«واضح» هویتی ایرانی به رسم‌الخط قرآن بخشیده است
گروه هنر: فونت «واضح» این امکان را که سختی‌های نظام تعلیمی در زمینه آموزش قرآن مرتفع شود فراهم آورده است به این معنی که مخاطب در مواجهه با چنین فونتی در عین حالیکه با کلام وحی و واژگان عربی سر و کار دارد اما حس فارسی زبان بودن آنچه در پیشگاه اوست را دارد و لذا ارتباط بهتری با قرآن برقرار می‌کند.
به همین بهانه با محمد کرمانی، مدیر انتشارات «برهان
نور» و ناشر قرآن واضح و مجری این فونت جدید قرآنی در فضای وب و اپلیکیشن گفت‌وگویی ترتیب دادیم که بخش نخست آن پیرامون چگونگی همکاری این انتشارات با گروه طراح
این فونت و ضرورت پدید آمدن آن به ویژه در بحث آموز قرآن پیش از این منتشر شد. (اینجا)
در بخش دوم گفت‌و‌گو با محمد کرمانی در مورد زمینه‌های فرهنگی رواج این فونت قرآنی در ترغیب مخاطبان نسبت به آموزش روخوانی و روانخوانی قرآن و همچنین ضرورت ایجاد نسخه وب و طراحی اپلیکیشن بر پایه این فونت برای سهولت استفاده و بهره‌برداری کاربران صحبت به میان آمد که در ادامه می‌خوانید:
ـ مسئله‌ای که در ارتباط با طراحی و رونمایی از قلم قرآنی «واضح» به میان آمد، بحث هویت فرهنگی است که این فونت واجد آن است امری که نشأت گرفته از روح و باور ایرانی است، در مورد این مقوله توضیح بفرمایید؟
«واضح» دارای ویژگی‌های چندگانه‌ای است که بارها و بارها در مورد آن سخن به میان آمده است و از جمله آنها می‌تواند به سادگی و وضوح بالا همانطور که از نام آن مشخص است اشاره کرد که در مواجهه مخاطبان و قرآن‌آموزان حداقل موجب واپس‌زدگی از سوی آنها نمی‌شود، مقوله‌ای که در مورد رسم‌الخط «عثمان طه» وجود دارد و به واسطه پیچیدگی در نحوه اجرای حروف همان ابتدا به ساکن موجب خواهد شد که تداوم کار به ویژه در فرایند یادگیری از سوی مخاطب متوقف باقی بماند.
واقعیت آن است که در سطوح پایین آموزشی به ویژه در فضای آموزش و پرورش و حتی در مقاطع بالا و عالی تحصیلی همچنانکه ما 8 میلیون فارغ‌التحصیل در سطوح متفاوت دانشگاهی داریم غالباً چندان انسی که مورد انتظار است را نمی‌توان با کلام وحی سراغ گرفت و در غالب مواقع این قشر حتی از روخوانی ساده قرآن نیز عاجز هستند.
«واضح» این امکان را فراهم خواهد آورد تا سختی‌های نظام تعلیمی در زمینه آموزش قرآن تا حدود زیادی مرتفع شود و مخاطبان در مواجهه با چنین فونتی در عین حالیکه با کلام وحی و واژگان عربی سر و کار دارند اما حس فارسی زبان بودن آنچه که قصد خواندن آن را دارند به آنها دست بدهد و بی‌اختیار بدون اینکه تصور این را داشته باشند که در حال خواندن زبانی غریبه هستیم به جهت آنکه نحوه اجرای حروف و کلمات با چشم آشناست لذا فرایند آموزش روخوانی و روانخوانی قرآن در بدو امر تسهیل شود؛ تصور می‌کنم این تعبیر همان مقوله‌ای باشد که بتوان از آن به عنوان هویت فرهنگی این فونت منطبق با باور و اعتقاد ایرانی از آن یاد کرد که موجب قوام قدمت چند صد ساله هنر خوشنویسی نزد ایرانیان شده است.
