بهره‌گیری از تخیل و عدم استناد به منابع معتبر؛ دو آسیب آثار داستانی دینی
گروه ادب: سرگروه داوران جشنواره کتب آموزشی و تربیتی ویژه قرآن کریم درباره آثار رسیده به جشنواره اظهار کرد: در این آثار درباره سخنان و سیره معصومین(ع)، حفظ امانت نشده و تخیل بیش از اندازه در داستان‌ها به کار رفته بود؛ همچنین کمتر از منابع معتبر در آنها استفاده شده بود.
مجید ملامحمدی، سرگروه داوران حوزه ادبیات داستانی و قرآن جشنواره کتب آموزشی و تربیتی ویژه قرآن کریم در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، اظهار کرد: با وجود اینکه برخی خلاقیت‌ها مانند تصویرگری‌های جذاب و نگاه نو در آثار دیده می‌شود، اما تلاش نویسندگان و ناشران کافی و کامل نبوده است؛ زیرا با وجود اینکه عمده آثار رنگ و بوی دینی داشتند، اما لزوماً قرآنی نبودند.
نویسنده «آفتاب خانه ما» با بیان اینکه جشنواره کتب آموزشی و تربیتی ویژه قرآن کریم معیارهای مناسب و قابل قبولی را برای انتخاب آثار مناسب تدوین کرده است، بر این نکته تاکید کرد که نتیجه جشنواره باید آثاری باشد که مخاطبان به آنها نیاز دارند.
وی درباره روند داوری کتاب‌های حوزه ادبیات داستانی توضیح داد: 66 عنوان کتاب در این بخش به دبیرخانه جشنواره ارسال شده بود که این آثار طی چند مرحله مورد داوری قرار گرفت و آثار نهایی به‌سختی و دقت انتخاب شدند. علت آن هم این بود که آثار مربوط به قرآن کریم بودند اما کاملاً برگرفته از قرآن نبودند. برای مثال شخصیت‌ها قرآنی هستند، اما در قرآن به آن ماجراها اشاره نشده است و اگر همچنین رویدادهایی وجود دارد، بسیار محدود است.
ملامحمدی در ادامه سخنانش گفت: یکی دیگر از مواردی که در این آثار مشاهده شد، این بود که درباره سخنان و سیره زندگی معصومین(ع)، حفظ امانت رعایت نشده و تخیل بیش از اندازه در داستان به کار رفته بود. بر این اساس باید گفت که آثار ضعیف بودند و بیشتر حالت روایی و معمولی داشتند. همچنین کمتر از منابع معتبر در آنها استفاده شده بود و انتظار می‌رفت که بیشتر به این نکته توجه شود.
وی با بیان این مطلب افزود: در هر صورت آثار خوبی که به مرحله نهایی رسیدند، به طور خالص و کامل قرآنی نبودند؛ در واقع معیار جشنواره این بود که آثار با قرآن ارتباط داشته باشد. شاید در این دوره، کتاب‌ها در همین حد بوده و همه آثار بازار به دبیرخانه نرسیده باشد. هرچند مسئولان ستاد اجرایی همه تلاش خود را کردند تا آثار همه ناشران را دریافت کنند.
ملامحمدی تاکید کرد: فکر می‌کنم در این دوره کتاب‌ها دچار این ضعف بودند که آنچه را که به نظر داوران شایسته بود برآورده نکردند. انتظار داریم کسانی که متولی امر فرهنگی و قرآنی هستند، با رویکرد حمایتی بیشتری وارد این میدان شوند؛ این رویکرد باید هم از نظر دعوت نویسندگان برای انجام کارهای قرآنی باشد و هم از این نظر که منابع دست اول و مستند و مورد نیاز را در اختیار نویسندگان قرار دهند.
وی گفت: مسئولان باید نویسندگان را برای خلق آثار خوب و جذاب مورد حمایت قرار دهند. در حقیقت در حوزه ادبیات کودک و نوجوان، نویسندگان خوبی داریم. نویسندگان شاخص و توانمندی در حوزه قرآن و اهل بیت(ع) داریم که می‌توانند کارهای خوب و قابل قبولی ارائه دهند، اما نیاز به حمایت و پشتیبانی معنوی و محتوایی دارند. ضمن این که آثارشان باید چاپ و عرضه شود و به‌نوعی از آن حمایت صورت گیرد.
ملامحمدی در ادامه درباره ویژگی‌هایی که یک کتاب مناسب و مطلوب باید داشته باشد، اظهار کرد: نویسنده باید به اصل سند و منبع وفادار باشد و زیاد به حاشیه نرود. همچنین به سراغ سوژه‌های بکر و حرف‌های تازه و مورد نیاز مخاطب حرکت کند.
این نویسنده درباره نوآوری‌هایی که در کتاب‌ها به چشم می‌خورد، عنوان کرد: کتاب‌هایی در این دوره به دبیرخانه ارسال شده بود که تصویرگری جذابی داشتند و با نگاهی نو، برخی از مطالب را ارائه کرده بودند، اما متاسفانه امتیاز لازم را کسب نکردند. در واقع نویسندگان تلاش کرده بودند که به نیازهای مخاطبان پاسخ دهند، ولی تلاش‌ها کافی و کامل نبود.
وی با بیان اینکه یکی از مهم‌ترین هدف‌های جشنواره آن است که ناشران را برای تولید کتاب‌های مناسب هدایت کند، گفت: دفتر انتشارات و تکنولوژِی آموزشی برای رسیدن به این منظور باید استانداردهای قابل قبول و خوبی را در حوزه داوری و انتخاب اثر تدوین کند که خوشبختانه این کار را کرده است.
سرگروه داوران ادامه داد: دفتر انتشارات باید در وهله نخست با مراکز فرهنگی و قرآنی ارتباط قوی داشته باشد. همچنین باید به گونه‌ای برنامه‌ریزی کند که نتیجه جشنواره آثار مورد نیاز مخاطبان قرار گیرد و از آن سو، نویسندگان بتوانند چنین آثاری را تولید کنند، البته با در نظر گرفتن این که منابع را در اختیار نویسندگان قرار دهند.
ملامحمدی تاکید کرد: در این دوره که دومین جشنواره آثار قرآنی است، کارهای خوبی صورت گرفته و لازم است که کاستی‌ها و ضعف‌ها از سوی دبیر جشنواره ارائه و به ناشران و نویسندگان پیشنهاد شود که به چه سمت و سویی حرکت کنند. از سوی دیگر باید با برقراری ارتباط نزدیک با مراکز قرآنی، شرایط برای چاپ آثار مطلوب و جذاب و مناسب برای کودکان و نوجوانان فراهم شود.
