چمران:
شهر خوب مبتنی بر آرامش فکری و ایدئولوژیک قرآنی است
گروه جامعه: رئیس شورای شهر تهران با تاکید بر اینکه تبیین مبانی شهر اسلامی بر اساس تعالیم قرآنی همچون آرامش فکری و ایدئولوژیک ضرورت جامعه است، گفت: تهران با این شاخصه‌ها فاصله زیادی دارد و شهردار منتخب باید کسی باشد که بتواند در چنین شهری مسائل اعتقادی، ایمنی و فیزیکی را در کنار هم بکار بگیرد.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، يكی از مهمترین دستاوردهای فكری، فلسفی، هنری، صنعتی و تولیدی تمدنها و جوامع بشری «شهر» است، كه هم از ماندگاری نسبی برخوردار بوده و هم تجلی باورها و ارزشهای فرهنگی جامعه است. از این منظر بر رفتار انسان اثر میگذارد و بیانگر هویت جامعه در انزار جهانیان، تاریخ و تنظیم كننده روابط عموم جامعه با يكدیگر است.
شهرها در کشورهای مختلف بر اساس باور، اعتقادات، آداب رسوم و اصولی ساخته و مدیریت میشوند و بر همین اصل در شهرهای اسلامی مختصات ویژه و کارآمدی مورد تاکید قرار دارد که رعایت اصولی این مختصات میتواند شهر را به طراز اسلامی نزدیک کند. در این میان شهر تهران به عنوان پایتخت سیاسی و قرآنی امالقرای جهان اسلام شناخته شده است، اما باید دید که چقدر این موضوع محقق شده و آیا وضعیت فعلی تهران به این عنوان نزدیک شده و یا توانسته خود را به شهر طراز اسلامی برساند؟
این موضوع آنقدر اهمیت دارد که رهبر معظم انقلاب در این باره میفرمایند: «شوراهای شهری در فعالیتهای خود باید به مختصات شهر اسلامی توجه كرده و خدمات شهرى را در جهت تأمین این مقصود به كار گیرند و بخصوص به معماری و شهرسازی متناسب با حیات طیبه اسلامی به طور كامل توجه كنند. در شهر اسلامی، عدالت در تقسیم خدمات شهری، تأمین آرامش روحی و امنیت معنوى، ظهور و اعتلاى مظاهر اسلامى و انقلابى، عمران و آبادى و زیبایى، حفظ طبیعت و فضای طبیعی همه با هم باید مورد توجه قرار گیرد.(مقام معظم رهبری 8/2/1378)
از همین منظر و با توجه به این مسئله گفتوگویی را با مهدی چمران، رئیس شورای اسلامی شهر تهران، داشتیم. وی در پاسخ به سوالی مبنی بر شاخصه‌های شهر طراز اسلامی و فاصله تهران به عنوان پایتخت امالقرای جهان اسلام با این موارد، به ایکنا گفت: بحث شاخصه‌های شهر در الگوها و مقیاس‌های مختلف تفاوت دارد. شاخص‌هایی در مقیاس‌های جهانی وجود دارد که چندبار به عنوان شاخصه‌های اصلی شهری معرفی شده که تهران در این شاخصه‌ها رتبه بالای صد را دارد. به عنوان مثال برخی از این شاخصه‌ها شامل میزان نفوذ اینترنت و مسائل جنسیتی است.
وی ادامه داد: ما به عنوان یک شهر اسلامی روی این مسائل زیاد نباید حساسیت نشان دهیم ولی در مقابله با قیاس‌های جهانی شهر تهران یکی از شهرهایی است که می‌توان روی آن حساب باز کرد. البته در خیلی از مسائل همچون آلودگی هوا، بحث ترافیک و نظایر آن که خیلی از شهرهای بزرگ دنیا هم با این مسائل دست‌و پنجه نرم می‌کنند نقص داریم و در خیلی از مسائل دیگر ما شرایط بهتری داریم.
