دغدغه‌های چاپ قرآن/1
چاپ زیرزمینی قرآن از سوی ناشران غیرحرفه‌ای/ چه کتاب‌هایی قاچاق می‌شود
گروه ادب: مدیر انتشارات ارمغان طوبی با اشاره به مؤلفه‌های قاچاق کتاب در کشور عنوان کرد: چاپ زیرزمینی و غیرقانونی از سوی ناشران کسب و کاری و نه حرفه‌ای وجود دارد.
علی حاجی‌تقی، مدیر انتشارات ارمغان طوبی در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) درباره آمار رسمی و غیررسمی شمارگان چاپ قرآن در کشور گفت: متأسفانه ناشران غیرحرفه‌ای وارد کار چاپ قرآن شده‌اند، از این‌رو با توجه به اینکه چاپ قرآن نیازمند طی مراحل گوناگونی است و باید مجوزهای لازم را از دارالقرآن گرفته شود، به همین دلیل این ناشران اقدام به اخذ مجوز نکرده و قرآن را به صورت زیرزمینی و غیرقانونی چاپ می‌کنند.
وی در پاسخ به اینکه آیا میزان چاپ این قرآن‌ها به‌حدی است که تأثیر چشمگیری در تعداد قرآن‌های چاپ شده داشته باشد؟ افزود: در این مورد اطلاع دقیقی ندارم که چه میزان است و چه اندازه آمارهای رسمی را افزایش خواهد داد، اما به هر حال این اقدام غیرقانونی وجود دارد و اثرگذار خواهد بود.
حاجی‌تقی درباره اینکه این موضوع مصداق قاچاق کتاب است یا نه، عنوان کرد: قاچاق کتاب مربوط به قرآن‌ها و کتاب‌های قرآنی نمی‌شود و اغلب ناشرانی که اقدام به چاپ غیرقانونی این کتاب‌ها می‌کنند به این دلیل است که قرآن‌ها بارها و بارها بررسی شده و اغلاط آن گرفته و اصلاح می‌شود و از نظر برخی ناشران، این روند فرایند طولانی دارد که نمی‌خواهند تن به آن دهند و اقدام به چاپ غیرقانونی و بدون مجوز می‌کنند.
این ناشر در ادامه تصریح کرد: قاچاق کتاب در رابطه با کتاب‌های دینی وجود دارد، اما در رابطه با قرآن و کتاب‌های قرآنی بسیار کم بوده و قابل بحث نیست؛ چراکه قاچاق کتاب برای کتاب‌هایی رخ می‌دهد که چند گزینه را داشته باشد؛ یکی اینکه مراحل تولید آن آسان و ارزان باشد، دوم اینکه قیمت پشت جلد خوبی برای آن بتوان زد؛ سوم اینکه با درصد تخفیف مناسب و سریع بتوان آن‌را به فروش رساند؛ به عنوان مثال کتاب‌های رمان روز وقتی به بازار می‌آیند، ناشر متخلف برای اینکه با کمترین هزینه آن را چاپ کند و قیمت پشت جلد بالایی را درج کند و از طرف دیگر با تخفیف خوبی آن را عرضه کند، سریع‌تر از ناشر اصلی، کتاب را به فروش خواهد رساند، اما کتاب‌های علوم قرآنی این مؤلفه‌ها را ندارند، یعنی تولیدشان ارزان نیست، نمی‌توان قیمت بالایی برای آنها درنظر گرفت و از سوی دیگر فروش و سود بالایی ندارد.
وی گفت: در رابطه با قرآن‌ها، اغلب ترجمه‌ها و خط‌های قرآن عام‌المنفعه هستند و ناشر برای آنها حق ترجمه و کتابت پرداخت نمی‌کند؛ از این‌رو لزومی ندارد که اقدام به قاچاق آن کند، قاچاق باید برای ناشر متخلف سود داشته باشد و در این مورد این گونه نیست و چاپ زیرزمینی قرآن مربوط به مجوزهای دارالقرآن می‌شود.
حاجی‌تقی در ادامه در پاسخ به اینکه آیا پرفروش بودن قرآن‌ها هم عاملی برای چاپ قاچاق آنها نیست؟ بیان کرد: درباره قرآن‌ها، کافی است ناشر یک میلیون تومان بدهد و امتیاز چاپ یک قرآن را بخرد و چه لزومی دارد که آن را قاچاق کند، چاپ قاچاق هم زینک می‌خواهد؛ از این رو امتیاز خاصی ندارد و از مسیر عادی می‌تواند چاپ کند. البته در این راستا دارالقرآن سخت‌گیری‌هایی دارد که منطقی است و قرآن نباید بدون غلط چاپ شود که این موضوع برای نه ناشران حرفه‌ای، بلکه ناشران کسب و کاری دست‌وپاگیر است.
وی گفت: این کسب و کار چندان پرسود نیست، کسی که قرآن را تولید و عرضه می‌کند، حداکثر هزار تومان برایش سود خواهد داشت، ارقامی که عنوان می‌شود قرآن با قیمت تمام‌شده 4 هزار تومان چاپ می‌کنند و 30 هزار تومان می‌فروشند، درست نیست و آنچه باعث افزایش قیمت قرآن می‌شود، این است که دست به دست می‌چرخد و واسطه‌های میان ناشر و مخاطب سبب افزایش قیمت قرآن‌ها می‌شود.
این ناشر در ادامه در پاسخ به اینکه در رابطه با کتاب‌های دینی چه شرایطی سبب می‌شود که ناشران اقدام به قاچاق کتاب کنند، عنوان کرد: هر کتابی که انحصار ویژه‌ای داشته باشد، هزینه تولید آن پایین و فروش آن بالا باشد، این کتاب دچار آسیب قاچاق می‌شود و در رابطه با کتاب‌های دینی هم این موضوع وجود دارد، به عنوان کتاب «ریحانه بهشتی» که در ابتدا از سوی انتشارات «نورالزهراء(س)» به چاپ رسید و ناشر پس از مدتی متوجه شد که کتابش از سوی ناشر دیگر در حال چاپ است.
وی ادامه داد: این اقدام ناشر را نابود می‌کند، همه کارهای یک ناشر پرفروش نمی‌شود، ناشری سال‌ها تلاش می‌کند تا شرایطی را فراهم کند و کتابش پرفروش شود و سرمایه‌گذاری سنگینی کرده است، سال‌ها ضرر کرده تا یک کتابش گل کند.
حاجی‌تقی راهکار این معضل را مورد اشاره قرار داد و گفت: راهکار حل معضل صنعت نشر، این است که سیستم توزیع احیا شود؛ چرا که این سیستم حلقه مفقوده این صنعت است و اگر این سیستم درست شود، قاچاق کتاب هم وجود نخواهد داشت و یا حداقل جلوی آن گرفته می‌شود. تا زمانی که سیستم پخش وجود نداشته باشد و مراکز پخش معتبر مورد حمایت قرار نگیرد، این معضل‌ها وجود خواهد داشت.
