پس از یک هفته؛
پرونده دومین دوره مسابقات «شوق تلاوت» در کربلا بسته شد/ آیا طرح تلاوت بین‌المللی می‌شود
گروه مسابقات: با پایان دومین دوره مسابقات شوق تلاوت در کربلا، عزم مسئولان این طرح، توسعه فعالیت‌ها در سطح کیفی است و زمزمه‌های ارتقای این طرح ملی به سطح بین‌المللی شنیده می‌شود که در صورت تحقق، ابتدا با مشارکت کشور عراق و سپس افزودن سایر کشورها در این طرح است؛ برنامه‌هایی که باید دید طی ماه‌های آتی آیا جنبه عملیاتی پیدا می‌کند؟
به گزارش خبرنگار اعزامی خبرگزاری بین‌المللی قرآن (ایکنا) به کربلای معلی، دومین سفر کاروان شوق تلاوت با بازگشت اعضای آن به ایران پایان یافت. نخستین گروه قاریان و مسئولان ظهر روز گذشته دوشنبه 16 اسفندماه به مشهد و دومین گروه شامگاه همین روز به فرودگاه بین‌المللی امام خمینی(ره) وارد شدند.
مهم‌ترین اهداف اعزام این کاروان به کربلا برگزاری اختتامیه مسابقات شوق تلاوت و برپایی محافل انس با قرآن در شهرهای مختلف عراق بود و میزبانی این دوره از مسابقات را عتبه عباسیه(ع) برعهده داشت.
براساس این گزارش، کاروان متسابقین و داوران مسابقات شوق تلاوت، متشکل از 28 نوجوان قاری و اساتید قرآنی شامگاه 9 اسفندماه به کربلای معلا وارد شد و در اردوگاه تفریحی با عنوان «مجمع العلقمی للزائرین»، وابسته به عتبه عباسیه(ع) اسکان یافت.
28 نوجوان قاری به همراه سه تن از داوران بین‌المللی برای حضور در اختتامیه این دوره مسابقات عازم کربلا شدند. متسابقین اختتامیه از 7 شهر زاهدان، تبریز، قزوین، کاشان، شهرکرد، ساری، مشهد در این دوره حضور داشتند که با رقابت در 4 سبک مصطفی اسماعیل، شحات، منشاوی و عبدالباسط در مرحله نیمه نهایی که در شهر کیش برگزار شد، به این مرحله راه یافتند.
برگزارکنندگان این رویداد که یک هفته به طول انجامید، سه بخش مسابقات، محافل و بازدید را در دستور کار داشتند که با برنامه‌ای متراکم به انجام رسید.
رقابت‌ها
شاید مهم‌ترین نقطه تمایز این دوره از مسابقات با دوره پیشین، حضور داوران و قضاوت و امتیازدهی مستقیم به تلاوت‌ها و اعلام نتایج نهایی در اختتامیه مراسم بود. آقایان مهدی قره‌شیخلو، غلامرضا شاه‌میوه و حسن ربیعیان آن را برعهده داشتند؛ رقابت‌هایی که در دو دور مقدماتی و نهایی طی دو روز اجرا شد و دور اول 10 اسفندماه به بازتکرار تلاوت‌ها اختصاص داشت و در روز دوم 11 اسفندماه با تلاوت قطعات جدید پایان یافت.
رقابتهای این دوره نیز همچون نیمه‌نهایی با برنامه‌ای متراکم انجام شد که در هر روز دست کم 7 ساعت به طول انجامید و اجرای قاریان نوجوان در 4 بخش صوت و لحن، تجوید و مفاهیم مورد داوری قرار گرفت و نفرات برتر بر اساس بالاترین میانگین در این نمرات انتخاب شدند.
این نحوه اجرای اختتامیه که به صورت خطی و تلاوت‌های پشت سر هم صورت می‌گرفت، برنامه‌ای بود که عامدانه از سوی برنامه‌ریزان طرح‌ریزی شده بود. استاد مشهدی، از برنامه‌ریزان این طرح معتقد است که اساسا این رویداد، به گونه‌ای طراحی شده که شکل رقابت در آن کم‌رنگ باشد و اصل حضور در یک فعالیت قرآنی و گردهمایی در اماکن مقدسه مورد توجه متسابقین قرار بگیرد.