شهری را زنده و پویا می‌دانیم که از نظر اعتقادی جایگاه بالایی داشته باشد
چمران تصریح کرد: ما در کشور شاخصه‌هایی داریم که تنها به شاخصه‌های فیزیکی بسنده نمی‌کند؛ این موارد شامل شاخصه‌های فرهنگی به‌خصوص شاخصه‌های اعتقادی و دینی است که آنها را هم مورد نظر قرار می‌دهیم. شهر یک موجود زنده است و ما شهری را زنده و پویا می‌دانیم که از نظر اعتقادی جایگاه بالایی داشته باشد.
رئیس شورای شهر تهران با تاکید بر مسئله امنیت در شهر اسلامی، گفت: اهميت امنيت برای شهر و شهروندان به حدی است كه خداوند تبارك و تعالی به هنگام قسم ياد كردن به شهر مكه آن را به صفت امين ياد می‌کند و می‌فرمايد: «و هذا البلد الامين(تين/8): (وقسم به اين شهر امن وامان(مكه معظمه)»؛ این موضوع 2 بار در قرآن تکرار شده است؛ اما باید دانست که این ایمنی شهر قرآنی، ایمنی پلیسی و یا سر نیزه‌ای نیست، بلکه این امن بودن مبتنی بر آرامش فکری است.
آرامش فکری در شهر ایمن یعنی ارتباط با خدا
وی ادامه داد: آرامش فکری از نظر ما دراز کشیدن و بیخیال زندگی کردن نیست، بلکه آرامش فکری از نظر ما در شهر ایمن یعنی ارتباط با خدا و آرامش واقعی فکر؛ از اینرو معرفت و درک واقعی به خدا زمانی که در کنار این آرامش باشد جلوه‌های حقیقی شهر را نمایان می‌کند.
رئیس شورای شهر تهران با بیان اینکه امنیت يكی از مختصات معنوی مهم جامعه اسلامی است، اظهار کرد: امنیت را در زمينه‌های مختلف می‌توان مورد مطالعه قرار داد. اهمیت امنیت و ایمنی در جامعه مسلمین به حدی است كه اولین وظیفه شهروندان در تماس با یكدیگر القاء این مطلب به طرف مقابل است.
وی بیان کرد: امنیت در جامعه و شهر اسلامی ابعاد متفاوتی دارد كه مهمترین آنها شامل امنيت اجتماعی، امنیت در مقابل هجوم بیگانه، امنیت در مقابل بلايای طبيعی، امنيت در مقابل عوارض فعالیتهای انسان، امنیت در مقابل وسوسه‌های شيطانی و مصرف گرایی و رقابتهای مادی، امنيت روانی در مقابل ساخته‌های انسان و امنيت ضعفا در برابر اقويا است.
چمران تصریح کرد: شهرها هر مقدار هم زیبا و قشنگ باشد، همچون برخی از شهرهای اروپای شمالی، اما اگر آن آرامش فکری و ایدئولوژیکی و مورد تاکید قرآن در آن وجود نداشته باشد آن را شهر ایمن نمی‌دانم و دارای شاخصه‌های یک شهر برای زندگی خوب نیست. چراکه در آنجا زندگی کردن، دشوار و خودکشی، آسیب و گناه زیاد است.
تبيين مبانی شهر اسلامی بر اساس تعاليم قرآنی يك ضرورت است
رئیس شورای اسلامی شهر تهران اظهار کرد: تبيين مبانی شهر اسلامی بر اساس تعاليم قرآنی يك ضرورت است. البته با همه این شاخصه‌ها، تهران خیلی فاصله دارد که باید فاصله‌اش را پر کنیم. البته شهردار منتخب هم باید کسی باشد که بتواند در چنین شهری شهرداری بکند و این کار مشکلی است که هم مسائل اعتقادی، ایمنی و فیزیکی را در کنار هم به کار بگیرد.
