بررسی دیدگاه اسلام درباره فساد اقتصادی در فصلنامه «اقتصاد اسلامی»

به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، در این شماره، هشت مقاله با عناوین اقتصاد مقاومتی: استراتژی ملی پیشرفت و توسعه نوشته عباس عرب، سیاست‌های مالی تحت راهبرد اقتصاد مقاومتی، نوشته علی خالقیان میمند، محمد واعظ برزانی، محمدرضا حیدری  و مهدی طغیانی، مفهوم سازی و سنجش فساد اقتصادی از دیدگاه اسلام با رویکرد نهادگرایی به قلم سعید خدیوی رفوگر و علی اصغر هادوی‌نیا و تحلیل فقهی حقوقی ماهیت و قلمرو قرارداد مرابحه (با رویکرد بانکداری بدون ربا) به قلم سیدمحمد هادی قبولی درافشان و سید محمد مهدی قبولی درافشان منتشر شده است.
مقاله «قاعده» یا «صلاحدید» در بانکداری مرکزی اسلامی (مورد مطالعه ایران) نوشته وحید مقدم، احسان علی اکبری، ایمان باستانی‌فر و محمد واعظ، ضوابط شروط ضمن قرارداد؛ مطالعه موردی: وجه التزام بانکی، نوشته سید امراله حسینی، مقادیر بهینه کارمزد و سهم سپرده‌ها در بانکداری اسلامی به قلم یعقوب محمودیان، اصغر ابوالحسنی هستیانی، محمد حسین پورکاظمی و کامران ندری و مدل نظری حل مشکل کژگزینی در عقود مشارکتی بانکداری اسلامی، به قلم سید حسن قوامی، دیگر مقالات شماره جدید فصلنامه اقتصاد اسلامی هستند.

در چکیده مقاله مفهوم سازی و سنجش فساد اقتصادی از دیدگاه اسلام با رویکرد نهادگرایی به قلم سعید خدیوی رفوگر و علی اصغر هادوی‌نیا آمده است: در صورت نبود یک مفهوم مورد اتفاق درباره فساد اقتصادی که شامل مصادیقی به منظور رصد و سنجش وضعیت موجود باشد، هرگونه تلاش در جهت از بین‌بردن آن بی‌ثمر خواهد بود. برای نیل به این مهم هرگونه مفهوم‌سازی باید در چارچوب این نظامات فکری و ارزشی صورت گیرد.
در پژوهش پیش رو ضمن بررسی تعاریف پرکاربرد درباره فساد اقتصادی، مشخص گردید که بیشتر این تعاریف در اقتصاد متعارف به دلیل تأثیرپذیری از مبانی نظام سرمایه‌داری محدود به بخش دولتی گردیده که ایرادات فراوانی بر آن وارد می‎باشد؛ بر این اساس با توجه به رویکرد  اقتصاد نهادگرا، بهترین روش برای تببین مفهوم فساد در هر جامعه، استفاده از هنجارها و ارزش‌های عرفی فرهنگی‌‌شده و نهادی آن جامعه می‎باشد.
با عنایت به این مهم و با رجوع به دین نهادی که نماینده ارزش‌های عرفی‌فرهنگی ‌شده در سطح جامعه می‌باشد، مشخص گردید که در سنت شیعی مکاسب محرمه با توجه به جایگاه آن در نهادهای رسمی و غیررسمی، دقیق‌ترین و عمیق‌ترین معادل مفهومی برای فساد اقتصادی از منظر اسلام می‎باشد. همچنین با توجه به برخی از مهم‌ترین مصادیق، شاخصی طراحی گردید که با استفاده از روش ادراک فساد در بافت پیرامون حرم رضوی سنجش شد؛ بر اساس نتایج به‌دست‌آمده بیش از نیمی از فعالیت‌های اقتصادی منطقه مبتلا به فساد اقتصادی می‎باشند.
برای مشاهده متن کامل مقالات این شماره از فصلنامه اقتصاد اسلامی اینجا کلیک کنید.