بر اساس این گزارش، محمدمهدی بهاری از قزوین، سیدمحمدجواد هاشمی از خراسان رضوی، امیررضا خسروی از خراسان رضوی و محمدرضا فقیهی از آذربایجان شرقی به ترتیب در سبک‌های مصطفی اسماعیل، عبدالباسط، شحات محمد انور و منشاوی حایز رتبه نخست شدند که با لوح تقدیر، تجلیل شدند. مراسم اختتامیه البته به دلیل مصادف شدن با ایام شهادت حضرت زهرا(س) برگزار نشد و به زمان دیگری موکول شد.
آینده طرح ملی
اما برگزاری به رغم پایان یافتن مسابقات شوق تلاوت در کربلا، طرح ملی تلاوت به همین مراسم محدود نمی‌شود و در راستای توسعه دامنه فعالیت‌های قرآنی در سطوح مختلف اقداماتی در دست برنامه‌ریزی است که علاوه بر رفع نواقص، طرح ارتقاء یابد.
حسین مقدم‌کیا، دبیر ستاد طرح ملی تلاوت، در گفت‌وگو با ایکنا از پیگیری‌هایش برای برگزاری محافل قرآنی و ایجاد تعاملات قرآنی با سایر کشورها خبر می‌دهد و می‌گوید: در سال آینده چندین سفر به کشورهای خارجی را خواهیم داشت که نفرات برتر طرح در آن سفرها حضور می‌یابند که این نیز می‌تواند به عنوان جایزه مدنظر قرار گیرد. تاکنون در مورد دو سفر به هند و آلمان رایزنی شده است که سفر هند حدود هفتاد درصد قطعی شده و سفر آلمان نیز حدود ۴۰ تا ۵۰ درصد قطعی شده است.
وی همچنین حضور چهره‌های تکراری در این دوره را به دلیل سه ساله بودن طرح می‌داند و در پاسخ به پرسشی در خصوص رفع این مسئله که مورد اعتراض برخی متسابقین هم بوده است، اظهار می‌کند: سطح‌بندی متسابقین یکی از راه‌کارهای حل این معضل است و راه دیگر برگزاری مسابقات هر سه سال یکبار است. در حال حاضر به یک تصمیم قطعی نرسیده و به دنبال جمع‌بندی هستیم؛ چرا که ما تنها به دنبال ایجاد انگیزه هستیم که این رقابت را برگزار می‌کنیم، شاید در آینده این مسابقات دو یا سه سال یکبار برگزار شود که البته احتمال دو ساله شدن بیشتر است.
مقدم‌کیا همچنین با اشاره به ضرورت آسیب‌شناسی این طرح، از برگزاری مجمع سالیانه طرح ملی با حضور نمایندگان استانی برای استماع کاستی‌ها و پیشنهادات آنها خبر داد و این رویداد را گام مهمی در ارتقای طرح برشمرد.
برگزاری محافل متراکم
برگزاری محافل قرآنی در مراکز متعدد با تمهید از سوی عتبه مقدسه عباسیه(ع)، یکی از دیگر بخش‌های مهم کاروان شوق تلاوت بود که روزانه بین 1 تا 3 محفل را به خود اختصاص می‌داد. محافل این دوره در شهرهای بغداد، کربلا، نجف و کوفه برگزار شد.
اماکن مقدسه نظیر حرم شریف اباعبدالله(ع)، امیرالمومنین(ع)، حضرت ابالفضل(ع)، قاسم بن موسی(ع) و میثم تمار میزبان محافل قرآنی بودند. همچنین «معهد القرآن الکریم» در شهر شعب بغداد، مرکز سیاحتی «سیدالاوصیاء» و بین‌الحرمین از دیگر اماکنی بود که محفل قرآنی کاروان شوق تلاوت در آن برگزار شد.
این محافل که به صورت متراکم و پرتعداد در شهرهای مختلف برگزار شد، به گفته متولیان طرح ملی تلاوت و مسئولین استانی ظرفیت خوبی را ایجاد کرد که از یک سو به افزایش تعاملات قرآنی می‌انجامد و از سوی دیگر، موجب پختگی بیشتر قاریان نوجوان می‌شود.
استاد بهاری، مسئول قاریان قزوین در همین خصوص به ایکنا گفت: ویژگی مهم برگزاری این محافل، افزایش تجربه قاریان نوجوان برای تلاوت در محافل مختلف است. در محافل این دوره اکثر قریب به اتفاق نوجوانان در محافل با اعتماد به نفس بالا به اجرای تلاوت پرداختند که قطعا باعث ارتقای تجارب آنها خواهد شد.
