سیدعباس صالحی بیان کرد:
تمدن‌سازی قرآنی در دوره جدید مدیریتی معاونت قرآن و عترت ارشاد
گروه فعالیت‌های قرآنی: وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در جلسه تودیع و معارفه معاون قرآن و عترت این وزارتخانه ضمن بیان برنامه‌های دوره جدید مدیریتی در این معاونت، گفت: در دوره جدید به دنبال تمدن‌سازی قرآنی هستیم.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن (ایکنا)، سیدعباس صالحی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در مراسم تودیع و معارفه معاون قرآن و عترت این وزارتخانه طی سخنانی با اشاره به نقش بی بدیل امام خمینی(ره) در دور شدن قرآن از مهجوریت، گفت: با گذشت چهار دهه از پیروزی انقلاب اسلامی بر همه روشن و واضح است که اگر تاریخ این کشور بدون امام(ره) بود، کشور به گونه‌ای دیگری تاریخش در وجوه مختلف رقم می‌خورد. یکی از این وجوه سبقه قرآنی کشور است.
وی افزود: قرآن تا قبل از انقلاب اسلامی در مهجوریت خاصی بود و اتفاقاتی که در عرصه قرآنی در این چهار دهه رخ داده است قابل مقایسه با گذشته نیست. من با این را اطلاعات نسبی که در این حوزه دارم می‌گویم، اتفاقی که در چهار دهه در فضای قرآنی کشور رخ داده است کم نظیر بوده است و این به امداد و استمداد از نفس و همت آن مرد بزرگ بوده است که یک اتفاق بزرگ را در کشور رقم زد.
صالحی تصریح کرد: تا کنون قدم‌های خوبی طی شده است، مدیران مختلفی که در این امر به طور مستقیم حضور داشته‌اند یا معاونینی که همت داشته و به این مسئله تعلق خاطر داشته‌اند فعالیت‌هایی را انجام داده‌اند. امروز در آستانه چهلمین سالگرد انقلاب اسلامی می‌توانیم به معاونت قرآن و عترت وزارت ارشاد در چهار سال آینده نگاهی داشته باشیم.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با اشاره به اینکه در این مدت دو اتفاق خوب رخ داده است که کار را برای من و معاون قرآن و عترت راحت کرده است، بیان کرد: بخش اول ساختار این مجموعه و تبدیل شدن از یک اداره به یک معاونت و جایگاه پیدا کردن در فضای وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به عنوان یک معاونت محتوایی و مفهومی است. این اتفاقی بود که تلاش‌هایی در گذشته صورت گرفته تا به سرمنزل رسیده و ما اکنون بر سر سفره آن نشسته‌ایم و قدر این سفره انداخته را می‌دانیم.
وی گفت: بخش دوم سندهای بالادستی است که تنظیم شده و آخرین آن سند تبلیغی و ترویجی قرآن کریم است که مصوب شورا نیز شده است. این سندها افق کار را از لحاظ نگاه بالادستی مشخص‌تر کرده‌اند. ما در ابتدای کار نیستیم بلکه در نقطه‌ای قرار داریم که بحث‌های مفهومی و اسناد بالادستی شکل گرفته است و شاخص‌ها مشخص شده است. این دو اتفاق که معمولاً مانند زیرساخت یک ساختمان است که معمولاً دیده نمی‌شود، اما بی تردید هر کسی که با اصول اولیه آشنا باشد می‌داند که اگر این نبود اتفاق‌های دیگر صورت نمی‌گرفت.
صالحی با اشاره به اینکه افراد مختلف زحمات زیادی متحمل کشیده‌اند تا معاونت به جایگاه فعلی برسد، در مورد حجت‌الاسلام حشمتی، تصریح کرد: به نظر می‌رسد اکنون یک عطف تازه، یک شروع تازه و یک حرکت تازه می‌تواند در اتفاقات بعدی باشد. آقای حشمتی سابقه قدیمی با وزارت ارشاد دارد و ایشان تاریخ ارشاد هستند. بسیاری از خروجی‌های ارشاد را با ایشان می‌شناسند و موسس بسیاری از فعالیت‌ها بوده است.
