حذف بخش‌هایی از جشنواره «تئاتر فجر» موجب کاستن شور و هیجان از آن شد
گروه هنر: بخش‌هایی همچون تازه‌های تئاتر ایران و همچنین چشم‌انداز تئاتر ایران که به‌نوعی افق یکسال بعد تئاتر ایران را مشخص می‌کرد، موجب دمیده شدن روح و طراوت به‌روند اجرایی جشنواره «تئاتر فجر» شده بود؛ امری که با نادیده گرفتنش، دیگر چندان این جشنواره با شور و التهاب توأم نیست.
به همین دلیل گفت‌وگویی با علی عابدی، مدیر تماشاخانه سنگلج و یکی از سالن‌های میزبان آثار سی و پنجمین جشنواره بین‌المللی«تئاتر فجر» ترتیب داده‌ایم که در ادامه می‌خوانید:
ـ تماشاخانه سنگلج همانطور که انتظار می‌رفت در جشنواره «تئاتر فجر» مشارکت خوبی داشت و مطابق با ماهیت ذاتی این سالن، اغلب آثاری در آن به روی صحنه رفتند که اغلب یا هویت ایرانی داشتند و یا ساختار و شیوه اجرایی آنها ایرانی بود، نظر شما چیست؟
بله، همانطور که انتظار می‌رفت این اتفاق افتاد و ما میزبان آثار بودیم که به تعبیر شما یا هویت ایرانی داشتند و یا با ساختار و شیوه نمایش‌های ایرانی عرضه شدند؛ نکته مهم دیگر اینکه در جشنواره امسال خوشبختانه به دلیل هماهنگی بیشتری که شاهد بودیم نظمی در اجراها را شاهد بودیم و معمولاً آثار نمایشی این تماشاخانه رأس ساعت به روی صحنه می‌رفتند.
ـ با این وجود شاید نکته‌ای باشد که شما را به عنوان مدیر یک تالار نمایشی به این فکر وادار نماید که ای کاش جشنواره در مواردی خاص به شیوه دیگری عمل می‌کرد، در این مورد هم توضیح می‌دهید؟
سنگلج با وجود قدمتی که دارد و از جمله استانداردترین سالن‌های نمایشی در یکی از محلات سنتی و تاریخی تهران است اما باید به این نکته نیز توجه داشت که به دور از سایر سالن‌های نمایشی است که در مرکز شهر قرار دارند و لذا مناسب‌تر بود ستاد جشنواره برنامه‌ریزی مناسبی در مورد آثار نمایشی این سالن داشته باشد تا ترغیب مناسب‌تری از سوی مخاطبان برای حضور در این سالن فراهم شود.
البته در خلال آثار به نمایش درآمده در این سالن، می‌توان به مواردی همچون نمایش «خاطرات هنرپیشه نقش دوم» هم اشاره کرد که انصافاً در شب اجرا با استقبال مخاطبان، ما دچار کمبود صندلی شدیم و مجبور بودیم تا تماشاگران را یا روی پله‌ها مستقر کنیم و یا آنها ایستاده شاهد اجرای این نمایش باشند.
نکته دیگری که شاید می‌توانست موجب استقبال بیشتر مخاطبان از آثار این دوره از جشنواره در تماشاخانه سنگلج باشد، اختصاص سهمیه بخش بین‌الملل به این سالن بود که متأسفانه این امر اتفاق نیفتاد و بیشتر میزبان آثار شهرستانی بودیم.
ـ یکی از ایراداتی که به جشنواره امسال گرفته می‌شود، ایجاد بخش مسابقه تئاتر جوان به جشنواره بود و اینکه تا حدود زیادی سطح کیفی جشنواره را تنزل داده بود، نظر شما چیست؟
به هیچ‌وجه، من در میان آثار متقاضی این بخش با نمایش‌هایی روبرو شدم که یک سر و گردن از آثار حرفه‌ای‌های تئاتر نیز بالاتر بودند، ما باید در بررسی آثار نمایشی به خود اثر، ساختار و نگاه نویی که کارگردان در پرداختن به آن دارد توجه کنیم و نه اینکه این کار را چه گروهی و با چه میزان سابقه به روی صحنه آورده است، همین نمایش «خاطرات هنرپیشه نقش دوم» به کارگردانی افشین زمانی که نظر مساعد همه مخاطبان و منتقدان را به خود جالب کرد از جمله آثاری بود که در مسابقه تئاتر جوان جشنواره شرکت کرده بودند.
ـ چه انتقادی را می‌توان به جشنواره سی و پنجم «تئاتر فجر» داشته باشیم؟
تصور می‌کنم که مقدار زیادی از شور و هیجان معمول در جشنواره «تئاتر فجر» در این دوره کم شده بود و مثلاً مخاطبان جشنواره به غیر از مواردی که پیشتر تماشای آن را در نظر داشتند چندان رغبتی برای تماشای دیگر آثار جشنواره ندارند؛ هرچند ممکن است در میان آثار نه‌چندان مطرح نمایشی نیز با آثار قابل ملاحظه‌ای روبرو شویم که کمتر مورد توجه قرار داشتند. به نظرم دلیل اصلی این مسئله حذف بخش‌هایی همچون تازه‌های تئاتر و چشم‌انداز تئاتر ایران که افق یکسال بعد تئاتر ایران را مشخص می‌کرد از جشنواره «تئاتر فجر» است که اگر مجدد در جشنواره در نظر گرفته شود تا حدود زیادی به این رونق خواهد بخشید.
دیگر مسئله آثار متعددی است که در بخش مرور جشنواره شاهد اجرای آنها بودیم که تصور می‌کنم به‌ویژه در بخش رقابتی چندان این حجم آثار به‌صلاح نباشد و باید به واقع آثاری که از هر نظر در سطح کیفی و قابل قبول به لحاظ حرفه‌ای هستند در این بخش از جشنواره حضور داشته باشند و برای سایر آثار می‌توان به فکر اختصاص بخشی همچون جنبی در جشنواره باشیم.
امیرسجاد دبیریان