ـ در بخش نخست گفت‌و‌گو، شما صحبت از ویژگی این فونت کردید که البته در بروشور معرفی این فونت نیز ذکر شده بود، آیا می‌توان به ویژگی‌های دیگری که منحصر به این فونت است اشاره کرد؟
زوایای اجرای حروف در این فونت از نرمی و لطافت خاصی برخوردار است که حتی در تبدیل شدنش به فونت رایانه‌ای به نسبت سایر رسم‌الخط‌های مصطلح در زمینه نگارش قرآن کمتر نیاز به قلم گیری و اصلاح دارد. حفظ تناسبات در اجرای حروف این فونت را به نسبت سایر موارد در زمینه رسم‌الخط قرآن چشم‌نواز کرده است.
این امر تبدیل شدن این فونت به یک رسم‌الخط تحت وب را تسهیل خواهد کرد هرچند که «واضح» از همان ابتدا نیز برای رسم‌الخطی تحت وب طراحی شده است اما در فرایند معکوس یعنی چاپ قرآن بر روی کاغذ با استفاده از این رسم‌الخط نیز همانطور که گفتم کمترین تغییر و اصلاحی را باید اعمال کرد.
ـ توصیه‌ای که به آموزش و پرورش در خصوص استفاده از این فونت دارید را بیان کنید؟
هرچند که همچنان نمی‌توان چاپ قرآن بر روی کاغذ را در قالب مجلدات قرآنی به شکل کلی و یا در به شکل کتاب‌های آموزشی جزء به جزء نادیده گرفت و همچنان علاوه بر نشر قرآن در فضای مجازی و با استفاده از نرم‌افزارهای مختلف باید قرآن را در قالب چاپ کاغذی رواج داد که با این وصف نیز «واضح» بهترین نمونه است اما نظام آموزشی نباید نسبت به تأثیر عمیق فضای مجازی، شبکه‌های اجتماعی که به شدت در اقشار گوناگون جامعه فراگیر شده است بی‌تفاوت باشد و با حمایت از طراحان و واضعان این خط، استفاده مؤثر از آن را در جریان آموزش در فضای مجازی متداول سازد.
ـ طراحی اپلیکیشن براساس فونت «واضح» در چه مراحلی است؟
طراحی اپلیکیشن و نرم‌افزارهای مرتبط با این
فونت در حال پیگیری است تا پس از تکمیل شدن در اختیار کاربران قرار گیرد؛ به هر
حال این اپلیکیشن قابلیت‌های بسیاری را در اختیار کاربران قرار خواهد داد؛ همچون
جستجوی مواردی که مورد نظر آنهاست در هر دو شکل آنلاین و آفلاین و اینکه بتوانند
نکات و محتوایی را که به ویژه در پروسه مطالعاتی و تحقیقاتی نیاز دارند به نسخه وب
آن الحاق نمایند، این امکان نیز در اختیار آنها قرار گرفته است و اینکه در فضای
مجازی و با استفاده از شبکه‌های اجتماعی می‌توانند مسائلی را که پیرامون این فونت
به انجام رسانده اند با یکدیگر به اشتراک بگذارند؛ اپلیکیشن فونت «واضح»دسترسی به
ترجمه‌های مختلف قرآنی از سوی مترجمان تراز اول قرآن را هم به شکل آنلاین و هم در
شرایط آفلاین در اختیار کاربر قرار خواهد داد و مواردی که شاید ذکر آنها از حوصله
مخاطبان خارج باشد و البته نکته‌ای که اینجا باید به آن اشاره کنم اینکه علاقه‌مندان
می‌توانند با مراجعه به درگاه الکترونیکی فونت «واضح» به نشانی www.vazeh.info هم در جریان مراحل تکاملی
این فونت در طراحی نسخه‌های گوناگون از آن قرار گیرند و هم اینکه نکات و پیشنهادات
و راهکارهای خود را در جهت ارائه مؤثر و بهینه‌تر این فونت ارائه کنند.