وی گفت: مبحث اعتقاد و امنیت اسلامی را در مجمع شهرداران به عنوان یک ایده مطرح کردم که خیلی برای آنها جالب بود. در این اجلاس به آنها گفتم که فکر نکنید تنها با تمیزی شهر مردم زندگی راحتی خواهند داشت؛ اینطور نیست و آنها هم موافق این موضوع بودند. علت این موضوع هم به مسائل ایدئولوژیک و مسائل اعتقادی بر می‌گردد؛ لذا ممکن است شهری با امکانات کمتر را شاهد باشیم که یک شهر ایمن و بلد امن باشد و شهری را با امکانات زیاد ببینیم که چنین چیزی را نداشته باشد.
شهرها در کشورهای مختلف بر اساس باور، اعتقادات، آداب رسوم و اصولی ساخته و مدیریت میشوند و بر همین اصل در شهرهای اسلامی مختصات ویژه و کارآمدی مورد تاکید قرار دارد که رعایت اصولی این مختصات میتواند شهر را به طراز اسلامی نزدیک کند. در این میان شهر تهران به عنوان پایتخت سیاسی و قرآنی امالقرای جهان اسلام شناخته شده است، اما باید دید که چقدر این موضوع محقق شده و آیا وضعیت فعلی تهران به این عنوان نزدیک شده و یا توانسته خود را به شهر طراز اسلامی برساند؟
این موضوع آنقدر اهمیت دارد که رهبر معظم انقلاب در این باره میفرمایند: «شوراهای شهری در فعالیتهای خود باید به مختصات شهر اسلامی توجه كرده و خدمات شهرى را در جهت تأمین این مقصود به كار گیرند و بخصوص به معماری و شهرسازی متناسب با حیات طیبه اسلامی به طور كامل توجه كنند. در شهر اسلامی، عدالت در تقسیم خدمات شهری، تأمین آرامش روحی و امنیت معنوى، ظهور و اعتلاى مظاهر اسلامى و انقلابى، عمران و آبادى و زیبایى، حفظ طبیعت و فضای طبیعی همه با هم باید مورد توجه قرار گیرد.(مقام معظم رهبری 8/2/1378)
از همین منظر و با توجه به این مسئله گفتوگویی را با مهدی چمران، رئیس شورای اسلامی شهر تهران، داشتیم. وی در پاسخ به سوالی مبنی بر شاخصه‌های شهر طراز اسلامی و فاصله تهران به عنوان پایتخت امالقرای جهان اسلام با این موارد، به ایکنا گفت: بحث شاخصه‌های شهر در الگوها و مقیاس‌های مختلف تفاوت دارد. شاخص‌هایی در مقیاس‌های جهانی وجود دارد که چندبار به عنوان شاخصه‌های اصلی شهری معرفی شده که تهران در این شاخصه‌ها رتبه بالای صد را دارد. به عنوان مثال برخی از این شاخصه‌ها شامل میزان نفوذ اینترنت و مسائل جنسیتی است.
وی ادامه داد: ما به عنوان یک شهر اسلامی روی این مسائل زیاد نباید حساسیت نشان دهیم ولی در مقابله با قیاس‌های جهانی شهر تهران یکی از شهرهایی است که می‌توان روی آن حساب باز کرد. البته در خیلی از مسائل همچون آلودگی هوا، بحث ترافیک و نظایر آن که خیلی از شهرهای بزرگ دنیا هم با این مسائل دست‌و پنجه نرم می‌کنند نقص داریم و در خیلی از مسائل دیگر ما شرایط بهتری داریم.
شهری را زنده و پویا می‌دانیم که از نظر اعتقادی جایگاه بالایی داشته باشد
چمران تصریح کرد: ما در کشور شاخصه‌هایی داریم که تنها به شاخصه‌های فیزیکی بسنده نمی‌کند؛ این موارد شامل شاخصه‌های فرهنگی به‌خصوص شاخصه‌های اعتقادی و دینی است که آنها را هم مورد نظر قرار می‌دهیم. شهر یک موجود زنده است و ما شهری را زنده و پویا می‌دانیم که از نظر اعتقادی جایگاه بالایی داشته باشد.