وی می‌افزاید: ویژگی دیگر این محافل حضور قاریان عراقی در آن بود که علاوه بر ایجاد زمینه تعامل به نوعی امکان مقایسه میان سطح تلاوت‌های دو کشور و افزایش اعتماد به نفس در قاریان نوجوان را به همراه داشت.
نوع واکنش مخاطبین عراقی به این محافل نیز در جای خود قابل تامل است. تراز بالای قرائت در این محافل به گونه‌ای بود که تحسین مکرر مستمعین را در پی داشت و شوری قرآنی به پا می‌کرد و حتی توجه کودکان و نوجوانان عراقی را طی مدتی طولانی به خود جلب می‌کرد.
بازدید از ابنیه تاریخی و مذهبی
یکی از جالب‌ترین برنامه‌های این دوره سفر کاروان شوق تلاوت، بازدید از ضریح جدید میثم تمار بود که به پیشنهاد تولیت این مجموعه صورت گرفت. اعضای این کاروان پس از برگزاری محفل قرآنی در حرم میثم تمار که ضریح او به دلیل تعمیرات و بازسازی پوشید شده بود، در کارگاه ساخت و نصب ضریح راه یافت و به زیارت پرداخت.
در کنار زیارت حرم ائمه اطهار در نجف و کربلا، فعالیت‌های تفریحی نظیر انجام بازی فوتبال نیز در برنامه‌های کاروان شوق تلاوت قرار داشت که باعث تنوع در این برنامه‌ها شده بود.
از دیگر برنامه‌هایی که عتبه عباسیه(ع) برای کاروان شوق تلاوت این دوره تمهید کرده بود، بازدید از اماکن تاریخی شهر بابل در کنار حضور در اماکن مذهبی بود. بقایای شهر باستانی بابل که بخشی از آن بازسازی شده است، در اطراف بغداد و در کنار رود فرات است. این شهر به صورت کامل ویران شده است و تنها بقایای باقی‌مانده از آن مقداری گل و آجرهای شکسته شده است و دروازه آن به معروف به دروازه ایشتار در این محل بازسازی‌شده است. کاروان شوق تلاوت همچنین از ویرانه‌های برج بابل بازدید کردند.
آیا طرح ملی بین‌المللی می‌شود
دومین دوره مسابقات ملی تلاوت در کربلا و حضور اثرگذار کاروان شوق تلاوت با بازگشت به ایران، خاتمه یافت. اما عزم مسئولان این طرح، توسعه فعالیت‌ها در سطح کیفی است که بخشی از آن پیش‌تر گفته شد. در کنار این مسئله، زمزمه‌هایی نیز از ارتقای این طرح ملی به سطح بین‌المللی شنیده می‌شود که در صورت تحقق ابتدا با مشارکت کشور عراق و سپس افزودن سایر کشورها در این طرح است؛ برنامه‌هایی که باید دید طی ماه‌های آتی آیا جنبه عملیاتی پیدا می‌کند؟
مهم‌ترین اهداف اعزام این کاروان به کربلا برگزاری اختتامیه مسابقات شوق تلاوت و برپایی محافل انس با قرآن در شهرهای مختلف عراق بود و میزبانی این دوره از مسابقات را عتبه عباسیه(ع) برعهده داشت.
براساس این گزارش، کاروان متسابقین و داوران مسابقات شوق تلاوت، متشکل از 28 نوجوان قاری و اساتید قرآنی شامگاه 9 اسفندماه به کربلای معلا وارد شد و در اردوگاه تفریحی با عنوان «مجمع العلقمی للزائرین»، وابسته به عتبه عباسیه(ع) اسکان یافت.
28 نوجوان قاری به همراه سه تن از داوران بین‌المللی برای حضور در اختتامیه این دوره مسابقات عازم کربلا شدند. متسابقین اختتامیه از 7 شهر زاهدان، تبریز، قزوین، کاشان، شهرکرد، ساری، مشهد در این دوره حضور داشتند که با رقابت در 4 سبک مصطفی اسماعیل، شحات، منشاوی و عبدالباسط در مرحله نیمه نهایی که در شهر کیش برگزار شد، به این مرحله راه یافتند.
برگزارکنندگان این رویداد که یک هفته به طول انجامید، سه بخش مسابقات، محافل و بازدید را در دستور کار داشتند که با برنامه‌ای متراکم به انجام رسید.
