لزوم احیای جلسات سنتی قرآن/ پرداختن به اقراء موجب غفلت از جلسات سنتی نشود

این پیشکسوت قرآنی کشور ادامه داد: یک نوع قرائت نیز به نام مستقل داریم که در این نوع خوانش خواننده نیت این را که کسی صدای وی را بشنود و برای کسی بخواند، ندارد مانند اینکه در خانه برای خود زمزمه قرآن انجام دهیم که این نوع از خواندن نیز تحت عنوان قرائت در زبان عربی مطرح است. همچنین، یک نوع قرائت نیز به نام قرائت خطابه داریم که اصطلاح عمومی آن اقراء است که این کلمه دارای دو معنی است یکی آموزش قرآن به دیگران و دیگری خواندن قرآن و می توان گفت که اولین کسی که این اقراء را انجام داده است، خداوند متعال است.

حنیفی در ادامه با بیان اینکه از زمان انقلاب اسلامی ما راه خودمان را در یک سو و جهت در زمینه قرائت قرآن کریم تشدید کردیم و برعکس یک راهی را در سوی دیگر تضعیف کردیم، افزود: در واقع پس از انقلاب اسلامی راه اقراء و خواندن قرآن کریم بر مبنای آموزش های لازم به خوبی انجام شد و پیشرفت هایی نیز در این زمینه داشتیم که البته باید در این زمینه تلاش بیشتری نیز داشته باشیم. البته طبیعتا این کار خیلی سخت است و برای مثال بنده خود در رابطه با این موضوع هر روز روی برخی مسائل فنی به شدت تمرین می‌کنم و حدود 60 سال است که در حال خواندن قرآن هستم و همیشه نیز تمرین کرده‌ام و با این هنوز احساس می کنم که در این زمینه خیلی فقیر و نیازمند هستم.

پیشکسوت قرآنی کشور بیان کرد: اما در رابطه با خواندن قرآن از یک مسئله غفلت کردیم و به گونه‌ای عمل شد که خیلی از افراد از خواندن قرآن دور شدند و کسانی که قبلا در جلسات مختلف و حتی در شهرهای مختلف کشور به شیوه خود قرآن را می‌خواندند و این امر خیلی نیز لذت بخش بود و مانعی هم نداشت و حتی شاید خواندن ایشان تجوید هم نداشت و خیلی مسائل تخصصی را رعایت نمی کردند، ولی همه می خواندند و مشارکت می کردند اما الان به جایی رسیدیم که بسیاری از مردم نمی توانند راه اقراء را بروند ولی از ترس اینکه خدایی ناکرده اشتباه بخوانند و نزد خدا و پیامبر مسئول باشند کلا قرائت را رها کرده اند یعنی ما این غفلت را کردیم چراکه این راه باید ادامه پیدا کند یعنی راه قرائت مستقل ادامه داشته باشد و هر کسی باید خواندن قرآن را یاد بگیرد و قشنگ بخواند. بنده تأکید می کنم که این کار باید ادامه پیدا کند و ترویج شود یعنی الان نباید طوری باشد که اگر مردم بخواهند قرآن بخوانند، احساس کنند که اگر قرآن را اینطور بخوانند، مرتکب گناه شده اند.

وی در ادامه سخنان خود در این زمینه تصریح کرد: بنده الان جلسه ای دارم که همه شرکت کنندگان در آن به صورت سنتی می خوانند البته یک جلسه تخصصی نیز دارم که برای اقراء است لذا حتما باید این کار ادامه پیدا کند تا همه مردم ان شاءالله به خواندن قرآن بپردازند و مردم در جلسات حاضر شوند و هر طور که دوست دارند بخوانند چون برخی اصلا در واقع امکان ندارد که بتوانند تجوید را یاد بگیرند. لذا آنچه مهم است این است که مردم بتوانند الفاظ قرآن را با رعایت اعراب بخوانند درواقع این حدی است که برای نمازشان نیز واجب است تا یاد بگیرند.

پیشکسوت قرآنی کشور تصریح کرد: امیدوارم در همین حد جلسات قرآن به صورت سنتی راه بیفتد و برگزار شود. برخی از اقوام ممکن است که اصلا نتوانند حتی مخارج را بنا به فرهنگشان رعایت کنند لذا برای ما بسیار این مسئله مهم است که باید خواندن قرآن را ترویج کنیم و مانند گذشته و آنچه در جلسات سنتی وجود داشت، مردم بیایند و قرآن را در حد و سطح خود بخوانند.

حنیفی در ادامه در رابطه با مسئله لحن و تعابیر و بحث‌هایی که در این زمینه وجود دارد نیز بیان کرد: در مورد لحن باید اشاره کرد که لام لحن لفظ، حاء لحن حس و نون لحن نغمه است. در واقع بخشی از لحن، آهنگ است در حالی که ما بیشتر لحن را به عنوان آهنگ می‌شناسیم در صورتی که اینگونه نیست. لحن از یک جهتی به طور کلی به لحن بیانی و لحن مقامی تقسیم می‌شود.

وی ادامه داد: چیزی که امروز به عنوان آهنگ مطرح است، جزء لحن مقامی است و جزء لحن بیانی نیست؛ چرا که لحن بیانی مسئله‌ای است که واقعا بسیار پیچیده و حساس است و بسیاری از افراد نیز ناشیانه و ناآگاهانه این مسئله را مطرح می‌کنند و در رابطه با آن بحث می‌کنند. ضمنا لحن بیانی منغوم و غیر منغوم با هم تفاوت دارند، یعنی در زمانی که آهنگ روی آن گذاشته می شود، با زمانی که آهنگ بر روی آن قرار ندارد، کاملا متفاوت است.

پیشکسوت قرآنی کشور در ادامه در رابطه با نحوه قرائت قرآن در زمان امامان معصوم(ع) نیز به ذکر حدیثی از امام رضا(ع) در رابطه با قرائت امام سجاد(ع) پرداخت و افزود: امام رضا(ع) می‌فرمایند هنگامی که حضرت سجاد(ع) در داخل خانه و پشت درب های بسته، قرآن می‌خواندند، کارگران و افرادی که از کنار منزل ایشان می‌گذشتند با شنیدن صدای امام سجاد(ع) زمین گیر می‌شدند.

حنیفی در پایان تصریح کرد: همچنین، بنده اخیرا یک مقوله فقهی را از شخصی شنیدم که اگر این اظهارنظر شده باشد، واقعا کار تخصصی و نادرست است که طبق این مقوله که مطرح شده، نباید قرآن را آنقدر زیبا بخوانیم که مفهوم قرآن تحت شعاع قرار گیرد و باعث شود که شرعا ایرادی در این زمینه پیدا شود که البته در مورد این مسئله باید بحث‌های تخصصی انجام و به درستی به آن پاسخ داده شود.