وی افزود: ویژگی‌های اخلاقی ایشان نشان می‌دهد که به عنوان یک رفیق خوب، عادل، باصفا، سلیم و ...شناخته شده هستند. همه اینها واژه روحانیت را زیبنده ایشان می‌کند. تعصب و پیگیری ایشان نسبت به کار در چهار سال گذشته بر هیچ کسی پوشیده نیست. حقیقتاً ما در دوره جدید بر اساس یک نیاز جدید از ایشان درخواست کردم تا در فضای جدیدی به من کمک کنند. دوستان متعدد باید یاری کنند تا این باری که بر دوش گرفته‌ایم برداشته شود و این امانت را در زمان مقرر به اهل بسپاریم.
وزیر ارشاد با اشاره به اینکه یکی از بخش‌هایی که وزارت ارشاد به صورت طبیعی به ارتباط به آن نیاز دارد، حوزه و روحانیت است، بیان کرد: در طول این ایام وزیر ارشاد مشاورانی داشته است و اجر همه آنها مشکور است، اما احساس بنده این بوده است که به دو دلیل این مشاوران کارکرد مشهودی نداشته‌اند. موضع اول اینکه ارشاد را کمتر می‌شناختند و تصویری که باید از بیرون منتقل می‌شد مطلوب نبود. اگر هم آنها می‌خواستند گامی بردارند و تعاملی پیش‌هنگام با علما و مراجع و شخصیت‌های استانی داشته باشند، به خاطر اینکه سیستم آنها را نمی‌شناخت چندان با آنها همراه نبودند.
صالحی با تأکید بر اینکه آقای حشمتی این دو ویژگی را دارد، خاطرنشان کرد: همه ایشان را به عنوان یک شخصیت قدیمی و مورد احترام می‌شناسند و این نقطه وصلی در تعامل وزارت ارشاد با روحانیت خواهد بود. به طور کلی جایگاه وزارت ارشاد نمی‌تواند در خلاء یا کم اعتمادی و بی اعتمادی حوزه و روحانیت ادامه حیات دهد. باید به گونه‌ای باشد که بتواند جلب نظر اعتماد حوزه و روحانیت را داشته باشد و بدون آن هر کاری موفقی حتی کارهای قرآنی نیز تحت الشعاع قرار خواهد گرفت.
وی اذعان کرد: اینکه ارشاد بتواند در یک تعامل و ارتباط خوب با بزرگان حوزه و روحانیت باشد، وجود یک مشاور امین، آشنا و محترم در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی سازنده و موثر است. با این نگاه خدمت آقای حشمتی عرض کردم تا این تعامل و اتفاق شکل بگیرد. حضور ایشان در این فضا کمکی به بنده خواهد بود تا بتوانیم این نگاه را به واقعیت نزدیک کنیم و روابط عمیق‌تر و دقیق‌تر شود. البته آقای حشمتی از ابتدا با توجه به حضور در عرصه روحانیت کار قرانی کرده و در این چهار سال نیز که در خدمت قرآن و عترت بوده است و کمک‌های کاری ایشان در این حوزه همچنان برقرار خواهد بود.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در بخش دیگری از صحبت‌های خود در این مراسم یادآوری سه نکته را لازم دانست و گفت: در این دوره چهار ساله به سه نکته باید بیشتر توجه کنیم. نکته اول این است که با حضور آقای فقهی زاده با توجه به شخصیت علمی و پژوهشی ایشان در حوزه فکری قرآنی، بتوانیم خط اتصال پایگاه‌های علمی قرآنی کشور را با فعالیت‌های تبلیغی و ترویجی متصل‌تر کنیم.
وی افزود: درست است که این دو دو حوزه جدا هستند اما همانگونه که در دانشگاه باید بین صنعت و علم ارتباط برقرار باشد، بین حوزه پژوهش‌های قرآنی و دانش سازی قرآنی با حوزه جامعه سازی قرآنی باید ارتباطات جدی‌تر پدید بیاید. چون هدف از آن پژوهش‌ها صرفاً کارهای کتابخانه‌ای نیست، ما باید به این سمت برویم که این پژوهش‌ها و کتاب به کتاب‌های وجودی قرآنی تبدیل شوند. اینکه چگونه می‌توان بین دانشگاه‌ها و حوزه‌های علمیه که در حوزه قرآن پژوهی کار می‌کنند و موسسات قرآن پژوهی خط اتصال فعال‌تری با حوزه تبلیغ و ترویج یعنی جامعه سازی و تمدن سازی قرآنی برقرار کنند. یکی از مواردی است که مورد توجه است. این یکی از آن اتفاقاتی خواهد بود که در چهار سال آینده می‌توان به آن بیشتر اندیشید. قبلاً هم بوده اما قوت بیشتری خواهد یافت.