رقابت‌ها
شاید مهم‌ترین نقطه تمایز این دوره از مسابقات با دوره پیشین، حضور داوران و قضاوت و امتیازدهی مستقیم به تلاوت‌ها و اعلام نتایج نهایی در اختتامیه مراسم بود. آقایان مهدی قره‌شیخلو، غلامرضا شاه‌میوه و حسن ربیعیان آن را برعهده داشتند؛ رقابت‌هایی که در دو دور مقدماتی و نهایی طی دو روز اجرا شد و دور اول 10 اسفندماه به بازتکرار تلاوت‌ها اختصاص داشت و در روز دوم 11 اسفندماه با تلاوت قطعات جدید پایان یافت.
رقابتهای این دوره نیز همچون نیمه‌نهایی با برنامه‌ای متراکم انجام شد که در هر روز دست کم 7 ساعت به طول انجامید و اجرای قاریان نوجوان در 4 بخش صوت و لحن، تجوید و مفاهیم مورد داوری قرار گرفت و نفرات برتر بر اساس بالاترین میانگین در این نمرات انتخاب شدند.
این نحوه اجرای اختتامیه که به صورت خطی و تلاوت‌های پشت سر هم صورت می‌گرفت، برنامه‌ای بود که عامدانه از سوی برنامه‌ریزان طرح‌ریزی شده بود. استاد مشهدی، از برنامه‌ریزان این طرح معتقد است که اساسا این رویداد، به گونه‌ای طراحی شده که شکل رقابت در آن کم‌رنگ باشد و اصل حضور در یک فعالیت قرآنی و گردهمایی در اماکن مقدسه مورد توجه متسابقین قرار بگیرد.
بر اساس این گزارش، محمدمهدی بهاری از قزوین، سیدمحمدجواد هاشمی از خراسان رضوی، امیررضا خسروی از خراسان رضوی و محمدرضا فقیهی از آذربایجان شرقی به ترتیب در سبک‌های مصطفی اسماعیل، عبدالباسط، شحات محمد انور و منشاوی حایز رتبه نخست شدند که با لوح تقدیر، تجلیل شدند. مراسم اختتامیه البته به دلیل مصادف شدن با ایام شهادت حضرت زهرا(س) برگزار نشد و به زمان دیگری موکول شد.
آینده طرح ملی
اما برگزاری به رغم پایان یافتن مسابقات شوق تلاوت در کربلا، طرح ملی تلاوت به همین مراسم محدود نمی‌شود و در راستای توسعه دامنه فعالیت‌های قرآنی در سطوح مختلف اقداماتی در دست برنامه‌ریزی است که علاوه بر رفع نواقص، طرح ارتقاء یابد.
حسین مقدم‌کیا، دبیر ستاد طرح ملی تلاوت، در گفت‌وگو با ایکنا از پیگیری‌هایش برای برگزاری محافل قرآنی و ایجاد تعاملات قرآنی با سایر کشورها خبر می‌دهد و می‌گوید: در سال آینده چندین سفر به کشورهای خارجی را خواهیم داشت که نفرات برتر طرح در آن سفرها حضور می‌یابند که این نیز می‌تواند به عنوان جایزه مدنظر قرار گیرد. تاکنون در مورد دو سفر به هند و آلمان رایزنی شده است که سفر هند حدود هفتاد درصد قطعی شده و سفر آلمان نیز حدود ۴۰ تا ۵۰ درصد قطعی شده است.
وی همچنین حضور چهره‌های تکراری در این دوره را به دلیل سه ساله بودن طرح می‌داند و در پاسخ به پرسشی در خصوص رفع این مسئله که مورد اعتراض برخی متسابقین هم بوده است، اظهار می‌کند: سطح‌بندی متسابقین یکی از راه‌کارهای حل این معضل است و راه دیگر برگزاری مسابقات هر سه سال یکبار است. در حال حاضر به یک تصمیم قطعی نرسیده و به دنبال جمع‌بندی هستیم؛ چرا که ما تنها به دنبال ایجاد انگیزه هستیم که این رقابت را برگزار می‌کنیم، شاید در آینده این مسابقات دو یا سه سال یکبار برگزار شود که البته احتمال دو ساله شدن بیشتر است.
مقدم‌کیا همچنین با اشاره به ضرورت آسیب‌شناسی این طرح، از برگزاری مجمع سالیانه طرح ملی با حضور نمایندگان استانی برای استماع کاستی‌ها و پیشنهادات آنها خبر داد و این رویداد را گام مهمی در ارتقای طرح برشمرد.
برگزاری محافل متراکم
برگزاری محافل قرآنی در مراکز متعدد با تمهید از سوی عتبه مقدسه عباسیه(ع)، یکی از دیگر بخش‌های مهم کاروان شوق تلاوت بود که روزانه بین 1 تا 3 محفل را به خود اختصاص می‌داد. محافل این دوره در شهرهای بغداد، کربلا، نجف و کوفه برگزار شد.
