استاد دانشگاه مفید:
توجه بیشتر به قرآن فقه را متحول می‌کند/ تشریفاتی نبودن حق زن در اسلام
گروه حوزه‌های علمیه: استاد دانشگاه مفید با بیان اینکه فقه کنونی بیش از آن که به قرآن رجوع کند به روایات توجه دارد تاکید کرد: توجه بیشتر به قرآن فقه را متحول می‌کند.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) حجت‌الاسلام و المسلمین سیدابوالفضل موسویان، استاد داشگاه مفید امروز هفتم آبان ماه در نشست علمی« حقوق زن از نگاه آیت‌الله موسوی اردبیلی در پرتو وحی» که در دانشگاه مفید قم برگزار شد با بیان اینکه معمول علما و مراجع نیست که خیلی به مباحث تفسیری بپردازند و وارد این مقوله شوند گفت: آیت‌الله موسوی اردبیلی از طرفی معتقد بود که تفاسیر زیادی نوشته شده است لذا ضرورتی برای ورود به این عرصه نیست ولی بر اثر بیماری کهبه ایشان عارض شد وی تصمیم به نوشتن تفسیر گرفت.
وی با بیان اینکه علامه طباطبایی معتقد بودند که باید هر چند سال یکبار تفسیری جدید با توجه به تحولات پرشتاب در دنیا نوشته شود بیان کرد: آیت الله اردبیلی در این راستا تصمیم گرفت به مباحث مشکل و معضل در مباحث تفسیری بپردازد زیرا اشکالات زیادی در این عرصه وجود دارد که هنوز پاسخ آن داده نشده است که از جمله مباحث جدی و چالشی در زبان‌شناسی قرآن است.
موسویان با بیان اینکه ایشان مباحث تفسیری را به صورت خصوصی در جلساتی مطرح کردند و در شب‌های ماه مبارک رمضان نیز بیشتر این مباحث مورد توجه بود تصریح کرد: آیت الله موسوی اردبیلی در تفسیر برخی از آیات سوره نساء به مباحث حقوق زن پرداخته و معتقد بود که نام این سوره را باید سوره خانواده گذاشت از این رو وی، حاشیه‌ای نیز به بحث نامگذاری سور و توقیفی و یا عدم توقیفی بودن آن زده است.
استاد دانشگاه مفید با اشاره به نگاه اسلام به حقوق زنان افزود: برخی می‌گویند در مقطعی که زن دارای ارزش نبود اسلام حقوقی را قایل شده است که قابل تقدیر است ولی تمام حق آنان را استیفا نکرده و نمی‌تواند پاسخگوی حقوق زنان در دوره معاصر باشد که این مسئله نیازمند بحث جدی است و آیت الله اردبیلی نیز به همین اقتضاء به این موضوع پرداخته و از نگاه اسلام به حقوق زن دفاع کرده است.
این استاد حوزه و دانشگاه عنوان کرد: ایشان در باره آیه اول سوره نساء، معتقد است که این خطاب یعنی اینکه ما شما ار نفس واحده خلق کردیم به همه بشر است و نه افراد مومن و متقی؛ البته برخی خلقت زن را از دنده چپ مرد می‌دانند و در اسرائیلیات نیز این مسایل مطرح است و در طول تاریخ نیز این دیدگاه‌ها وجود داشته است اما باید پرسید این آیه درصدد بیان چیست؟ آیت‌الله موسوی اردبیلی با اشاره به آیات متعدد در مورد خلق انسان تصریح کرده است که این نوع برداشت‌ها، نادرست است زیرا این اندیشه در طول تاریخ سبب تبعیض میان زن و مرد شده است.
موسویان با بیان اینکه این موضوع سبب شده تا برخی فرزندان را هم از آن پدر بدانند که این مسئله در فقه تحت عنوان سیادت نیز مطرح است و مرحوم سیدمرتضی معتقد است که فرزندان زن سیده، نیز سادات محسوب می‌شوند ادامه داد: وی در نتیجه‌گیری از بعد هدایتی این آیه آورده است که انسان‌ها از منشا واحدی خلق شده و با یکدیگر برابر هستند و ستم و تعدی به زنان از ناحیه مردان به شدت منع شده است.
موسویان با اشاره به مبحث اطاعت زن از شوهر تصریح کرد: ایشان به طور صریح آورده است که اطاعت در همه چیز مطرح نیست؛ آیت الله موسوی اردبیلی معتقد است که این اطاعت تنها در حقوق مربوط به مرد است که باید رعایت شود و در همه موارد نیست؛ البته متاسفانه در فقه بیشتر از آیات قرآن به روایات توجه شده است و اگر در سایه تعالیم قرآن هم بودیم دیدگاه‌ها متفاوت می‌شد. ایشان همچنین در مورد مالکیت زن آورده است که زن در مالکیت، مستقل است.
وی با بیان اینکه یکی از مباحث جدی دهه‌های 30 و 40 حضور زنان در عرصه اجتماعی و سیاسی بوده است اظهار کرد: آیت‌الله اردبیلی با صراحت بیان کرده که زن مالک دارایی خود است و مانند مرد در امور اجتماعی حق رای دارد و می‌تواند انتخاب کند و انتخاب شود؛ وی معتقد است این حقوق از حقوق انسانی برابر و مشترک میان زن و مرد است.
موسویان عنوان کرد: قرآن حق اجتماعی و مالکیت زن را حقیقی می‌داند و امری تشریفاتی هم نیست که برخی ممکن است بگویند ما برای اینکه دنیا ما را متهم به اختناق نکند مجبوریم آن را بپذیریم.
وی با اشاره به مباحثی مانند عدم مقبولیت شهادت زن تصریح کرد: آیت‌الله موسوی اردبیلی این مباحث را به ارزش‌های انسانی نسبت نمی‌دهد و معتقد است که این تفاوت ناشی از تفاوت برخی ویژگی‌های روحی زن و مرد است حتی در فقه داریم مواردی را که شهادت زن قبول و شهادت مرد قابل قبول نیست لذا در همه جا هم موارد شهادت زن، رد نشده است.
موسویان با اشاره به حق استیلاد ادامه داد: آیت الله اردبیلی معتقد است که مسئله فرزند خواستن تنها مربوط به پدر نیست و این خواسته باید طرفینی میان والدین باشد اگرچه بسیاری از فقها خلاف این مسئله نظر داده‌اند.