صالحی با تأکید بر اینکه جامعه سازی قرآنی یک نگاه علمی را می‌‌طلبد، خاطرنشان کرد: ما باید بتوانیم، دانشگاه‌ها، نشریات قرآنی، پایان‌نامه‌ها و محصولات قرآنی را به فضای جامعه قرآنی نزدیک کنیم. این یک خط ارتباطی است که با توجه به فضایی که آقای فقهی‌زاده داشته‌اند و زمینه‌هایی که در معاونت وجود دارد، می‌توان امیدوار بود که تحقق جدی‌تری پیدا کند.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در ادامه صحبت‌های خود با طرح این سوال که چگونه می‌توانیم دیپلماسی قرآنی را به عنوان یک رویکرد جدی‌تر مدنظر قرار دهیم، بیان کرد: بنابراین نکته دیگر بحث دیپلماسی قرآنی است، قرآن حلقه وصل ما با جهان اسلام و دیگر ادیان است و دیپلماسی قرآنی از لایه‌های قرآنی همچون تلاوت تا حوزه فهم و معرفت، فضایی است که می‌تواند موضوع دیپلماسی ما باشد.
وی اذعان کرد: اینکه چگونه می‌توان در محصولات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و تمامی محصولات فرهنگی کشور سبقه قرآنی ایجاد کنیم رویکرد و نکته سوم است. این سبقه حداقل و حداکثر دارد و حتماً نباید همه آنها حداکثری باشد اما حداقل این است که رنگ قرانی داشته باشد. اینکه در کف داستان محصولات ادبی و هنری وزارت ارشاد و در سطح بالاتر کل فعالیت‌های کشور رنگ و بو و طعم قرآنی پیدا کنند، موضوعی است که می‌تواند به عنوان یک رویکرد جدی این دوره مطرح شود که البته معاونت قبلی آن را آغاز کرده است.
صالحی در بخش پایانی صحبت‌های خود با اشاره به اینکه این جابجایی بیشتر با نگاه نیاز به آقای حشمتی در زمینه ارتباط ارشاد با حوزه و روحانیت بوده است، گفت: افرادی که در ارشاد بوده‌اند، آقای حشمتی را واجد این فضا می‌دیدند که می‌تواند در نیازی که ارشاد و شخص بنده در این زمینه دارم، بسیار کمک کننده باشد. از آقای فقهی‌زاده نیز قدردانی می‌کنم که این مسئولیت را قبول کردند. امیدوارم این دوره جدید مانند دوره‌های قبل و خط تکاملی که در معاونت بوده است ادامه پیدا کند.
وی افزود: قرآن تا قبل از انقلاب اسلامی در مهجوریت خاصی بود و اتفاقاتی که در عرصه قرآنی در این چهار دهه رخ داده است قابل مقایسه با گذشته نیست. من با این را اطلاعات نسبی که در این حوزه دارم می‌گویم، اتفاقی که در چهار دهه در فضای قرآنی کشور رخ داده است کم نظیر بوده است و این به امداد و استمداد از نفس و همت آن مرد بزرگ بوده است که یک اتفاق بزرگ را در کشور رقم زد.
صالحی تصریح کرد: تا کنون قدم‌های خوبی طی شده است، مدیران مختلفی که در این امر به طور مستقیم حضور داشته‌اند یا معاونینی که همت داشته و به این مسئله تعلق خاطر داشته‌اند فعالیت‌هایی را انجام داده‌اند. امروز در آستانه چهلمین سالگرد انقلاب اسلامی می‌توانیم به معاونت قرآن و عترت وزارت ارشاد در چهار سال آینده نگاهی داشته باشیم.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با اشاره به اینکه در این مدت دو اتفاق خوب رخ داده است که کار را برای من و معاون قرآن و عترت راحت کرده است، بیان کرد: بخش اول ساختار این مجموعه و تبدیل شدن از یک اداره به یک معاونت و جایگاه پیدا کردن در فضای وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به عنوان یک معاونت محتوایی و مفهومی است. این اتفاقی بود که تلاش‌هایی در گذشته صورت گرفته تا به سرمنزل رسیده و ما اکنون بر سر سفره آن نشسته‌ایم و قدر این سفره انداخته را می‌دانیم.
