نقش تأثیرگذار آموزش در کشف استعدادهای قرآنی

علی فربین، قاری و مدرس قرآن کریم در گفت‌و‌گو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) در رابطه با موضوع استعدادیابی در هنر تلاوت قرآن کریم اظهار کرد: یکی از دلایل پرداختن به امر استعدادیابی در زمینه تلاوت، ایجاد علاقه و انگیزه در قرآن‌آموزانی است که قصد دارند تا در زمینه تلاوت قرآن فعالیت کنند و نیز استمرار حضورشان در جلسات قرآن است که از این طریق می‌توان دریافت که آیا این علاقه‌مندان به هنر تلاوت استعداد کافی در این رابطه را دارا هستند یا خیر؟
فربین ادامه داد: در این زمینه باید به گونه‌ای عمل شود که اولا در میان افرادی که علاقه‌مند به هنر تلاوت هستند، استعدادیابی صورت گیرد و در مرحله بعدی نیز برنامه‌ریزی‌ها و شرایط طوری در نظر گرفته شود که این استعدادها به صورت مستمر در جلسات قرآن حضور و در راه استعداد خود نیز پیشرفت داشته باشند.
وی در ادامه در رابطه با میزان تأثیر جلسات قرآنی در رابطه با موضوع استعدادیابی هنر تلاوت نیز تصریح کرد: محلی است که قرآنیان می‌توانند تمرینات و فعالیت‌هایی که داشته‌اند به صورت مشخص و در وقت‌های آزاد خود اجرا کنند که این برنامه را نمی‌توانند در منزل خود داشته باشند. در این جلسات قرآنی است که قرآن‌آموزان و شاگردان می‌توانند برنامه تلاوت و یا حفظ خود را با صدای بلند اجرا کنند و این برنامه نیز از سوی مربی قرآنی ارزیابی شود.
قاری و مدرس قرآن بیان کرد: امروزه ما چیزی به عنوان قرائت‌خانه نداریم که بتوان به راحتی به اجرای برنامه‌های قرآنی و تلاوت پرداخت و تنها جایی که امکان قرائت قرآن است، همین جلسات قرآنی است که استمرار آن‌ها با حضور مربی قرآن در این زمینه بسیار مؤثر است.
فربین در مورد تأثیر سازمان‌ها و نهادهای قرآنی در زمینه استعدادیابی هنر تلاوت نیز ادامه داد: به نظر بنده تمامی دستگاه‌های قرآنی می‌توانند در زمینه کشف استعدادهای قرآنی به ویژه در زمینه تلاوت قرآن کریم تأثیرگذار باشند. سازمان‌های مختلفی مانند صدا و سیما، سازمان دارالقرآن الکریم که متولی اجرای برنامه‌های قرآنی در کشور است و نیز دیگر سازمان‌ها و نهادهای مرتبط در زمینه قرآن کریم با برنامه‌های مختلفی که اجرا می‌کنند می‌توانند هرچه بیشتر و بهتر به امر استعدادیابی و پرورش استعدادهای قرآنی در زمینه تلاوت بپردازند و در این رابطه مؤثر باشند.
قاری و مدرس قرآن کریم با اشاره به اینکه البته در حال حاضر این کار عملا در کشور اتفاق می‌افتد و استعدادیابی از سوی سازمان‌ها و نهادهای مختلف انجام می‌شود، اظهار کرد: همچنین، نهادهایی مانند معاونت قرآن و عترت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، سازمان اوقاف و امور خیریه، سازمان دارالقرآن الکریم که به صورت اساسی به امر استعدادیابی و آموزش قرآن در کشور می‌پردازد نیز برنامه‌های مختلفی در این رابطه اجرا می‌کنند و انصافا نیز کارهای خوبی در این زمینه انجام شده است، اما در هر صورت انجام این برنامه‌ها در حد مطلوب راضی‌کننده نیست.
وی با بیان اینکه بیشتر برنامه‌هایی که در زمینه استعدادیابی انجام می‌شود به صورت پراکنده است و پس از استعدادیابی از میان افراد صرفا طی دوره‌ای به ایشان پرداخته شده و سپس، پیگیری لازم و حتی راهنمایی این استعدادها برای پیشرفت و آینده کاری خود انجام نمی‌شود، افزود: برای مثال بسیاری از نهادهای قرآنی طرح‌هایی را اجرا می‌کنند و مدارکی نیز به قرآن‌آموزان در رشته‌های مختلف از جمله در زمینه قرائت و تلاوت قرآن اعطا می‌کنند، ولی بعد از این قضیه،‌ پیگیری لازم در باب این استعدادها و قرآنیان انجام نمی‌شود که این افراد در آینده چه خواهند کرد و صرفا به دادن مدرک و انجام کارهای پراکنده بسنده می‌شود.