رئیس شورای شهر تهران با تاکید بر مسئله امنیت در شهر اسلامی، گفت: اهميت امنيت برای شهر و شهروندان به حدی است كه خداوند تبارك و تعالی به هنگام قسم ياد كردن به شهر مكه آن را به صفت امين ياد می‌کند و می‌فرمايد: «و هذا البلد الامين(تين/8): (وقسم به اين شهر امن وامان(مكه معظمه)»؛ این موضوع 2 بار در قرآن تکرار شده است؛ اما باید دانست که این ایمنی شهر قرآنی، ایمنی پلیسی و یا سر نیزه‌ای نیست، بلکه این امن بودن مبتنی بر آرامش فکری است.
آرامش فکری در شهر ایمن یعنی ارتباط با خدا
وی ادامه داد: آرامش فکری از نظر ما دراز کشیدن و بیخیال زندگی کردن نیست، بلکه آرامش فکری از نظر ما در شهر ایمن یعنی ارتباط با خدا و آرامش واقعی فکر؛ از اینرو معرفت و درک واقعی به خدا زمانی که در کنار این آرامش باشد جلوه‌های حقیقی شهر را نمایان می‌کند.
رئیس شورای شهر تهران با بیان اینکه امنیت يكی از مختصات معنوی مهم جامعه اسلامی است، اظهار کرد: امنیت را در زمينه‌های مختلف می‌توان مورد مطالعه قرار داد. اهمیت امنیت و ایمنی در جامعه مسلمین به حدی است كه اولین وظیفه شهروندان در تماس با یكدیگر القاء این مطلب به طرف مقابل است.
وی بیان کرد: امنیت در جامعه و شهر اسلامی ابعاد متفاوتی دارد كه مهمترین آنها شامل امنيت اجتماعی، امنیت در مقابل هجوم بیگانه، امنیت در مقابل بلايای طبيعی، امنيت در مقابل عوارض فعالیتهای انسان، امنیت در مقابل وسوسه‌های شيطانی و مصرف گرایی و رقابتهای مادی، امنيت روانی در مقابل ساخته‌های انسان و امنيت ضعفا در برابر اقويا است.
چمران تصریح کرد: شهرها هر مقدار هم زیبا و قشنگ باشد، همچون برخی از شهرهای اروپای شمالی، اما اگر آن آرامش فکری و ایدئولوژیکی و مورد تاکید قرآن در آن وجود نداشته باشد آن را شهر ایمن نمی‌دانم و دارای شاخصه‌های یک شهر برای زندگی خوب نیست. چراکه در آنجا زندگی کردن، دشوار و خودکشی، آسیب و گناه زیاد است.
تبيين مبانی شهر اسلامی بر اساس تعاليم قرآنی يك ضرورت است
رئیس شورای اسلامی شهر تهران اظهار کرد: تبيين مبانی شهر اسلامی بر اساس تعاليم قرآنی يك ضرورت است. البته با همه این شاخصه‌ها، تهران خیلی فاصله دارد که باید فاصله‌اش را پر کنیم. البته شهردار منتخب هم باید کسی باشد که بتواند در چنین شهری شهرداری بکند و این کار مشکلی است که هم مسائل اعتقادی، ایمنی و فیزیکی را در کنار هم به کار بگیرد.
وی گفت: مبحث اعتقاد و امنیت اسلامی را در مجمع شهرداران به عنوان یک ایده مطرح کردم که خیلی برای آنها جالب بود. در این اجلاس به آنها گفتم که فکر نکنید تنها با تمیزی شهر مردم زندگی راحتی خواهند داشت؛ اینطور نیست و آنها هم موافق این موضوع بودند. علت این موضوع هم به مسائل ایدئولوژیک و مسائل اعتقادی بر می‌گردد؛ لذا ممکن است شهری با امکانات کمتر را شاهد باشیم که یک شهر ایمن و بلد امن باشد و شهری را با امکانات زیاد ببینیم که چنین چیزی را نداشته باشد.