وی گفت: بخش دوم سندهای بالادستی است که تنظیم شده و آخرین آن سند تبلیغی و ترویجی قرآن کریم است که مصوب شورا نیز شده است. این سندها افق کار را از لحاظ نگاه بالادستی مشخص‌تر کرده‌اند. ما در ابتدای کار نیستیم بلکه در نقطه‌ای قرار داریم که بحث‌های مفهومی و اسناد بالادستی شکل گرفته است و شاخص‌ها مشخص شده است. این دو اتفاق که معمولاً مانند زیرساخت یک ساختمان است که معمولاً دیده نمی‌شود، اما بی تردید هر کسی که با اصول اولیه آشنا باشد می‌داند که اگر این نبود اتفاق‌های دیگر صورت نمی‌گرفت.
صالحی با اشاره به اینکه افراد مختلف زحمات زیادی متحمل کشیده‌اند تا معاونت به جایگاه فعلی برسد، در مورد حجت‌الاسلام حشمتی، تصریح کرد: به نظر می‌رسد اکنون یک عطف تازه، یک شروع تازه و یک حرکت تازه می‌تواند در اتفاقات بعدی باشد. آقای حشمتی سابقه قدیمی با وزارت ارشاد دارد و ایشان تاریخ ارشاد هستند. بسیاری از خروجی‌های ارشاد را با ایشان می‌شناسند و موسس بسیاری از فعالیت‌ها بوده است.
وی افزود: ویژگی‌های اخلاقی ایشان نشان می‌دهد که به عنوان یک رفیق خوب، عادل، باصفا، سلیم و ...شناخته شده هستند. همه اینها واژه روحانیت را زیبنده ایشان می‌کند. تعصب و پیگیری ایشان نسبت به کار در چهار سال گذشته بر هیچ کسی پوشیده نیست. حقیقتاً ما در دوره جدید بر اساس یک نیاز جدید از ایشان درخواست کردم تا در فضای جدیدی به من کمک کنند. دوستان متعدد باید یاری کنند تا این باری که بر دوش گرفته‌ایم برداشته شود و این امانت را در زمان مقرر به اهل بسپاریم.
وزیر ارشاد با اشاره به اینکه یکی از بخش‌هایی که وزارت ارشاد به صورت طبیعی به ارتباط به آن نیاز دارد، حوزه و روحانیت است، بیان کرد: در طول این ایام وزیر ارشاد مشاورانی داشته است و اجر همه آنها مشکور است، اما احساس بنده این بوده است که به دو دلیل این مشاوران کارکرد مشهودی نداشته‌اند. موضع اول اینکه ارشاد را کمتر می‌شناختند و تصویری که باید از بیرون منتقل می‌شد مطلوب نبود. اگر هم آنها می‌خواستند گامی بردارند و تعاملی پیش‌هنگام با علما و مراجع و شخصیت‌های استانی داشته باشند، به خاطر اینکه سیستم آنها را نمی‌شناخت چندان با آنها همراه نبودند.
صالحی با تأکید بر اینکه آقای حشمتی این دو ویژگی را دارد، خاطرنشان کرد: همه ایشان را به عنوان یک شخصیت قدیمی و مورد احترام می‌شناسند و این نقطه وصلی در تعامل وزارت ارشاد با روحانیت خواهد بود. به طور کلی جایگاه وزارت ارشاد نمی‌تواند در خلاء یا کم اعتمادی و بی اعتمادی حوزه و روحانیت ادامه حیات دهد. باید به گونه‌ای باشد که بتواند جلب نظر اعتماد حوزه و روحانیت را داشته باشد و بدون آن هر کاری موفقی حتی کارهای قرآنی نیز تحت الشعاع قرار خواهد گرفت.
وی اذعان کرد: اینکه ارشاد بتواند در یک تعامل و ارتباط خوب با بزرگان حوزه و روحانیت باشد، وجود یک مشاور امین، آشنا و محترم در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی سازنده و موثر است. با این نگاه خدمت آقای حشمتی عرض کردم تا این تعامل و اتفاق شکل بگیرد. حضور ایشان در این فضا کمکی به بنده خواهد بود تا بتوانیم این نگاه را به واقعیت نزدیک کنیم و روابط عمیق‌تر و دقیق‌تر شود. البته آقای حشمتی از ابتدا با توجه به حضور در عرصه روحانیت کار قرانی کرده و در این چهار سال نیز که در خدمت قرآن و عترت بوده است و کمک‌های کاری ایشان در این حوزه همچنان برقرار خواهد بود.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در بخش دیگری از صحبت‌های خود در این مراسم یادآوری سه نکته را لازم دانست و گفت: در این دوره چهار ساله به سه نکته باید بیشتر توجه کنیم. نکته اول این است که با حضور آقای فقهی زاده با توجه به شخصیت علمی و پژوهشی ایشان در حوزه فکری قرآنی، بتوانیم خط اتصال پایگاه‌های علمی قرآنی کشور را با فعالیت‌های تبلیغی و ترویجی متصل‌تر کنیم.