اماکن مقدسه نظیر حرم شریف اباعبدالله(ع)، امیرالمومنین(ع)، حضرت ابالفضل(ع)، قاسم بن موسی(ع) و میثم تمار میزبان محافل قرآنی بودند. همچنین «معهد القرآن الکریم» در شهر شعب بغداد، مرکز سیاحتی «سیدالاوصیاء» و بین‌الحرمین از دیگر اماکنی بود که محفل قرآنی کاروان شوق تلاوت در آن برگزار شد.
این محافل که به صورت متراکم و پرتعداد در شهرهای مختلف برگزار شد، به گفته متولیان طرح ملی تلاوت و مسئولین استانی ظرفیت خوبی را ایجاد کرد که از یک سو به افزایش تعاملات قرآنی می‌انجامد و از سوی دیگر، موجب پختگی بیشتر قاریان نوجوان می‌شود.
استاد بهاری، مسئول قاریان قزوین در همین خصوص به ایکنا گفت: ویژگی مهم برگزاری این محافل، افزایش تجربه قاریان نوجوان برای تلاوت در محافل مختلف است. در محافل این دوره اکثر قریب به اتفاق نوجوانان در محافل با اعتماد به نفس بالا به اجرای تلاوت پرداختند که قطعا باعث ارتقای تجارب آنها خواهد شد.
وی می‌افزاید: ویژگی دیگر این محافل حضور قاریان عراقی در آن بود که علاوه بر ایجاد زمینه تعامل به نوعی امکان مقایسه میان سطح تلاوت‌های دو کشور و افزایش اعتماد به نفس در قاریان نوجوان را به همراه داشت.
نوع واکنش مخاطبین عراقی به این محافل نیز در جای خود قابل تامل است. تراز بالای قرائت در این محافل به گونه‌ای بود که تحسین مکرر مستمعین را در پی داشت و شوری قرآنی به پا می‌کرد و حتی توجه کودکان و نوجوانان عراقی را طی مدتی طولانی به خود جلب می‌کرد.
بازدید از ابنیه تاریخی و مذهبی
یکی از جالب‌ترین برنامه‌های این دوره سفر کاروان شوق تلاوت، بازدید از ضریح جدید میثم تمار بود که به پیشنهاد تولیت این مجموعه صورت گرفت. اعضای این کاروان پس از برگزاری محفل قرآنی در حرم میثم تمار که ضریح او به دلیل تعمیرات و بازسازی پوشید شده بود، در کارگاه ساخت و نصب ضریح راه یافت و به زیارت پرداخت.
در کنار زیارت حرم ائمه اطهار در نجف و کربلا، فعالیت‌های تفریحی نظیر انجام بازی فوتبال نیز در برنامه‌های کاروان شوق تلاوت قرار داشت که باعث تنوع در این برنامه‌ها شده بود.
از دیگر برنامه‌هایی که عتبه عباسیه(ع) برای کاروان شوق تلاوت این دوره تمهید کرده بود، بازدید از اماکن تاریخی شهر بابل در کنار حضور در اماکن مذهبی بود. بقایای شهر باستانی بابل که بخشی از آن بازسازی شده است، در اطراف بغداد و در کنار رود فرات است. این شهر به صورت کامل ویران شده است و تنها بقایای باقی‌مانده از آن مقداری گل و آجرهای شکسته شده است و دروازه آن به معروف به دروازه ایشتار در این محل بازسازی‌شده است. کاروان شوق تلاوت همچنین از ویرانه‌های برج بابل بازدید کردند.
آیا طرح ملی بین‌المللی می‌شود
دومین دوره مسابقات ملی تلاوت در کربلا و حضور اثرگذار کاروان شوق تلاوت با بازگشت به ایران، خاتمه یافت. اما عزم مسئولان این طرح، توسعه فعالیت‌ها در سطح کیفی است که بخشی از آن پیش‌تر گفته شد. در کنار این مسئله، زمزمه‌هایی نیز از ارتقای این طرح ملی به سطح بین‌المللی شنیده می‌شود که در صورت تحقق ابتدا با مشارکت کشور عراق و سپس افزودن سایر کشورها در این طرح است؛ برنامه‌هایی که باید دید طی ماه‌های آتی آیا جنبه عملیاتی پیدا می‌کند؟
مطالب مرتبط
