استناد به شرایط روز و تسلط به شأن نزول آیات
گروه ادب: نویسنده کتاب «خیابان تبریز» درباره شهید قدرت‌الله چگینی که از معلمان قرآن کریم به شمار می‌آید، اظهار کرد: از نکات قابل توجه درباره این شهید، انطباق تفاسیر قرآن با شرایط روز جامعه و تسلط وی به تاریخ اسلام و شأن نزول آیات بود.
میثم رشیدی مهرآبادی، نویسنده حوزه دفاع مقدس که اخیراً کتاب «خیابان تبریز» با موضوع یک شهید قرآنی به رشته تحریر درآورده است، در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، عنوان کرد: آشنایی با شهید قدرت‌الله چگینی که از معلمان قرآن بود و به وسیله تروریست‌ها به شهادت رسید، از طریق شهروش، مدیرکل وقت بنیاد شهید قزوین اتفاق افتاد که تصمیم گرفت دو شهید شاخص را که کمتر درباره آنها صحبت شده و آنان زیر چتر شهیدان رجایی و بابایی قرار گرفته‌اند را معرفی کنیم.
وی با بیان این مطلب ادامه داد: در سال 83 به همین منظور و همراه با انبارداران، از نویسندگان و ناشران این عرصه به قزوین رفتیم. شهروش مدیری انقلابی بود که از نظر اداری نیز رویکرد خاصی را در پیش گرفته بود. در دفترش منشی نداشت و اتاقش به حیاط سازمان مربوطه پنجره‌ای داشت که خانواده شهدا از آنجا به بیان مطالب خود می‌پرداختند و ایشان با روی باز پذیرای آنان بود؛ گونه‌ای که تا به آن روز ندیده بودم و ندیدم.
رشیدی از مرام و شخصیت اخلاقی مثبت شهروش به عنوان عاملی در علاقه‌مند کردن آنها به فضای قزوین و نگارش کتاب درباره شهدای قزوین یاد و اظهار کرد: تصمیم بر آن گرفته شد که من کتاب شهید چگینی و انبارداران کتاب شهید انصاری از شهدای مبارزات پیش از انقلاب که روحانی و اهل قم بود را بنویسیم.
وی با بیان اینکه بعد از این جلسه بر سر مزار شهید چگینی رفتم، ادامه داد: پروسه نوشتن این کتاب طولانی شد. یکی از دلایل آن، این بود که بخش قابل توجهی از فعالیت شهید در شهر الیگودرز مربوط می‌شد که وی به آنجا تبعید شده بود. دوستان شهید در قزوین، تهران، قم و الیگودرز پراکنده بودند و همین موضوع سبب طولانی‌تر شدن روند مصاحبه و تحقیق درباره زندگی آنان شد.
رشیدی در ادامه توضیحاتش گفت: پس از آماده شدن کتاب، آن را به بنیاد شهید قزوین ارائه کردم که کتاب با شکلی ناموزون به چاپ رسید، به طوری که از نظر کتاب‌سازی و شکل و شمایل، مورد تایید نبود. با دیدن کتاب احساس ناراحتی کردم. درصدد برآمدم که محتوا را از آن قالب خارج کنم و در شکلی زیباتر ارائه دهم، ولی از آنجا که امتیاز این کار برای بنیاد شهید بود و مدیریت آن تغییر پیدا کرده بود، تصمیم گرفتم که کتاب جدیدی درباره این شهید بنویسم.
این نویسنده با اشاره به اینکه کتاب را دوباره به طور کامل بازنویسی کرده است، افزود: چند سال از نگارش کتاب گذشته بود و در این مدت فرصتی فراهم آمد تا ایرادهای قلمی من نیز گرفته شود. سعی کردم متن روان‌تری را بر صفحه کاغذ بیاورم. تعدادی مصاحبه جدید گرفتم که به خاطرات پیشین افزوده شد و کتاب جدیدی متولد شد. مراحل با آرامش و نظمی خاص پیش رفت که بعدها فهمیدم خواسته خود شهید بوده است.
وی از روی دادن چند اتفاق قابل توجه در روند چاپ کتاب یاد کرد و گفت: به صورت اتفاقی، پیش‌خبر تولید این کتاب منتشر شد. در ادامه این اقدام، فرهنگسرای رسانه از من درخواست کرد که مراسم رونمایی کتاب را همزمان با روز خبرنگار برگزار کنم. زمان اندکی باقی مانده بود و من نمی‌دانستم که از نظر فنی این اقدام قابل اجراست یا خیر. موضوع را با چاپخانه مطرح کردم که خوشبختانه همکاری صورت گرفت و در بامداد روز 17 مرداد کتاب منتشر شد و در عصر همان روز به مراسم رونمایی رسید.