وی افزود: درست است که این دو دو حوزه جدا هستند اما همانگونه که در دانشگاه باید بین صنعت و علم ارتباط برقرار باشد، بین حوزه پژوهش‌های قرآنی و دانش سازی قرآنی با حوزه جامعه سازی قرآنی باید ارتباطات جدی‌تر پدید بیاید. چون هدف از آن پژوهش‌ها صرفاً کارهای کتابخانه‌ای نیست، ما باید به این سمت برویم که این پژوهش‌ها و کتاب به کتاب‌های وجودی قرآنی تبدیل شوند. اینکه چگونه می‌توان بین دانشگاه‌ها و حوزه‌های علمیه که در حوزه قرآن پژوهی کار می‌کنند و موسسات قرآن پژوهی خط اتصال فعال‌تری با حوزه تبلیغ و ترویج یعنی جامعه سازی و تمدن سازی قرآنی برقرار کنند. یکی از مواردی است که مورد توجه است. این یکی از آن اتفاقاتی خواهد بود که در چهار سال آینده می‌توان به آن بیشتر اندیشید. قبلاً هم بوده اما قوت بیشتری خواهد یافت.
صالحی با تأکید بر اینکه جامعه سازی قرآنی یک نگاه علمی را می‌‌طلبد، خاطرنشان کرد: ما باید بتوانیم، دانشگاه‌ها، نشریات قرآنی، پایان‌نامه‌ها و محصولات قرآنی را به فضای جامعه قرآنی نزدیک کنیم. این یک خط ارتباطی است که با توجه به فضایی که آقای فقهی‌زاده داشته‌اند و زمینه‌هایی که در معاونت وجود دارد، می‌توان امیدوار بود که تحقق جدی‌تری پیدا کند.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در ادامه صحبت‌های خود با طرح این سوال که چگونه می‌توانیم دیپلماسی قرآنی را به عنوان یک رویکرد جدی‌تر مدنظر قرار دهیم، بیان کرد: بنابراین نکته دیگر بحث دیپلماسی قرآنی است، قرآن حلقه وصل ما با جهان اسلام و دیگر ادیان است و دیپلماسی قرآنی از لایه‌های قرآنی همچون تلاوت تا حوزه فهم و معرفت، فضایی است که می‌تواند موضوع دیپلماسی ما باشد.
وی اذعان کرد: اینکه چگونه می‌توان در محصولات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و تمامی محصولات فرهنگی کشور سبقه قرآنی ایجاد کنیم رویکرد و نکته سوم است. این سبقه حداقل و حداکثر دارد و حتماً نباید همه آنها حداکثری باشد اما حداقل این است که رنگ قرانی داشته باشد. اینکه در کف داستان محصولات ادبی و هنری وزارت ارشاد و در سطح بالاتر کل فعالیت‌های کشور رنگ و بو و طعم قرآنی پیدا کنند، موضوعی است که می‌تواند به عنوان یک رویکرد جدی این دوره مطرح شود که البته معاونت قبلی آن را آغاز کرده است.
صالحی در بخش پایانی صحبت‌های خود با اشاره به اینکه این جابجایی بیشتر با نگاه نیاز به آقای حشمتی در زمینه ارتباط ارشاد با حوزه و روحانیت بوده است، گفت: افرادی که در ارشاد بوده‌اند، آقای حشمتی را واجد این فضا می‌دیدند که می‌تواند در نیازی که ارشاد و شخص بنده در این زمینه دارم، بسیار کمک کننده باشد. از آقای فقهی‌زاده نیز قدردانی می‌کنم که این مسئولیت را قبول کردند. امیدوارم این دوره جدید مانند دوره‌های قبل و خط تکاملی که در معاونت بوده است ادامه پیدا کند.
