به گزارش خبرگزاری بینالمللی قرآن (ایکنا)، به نقل از روابط عمومی دبیرخانه هیات حمایت از کرسیهای نظریهپردازی، نقد و مناظره در نشست خبری که به مناسبت برگزاری اولین اجلاس ملی کمیتههای کرسیهای نظریهپردازی، نقد و مناظره دانشگاهها و مراکز علمی سراسر کشور که با حضور وزیر علوم، دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی، روسای دانشگاهها و مراکز علمی سراسر کشور و همچنین جمعی از نظریهپردازان و فرهیختگان حوزه علوم انسانی در روز دوشنبه 13 دی ماه برگزار میشود، حجتالاسلام عبدالحسین خسروپناه، دبیر هیات حمایت از کرسیهای نظریهپردازی، نقد و مناظره و حسین سلیمی در نشست مشترک خبری، اهداف و برنامههای این اجلاسیه را تشریح کردند.
بنابر این گزارش خسروپناه گفت: رسانهها یکی از بخشهای مهم و موثر در تحول علوم انسانی و شکلگیری کرسیهای نظریهپردازی در دانشگاهها است.
وی افزود: هیات حمایت از کرسیهای نظریهپردازی، نقد و مناظره تشکیلاتی زیرمجموعه شورای عالی انقلاب فرهنگی به شمار میرود که حمایت از نظریهها، نوآوریها و ایدههای جدید علمی در دانشگاهها را عهدهدار است، در واقع اگر پژوهشگر یا عضو هیات علمی نظریه جدید علمی و یا نوآوری داشته باشد این هیات زمینه و بستر را برای محقق فراهم میکند تا بتواند نظریه خود را در معرض نقد و بوته داوری قرار بدهد.
دبیر هیات حمایت از کرسیهای نظریهپردازی گفت: اصطلاح کرسیها در کشور در جاهای متعدد به کار گرفته میشود، در واقع ما دو نوع کرسی آزاداندیشی و علمی در دانشگاهها داریم که کرسیهای آزاداندیشی زیرنظر معاونتهای فرهنگی دانشگاهها تعریف شدهاند و کرسیهای علمی-تخصصی که جنبه پژوهشی دارد و معاونتهای پژوهشی دانشگاهها مسئولیت برگزاری و پیگیری آن را برعهده دارند.
عضو شورای تحول و ارتقای علوم انسانی بیان کرد: کرسیهای علمی نیز به دو دسته ترویجی و تخصصی تقسیم میشوند که کرسیهای ترویجی فرآیند پیچیدهای برای اجرا ندارد در واقع اساتیدی که مقالهای نوشتهاند میتوانند در حضور جمعی با حضور ناقد یا ناقدان به بحث و تبادل نظر پیرامون ایده خود بپردازند. اما در کرسیهای تخصصی یک شورایی از داوران و ناقدان وجود دارد که این شورا بعد از دفاعیه صاحب کرسی در چند اجلاسیه(حسب تشخیص داوران) آن را مورد نقد قرار میدهند و درخصوص نظریه بودن آن تصمیم قطعی میگیرند.
رئیس موسسه حکت و فلسفه ایران در ادامه افزود: یکی از مزایایی که اساتید از برگزاری کرسیهای تخصصی و ترویجی بهرهمند میشوند، موضوع ارتقای رتبه اعضای هیات علمی است که در آییننامه ارتقا امتیازات جداگانهای تعیین شده است.
خسروپناه افزود: در طول 12 سال فعالیت خود 29 کرسی موفق از بین صدها کرسی برگزار شده را داشته است که در نهایت به تصویب 13 نظریه، 15 نوآوری و یک نقد منجر شده است.
دبیر هیأت حمایت از کرسیهای نظریهپردازی، نقد و مناظره در بخش دیگری از این نشست با تاکید بر اینکه از اساتیدی که نظریهپرداز باشند و ایدههای نو تولید کنند حمایت جدی میکنیم، گفت: جدا از اینکه نظریههایی مصوب اساتید تولیدکننده نظریه وارد مباحث درسی خواهد شد، این اساتید به بنیاد فارابی معرفی خواهند شد و در بنیاد نخبگان کشور نیز مورد حمایت جدی قرار میگیرند، ضمن اینکه در آییننامه ارتقا نیز امتیازاتی به این افراد داده میشود.
خسروپناه همچنین درباره کمیتههای دستگاهی و اهداف این اجلاسیه گفت: کمیته دستگاهی در حقیقت شاخهای از هیأت حمایت در دانشگاهها و مراکز علمی است که وظیفه برنامهریزی، هماهنگی، پیگیری و برگزاری کرسیهای علمی ـ ترویجی را در چارچوب قوانین و مقررات هیأت حمایت از کرسیهای نظریهپردازی، نقد و مناظره در مراکز تحت اشراف خود برعهده دارد و اعضای آن متشکل از روسای دانشگاهها و مراکز علمی کشور و همچنین روسای دانشکدههای مختلف است.
