اشاعه ناامیدی در جامعه با استفاده از ابزار هنر، نافی فرهنگ انتظار است
گروه هنر: اصل و اساس فرهنگ انتظار امیدبخشی به جامعه و نگاهی خوشبینانه به زندگی و سرانجام آن است لذا هر اثر هنری که اشاعه دهنده ناامیدی در جامعه باشد نافی این فرهنگ مقدس و مفهوم مهدویت است.
سیدحسین فدایی‌حسین، نمایشنامه‌نویس و پژوهشگر نمایش دینی و آئینی در گفت‌و‌گو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) گفت: صرفنظر از روایت دینی و تاریخی که براساس وقایع رخ داده در تاریخ اسلام برخی از نمایشگران به آن می‌پردازند و لذا اثر تولیدی در زمره آثار نمایشی دینی قرار می‌گیرد گاه می‌توان با بن‌مایه طرح مسائل دینی در قالب مراودات و رویدادهای معاصر در جامعه نیز تئاتر دینی تولید کرد.
وی ادامه داد: این مسئله در مورد سلسله آثاری که مرتبط به موضوع مهدویت و منجی آخرالزمان نیز تولید می‌شوند مطرح شده و مصداق دارد و شاهد هستیم که بسیاری از هنرمندان با فاصله گرفتن از روایات صرف تاریخی به دنبال مصادیق و ما به ازاهای مفاهیم دینی در زندگی مناسبات روزمره هستند و البته اغلب آن دسته از آثار در این زمینه به عنوان یک اثر با رویکرد مهدوی و فرهنگ انتظار طبقه‌بندی می‌شوند که در آنها به طور معمول شاهد حاکم شدن فضای نه‌چندان خوشایند و یا وقوع وقایع ناگوار هستیم که قرار است با ظهور یک قهرمان و یا یک ابرانسان شاهد رتق و فتق آنها باشیم.
فدایی‌حسین تصریح کرد: هر چند که ماهیت این‌گونه آثار که البته به نوعی می‌توان آن را در سایر رشته و گونه‌های فرهنگی و هنری نیز تعمیم داد کمک به انتقال مفهوم مهدویت و فرهنگ انتظار می‌کنند اما نباید از نکته ظریفی در این زمینه غافل شد که حاکم شدن این فضا یعنی جریان یافتن جوی ناامیدکننده که در آن همه چیز به استیصال رسیده و سرآخر بی‌نتیجه به پایان رسیده و نیستی و نابودی و فلاکت شخصیت‌های نمایشی را نیز به دنبال خواهد داشت به شکلی نافی فرهنگ انتظار که اصل و اساس آن امیدبخشی به جامعه و نگاه خوشبینانه به سرانجام زندگی است، محسوب می‌شود.
نویسنده نمایش «وعده موعود» در ادامه گفت: نمایش‌هایی که قصد دارند به گونه‌ای مروج فرهنگ انتظار بوده و در زمینه مفهوم منجی آخرالزمان اطلاعات مؤثر و سازنده‌ای را به مخاطب و جامعه خود منتقل کنند باید اتفاقاً در فرازهایی به ویژه صحنه‌های مشرف به پایان نمایش با تمهیداتی راه نجات شخصیت اصلی نمایش را نشان داده و او را در روند نمایشی به سمتی رهنمون سازند که تا حدود زیادی از عمق سرنوشت محتوم و ناخوشایندی که در پلات نمایشی برای او در نظر گرفته شده است، کاسته شود.
وی افزود: در اغلب آثار نمایشی که البته براساس الگوی تئاتر مدرن، تولید و به نمایش درمی‌آیند اغلب شاهد این ماجرا که داستان نمایش به گونه‌ای به پیش می‌رود که در نهایت هیچ امیدی به نجات فرد از تباهی نیست و حداقل در آثاری که قصد آنها نشان دادن فضای آخرالزمانی است و هیچ راه حلی برای نجات انسان به غیر از ظهور قهرمان و منجی وجود ندارد باید کمی تلاش فردی اشخاص نمایش برای نجات از این ورطه نیز به نمایش گذاشته شود.
فدایی‌حسین در پایان گفت: جامعه کنونی در عصر انتظار و در شرایطی که اغلب جوامع به ویژه جوامع غربی به پوچی رسیده و راه نجات خود را غیر از آنچه که خود بدان می‌اندیشند تصور نکرده و لذا اغلب براساس اندیشه نادرست به تباهی و نیستی در پایان راه رضایت می‌دهند نیاز به تولید و ارائه آثاری امیدبخش و آینده‌نگر با استفاده از پدیده‌ای که اغلب به آن اعتقاد داشته یعنی ظهور منجی و نجات جوامع بشری، دارند و این بستر و زمینه باید بیش از پیش برای تولید آثاری جهانی در این حوزه فراهم شود.
امیرسجاد دبیریان
