم باشد. بیان نقد به فهرست‌وار صحیح نیست، بلکه باید آنها را در قالب یک نقد منسجم و به صورت بیان لطیف ارائه کند. همچنین زبان نقد باید درست باشد. ما شاهد نقدهایی هستیم که زبان آنها درست نیست. در این دوره از جشنواره نقدهای خوبی وجود داشت، اما زبان مناسبی نداشتند و به دلیل زبان تند و ناپیراسته برکنار شدند.
وی تصریح کرد: نقد باید محتوای قانع‌کننده داشته باشد. مخاطب اول نقد کتاب، نویسنده کتاب نیست، بلکه جامعه است و این نقد باید بتواند جامعه علمی را قانع کند و زبان مناسب آن به کار برده شود، متأسفانه ما همچنان در این زمینه مشکل داریم. با برگزاری جشنواره نقد کتاب قصد نداریم فرهنگ هتاکی و فحاشی را به نام نقد در جامعه رواج دهیم، بلکه هدف و قصد این است که نقد صحیح در کشور رواج یابد.
حجت‌الاسلام اسلامی اردکانی ادامه داد: مقام نقد به اندازه کافی دردناک و آزارنده است و حتی نباید از زبان طنز ولو لطیف، استفاده کرد و زبانی که می‌تواند در این حوزه مناسب و اثرگذار باشد، توصیفی، دقیق و بی‌طرفانه است، همچنین باید از برخوردهای شخصی در نقد بپرهیزیم و عادت کنیم در نقد از متن خارج نشویم و هر اشکالی بر اثر وارد است آن را ناظر بر متن نقد کنیم و در این راستا نباید به سراغ نویسنده و پیشینه وی برویم.
وی گفت: هیچ کس ناقدان را از ته دل دوست ندارد و آنها نباید انتظار تشکر از کسی را داشته باشند. منتقدان باید حرمت بزرگان را داشته باشند و استقلال رای خود را ارج نهند و هیچ وقت نقد سفارشی ننویسند. با توجه به اینکه یکی از آفت‌های این حوزه انگیزه‌خوانی است، اگر به این وادی بیفتیم دچار مشکل خواهیم شد و این موضوع ورود به وادی هتاکی را فراهم می‌کند.
دبیر علمی جشنواره نقد کتاب با اشاره به تعداد آثار این دوره اظهار کرد: در این دوره 1060 عنوان اثر دریافت شد که در مدت مشابه سال گذشته 640 عنوان بود که این موضوع حاکی از رشد دو برابری تعداد آثار است که پس از داوری مرحله دوم تعداد این اثار به 249 اثر رسید و سپس 23 اثر به عنوان برگزیده و شایسته تقدیر انتخاب شدند که از آنها تجلیل خواهد شد.
حجت‌الاسلام اسلامی اردکانی در ادامه گفت: در این دوره در گروه فلسفه شاهد مقالات خوبی بودیم و رقابت‌ها بسیار فشرده بود و همین موضوع داوری‌ها را دشوار کرد، اما سعی کردیم ارزیابی درستی داشته باشیم، از سوی دیگر ایران مهد فلسفه بوده است و این موضوع دور از انتظار نبود و امیدوارم طی سال‌های آتی این حوزه شاهد آثار فاخرتری باشد. اما متأسفانه در برابر حجم کار خوب گروه‌های دیگر، پنج گروه علوم قرآن و حدیث، ادبیات عرب، علوم سیاسی، ایران و اسلام و روانشناسی و علوم تربیتی هیچ مقاله انتقادی نداشت و این موضوع جای تأمل و بررسی دارد. با وجود اینکه دانشکده‌های مرتبط با این رشته‌ها که دارای سابقه طولانی هستند و آثار خوبی منتشر شده است، اما نقدی در این حوزه‌ها وجود نداشت.