رشیدی از حضور الفت، معاون پیشگیری قوه قضاییه در قزوین که شناخت دقیق روی شخصیت شهید داشت در این مراسم یاد کرد و ادامه داد: دوستان و خانواده شهید نیز در این مراسم حضور یافتند. پس از این برنامه شبکه قرآن از من دعوت کرد که از این شهید که ویژگی اصلی وی، تعلیم قرآن به قرآن‌آموزان بود صحبت کنم.
وی درباره ویژگی‌های شهید عنوان کرد: چگینی در سال 1326 در قزوین متولد شد و همزمان با سال 1360 در حالی که 34 سال بیشتر نداشت به شهادت رسید. چگینی خانواده‌ای مدرن، فرهنگی و مذهبی داشت. وی پس از اتمام تحصیلات و گذراندن خدمت سربازی به کسوت معلمی درآمد و در بحبوحه رویدادهای پیش از پیروزی انقلاب اسلامی به جمع انقلابیون پیوست.
رشیدی گفت: شهید چگینی تمرکز خود را بر درس قرآن متمرکز کرد؛ البته جلسه اصلی قرآن وی در خارج از سیستم آموزشی و در محافل و منازل به صورت آشکار و مخفیانه برگزار می‌شد. وی سبک تدریس جالبی داشت و سعی می‌کرد که مباحث قرآنی را با استناد به شرایط روز جامعه تدریس کند. به این معنی که تفسیر ارائه شده از قرآن را مطابق با نیاز جامعه در اواخر دوران پهلوی و در راستای روشنگری و پرده برداشتن از ظلم و جنایات رژیم شاه مطرح می‌کرد.
وی به نکته برجسته دیگری درباره کلاس‌های تفسیر قرآن این شهید اشاره و اظهار کرد: نظم، ترتیب و خوش‌پوشی چگینی زبانزد بود. در آن دوران کمتر دیده می‌شد که افراد مذهبی به صورت منظم و اتوکشیده لباس بپوشند، شاخصی که او را متمایز می‌کرد.
رشیدی از اطلاعات بسیار دقیق و اشراف شهید نسبت به مسائل تاریخ اسلام به عنوان دیگر نکته مربوط به شهید یاد کرد و ادامه داد: این رویکرد سبب کمک کردن به شهید در درس تفسیر قرآن می‌شد؛ چرا که به بیان نکات تاریخی و ارتباط آن با شأن نزول آیات می‌پرداخت و همین موضوع بر جذابیت کلاس‌های قرآن او می‌افزود.
وی به تبعید این شهید در نتیجه فعالیت‌های انقلابی و برپایی کلاس‌های فعال قرآنی به الیگودرز اشاره کرد و گفت: این موضوع نه‌تنها سبب نشد که کلاس‌های وی در قزوین تعطیل نشود و توسط دوستان و شاگردانش ادامه یابد، بلکه کلاس جدیدی در الیگودرز نیز تشکیل شد و بخشی از شاگردان وی به این شهر مربوط می‌شوند که اکثر آنها در سال‌های پس از انقلاب مسئولیت‌های مهم را برعهده گرفتند و مدارج عالی را طی کردند و بر جامعه اثر گذاشتند.
رشیدی افزود: برغم مخالفت‌هایی که توسط عوامل ساواک در این راستا صورت گرفت، شهید چگینی بر پیگیری بیشتر مباحث قرآنی پافشاری کرد و این راه را ادامه داد. بیان شیوای وی از مشخصه‌های مهم دیگری بود که سبب جذب مخاطب به کلاس‌های وی می‌شد.
وی از برپایی جلسات قرآن توسط این شهید برای بانوان یاد کرد و گفت: بخش قابل توجهی از روایات کتاب به خاطرات بانوانی باز می‌گردد که از شاگردان این شهید بوده‌اند. وی در قبال بانوان احساس تعهد و مسئولیت بیشتری می‌کرد و بانوانی را که در رفت‌وآمد مشکل داشتند، با ماشین شخصی خود جابجا می‌کرد تا مشکلی برای آنان پیش نیاید.
رشیدی با اشاره به برادر یکی از بانوان که مخالف حضور خواهرش در این جلسات بود، افزود: وی به صورت مخفیانه این جلسات و رفت و آمد شهید همراه با بانوان را بررسی کرد و متوجه رفتار محترمانه وی با آنان شد. برخورد شهید سبب شد که وی از رفتاری که قصد انجام آن را داشت منصرف و جذب کلاس‌های شهید شود.
وی از نقش برادر شهید در شناسایی قاتل وی یاد کرد و ادامه داد: شهید چگینی در خیابان تبریز و به دست عوامل تروریستی، چهار روز پس از شهادت شهید رجایی به شهادت رسید. قاتل وی در بهمن‌ماه همان سال اعدام شد.