فربین ضمن اشاره به اینکه باید شرایطی فراهم شود تا اساتید قرآنی در جلسات نیز در رابطه با استعدادیابی مورد آموزش تخصصی قرار گیرند، تصریح کرد: در جلسات قرآنی نیز یک نوع آشفتگی وجود دارد و هر استادی به سلیقه خود عمل می‌کند، حتی پیش آمده است که برخی از اساتید بسیاری از افراد را که استعداد موسیقایی و قرائت ندارند، مدت‌ها معطل می‌کنند که به تلاوت بپردازند و این امر باعث می شود که مشکلات فراوانی برای قرآن‌آموزان به وجود آید و وقت زیادی از ایشان بدون اینکه به جایی برسند، گرفته شود.
قاری و مدرس قرآن در ادامه با اشاره به تأثیر طرح‌های مختلف قرآنی مانند اسوه، شوق تلاوت و استعدادهای درخشان در زمینه استعدادیابی هنر تلاوت قرآن کریم نیز با بیان اینکه اجرای این طرح‌های قرآنی در این زمینه حتما مؤثر است، گفت: البته این برنامه‌ها نیز تقریبا به صورت پراکنده اجرا می‌شود که باید در این رابطه نیز برنامه‌ها و طرح‌ها به صورت سازماندهی شده و با تأثیر بیشتر انجام شود و مشخص شود که کدامیک از این طرح‌ها تأثیر بیشتری در مورد استعدادیابی دارند.
فربین اذعان کرد: در مورد مسابقات نیز باید میزان تأثیرگذاری آن بررسی شود که چه میزان در رابطه با استعدادیابی مؤثر است امروزه صحبت از تغییر شیوه برگزاری مسابقات حتی مسابقات بین‌المللی قرآن کریم جمهوری اسلامی ایران می‌شود که باید به این امر نیز پرداخته شود که انتخاب نفرات در این مسابقات، داوری‌ها و ... چگونه انجام شود که تأثیر بیشتری در استعدادیابی افراد مستعد و برتر داشته باشد.
وی با بیان اینکه طرح شورای عالی قرآن یعنی طرح ارزیابی قاریان و حفاظ و نیز طرح‌های سازمان دارالقرآن الکریم در زمینه اعطای مدرک به حفاظ طرح‌های بسیار خوبی است، تصریح کرد: به نظر بنده طرح‌های خوبی در این زمینه اجرا می‌شود که اگر همه‌گیر شود و امکانات نیز به افراد داده شود که بتوانند در این طرح‌ها شرکت کنند، تأثیر بسیار بیشتری در مورد استعدادیابی خواهد داشت.
فربین در ادامه در رابطه با موضوع مهمترین خوراک‌های آموزشی برای پرورش استعدادها در زمینه هنر تلاوت نیز اذعان کرد: مشخصا کاری که از قدیم در جلسات قرآن انجام می‌شد یعنی انتخاب سبک‌های مختلف قرائت از سوی قرآن‌‌آموزان البته ممکن است چند ماهی در ابتدای کار خود به صورت آزاد بخوانند ولی پس از آن باید یک سبک خاص را با توجه به علاقه و استعداد صوتی و حنجره‌ای که دارند و نیز با راهنمایی اساتید قرآنی برای خود درنظر گرفته و طبق آن بتوانند هم به مدل ردیف استادی که سبک وی را انتخاب کرده‌اند و هم به صورت تقلیدی از ایشان تلاوت کنند.
قاری و مدرس قرآن کریم ادامه داد: هم‌اکنون سبک فرازخوانی که در سیمای قرآن و ... در حال اجرا است، به نوعی تقلیدخوانی و اجرای تلاوت فشرده می‌باشد که برنامه خوبی نیز در این زمینه است. فرازخوانی، تقلیدخوانی و تلاوت‌های کوتاه در استعدادیابی هنر تلاوت بسیار مؤثر است.
وی در ادامه در رابطه با نقش نهادی مانند آموزش و پرورش در زمینه استعدادیابی قرآنی دانش‌آموزان نیز تصریح کرد: نقش آموزش و پرورش نیز در استعدادیابی بسیار مهم و مؤثر است و می‌توان استعدادهای بسیار خوبی را در زمینه هنر تلاوت از دل آموزش و پرورش کشف کرد. همچنین، برگزاری مسابقات بین‌المللی‌ دانش‌آموزان نیز در این رابطه بسیار تأثیرگذار است. اگر استعدادیابی در آموزش و پرورش سامان داده و اسلوب مناسبی در این نهاد بسیار تأثیرگذار به کار گرفته شود، بسیاری از مشکلات موجود در زمینه استعدادیابی حل خواهد شد.
قاری و مدرس قرآن کریم در پایان سخنان خود در این زمینه اذعان کرد: باید برنامه‌ای منظم و سازمانی از سوی آموزش و پرورش به معلمان قرآنی که البته خود ایشان نیز باید متخصص در امر قرآن باشند، ارائه شود تا ایشان استعدادهای قرآنی را در رشته‌های مختلف شناسایی و معرفی کنند.