وی ادامه داد: در اجلاسیه مذکور نیز در نظر داریم با هماندیشی و تبادل تجربیات میان دانشگاههای برتر این حوزه به سایر دانشگاهها زمینههای لازم برای رونق این کرسیها در آینده را فراهم آوریم.
رئیس دانشگاه علامه نیز در این نشست گفت: باید به عنوان رئیس تنها دانشگاه دولتی علوم انسانی تخصصی کشور این ابهام را روشن کنم که نظریهپردازی، نقد و مناظره در دانشگاهها یک الزام با صورت ظاهری، ادواری و بوروکراتیک نیست، بلکه راهی برای تجدید حیات دانشگاهها به منظور تداوم بنیادی رشتههای علوم انسانی است.
حسین سلیمی تصریح کرد: نگاه ما به نظریهپردازی، نقد و مناظره در دانشگاهها اینگونه نیست که چند کرسی در این زمینه برگزار کنیم و ادعا داشته باشیم که فعالیت فکری انجام دادهایم. در واقع ما نظریهپردازی در دانشگاهها را یک ضرورت حیاتی میدانیم که بدون آن امکان تداوم علوم انسانی و جریان اندیشهورزی در جامعه وجود نخواهد داشت.
رئیس دانشگاه علامه طباطبایی همچنین خاطرنشان کرد: دانشگاهها به عنوان نهاد تولید فکر باید بتوانند راهحلهایی را ارائه کنند که در نهایت به حل مشکلات جامعه بینجامد. بنابراین کسانی که در این نهاد تربیت میشوند باید هنر اندیشیدن و حل مشکلات جامعه را داشته باشند و این امکان با تکرار و تقلید سخنان دیگران امکانپذیر نیست. همچنین علوم انسانی نیز بدون نقد و نوآوری و ارائه نظریات جدید معنا ندارد.
سلیمی اظهار کرد: متاسفانه بسیاری از حوزههای دانشگاهی در کشور ما علوم انسانی را ترجمه ناقص و تکرار سخنان تاریخ تفکری کشورهای مختلف دنیا میدانند. اگرچه دانستن و تحلیل لازم است ولی کار دانشگاه فقط این نیست که بتواند نظریههای کشورهای دیگر را بیان کند. بنابراین این نظریات باید وسیلهای برای اندیشیدن، نوآوری و بیان نظریات جدید باشد.
به گفته وی، اگر نتوانیم گام جدی در تولید نظریه برداریم علوم انسانی در جامعه ما تبدیل به جریان وسیع و بیفایده خواهد شد و دانشگاهها نیز به حوزههای تولید مدرک تبدیل میشوند. بنابراین ما به نظریهپردازی، نقد و نوآوری به عنوان بستر و راهی برای ارتقاء نگاه نمیکنیم بلکه نظریه مبنای بازتولید دانشگاه در حوزه علوم انسانی است.
رئیس دانشگاه علامه طباطبایی به نقش و اهمیت علوم انسانی در سایر علوم اشاره کرد و گفت: اهمیت علوم انسانی به گونهای است که حتی برای رشتههای دیگر در حوزههای فنی و پزشکی نیز تعیینکننده به شمار میرود. در واقع نظریهپردازی تنها احیای علوم انسانی مربوط نمیشود بلکه به احیای کل حیات دانشگاهی در جامعه کمک میکند.
سلیمی با تاکید بر تصویب پنج نظریه در دانشگاه علامه طباطبایی گفت: ما طی سه سال گذشته حدود 180 کرسی ترویجی و پنج کرسی مصوب در زمینه نظریهپردازی شروع کردیم که این نشان از تلاش دانشگاه در زمینه نظریهپردازی است که البته این تلاشها کافی نیست بلکه گام اولیه در حوزه نظریهپردازی و نقد به شمار میرود که باید به جریان بزرگی در عرصه اندیشهورزی منجر شود.
رئیس دانشگاه علامه طباطبایی درخصوص حمایتهای این دانشگاه از اساتید نظریهپرداز نیز گفت: به طور کلی دانشگاه به صورت ویژه از اساتیدی که نظریهپرداز هستند به عمل میآورد که ارتقاء و ترفیع اساتید در حوزه علوم انسانی، تبدیل نظریههای مصوب اساتید به کتاب و انتخاب آن استاد و انتخاب او به عنوان استاد نمونه، حمایت کامل مالی از اساتیدی که مایل باشند نظریههای خود را در عرصههای جهانی ارائه بدهند و معرفی استاد صاحب نظریه به عنوان استاد مولف در جامعه از جمله این حمایتها به شمار میرود.